Tienpotigen

Tienpotigen
	"Decapoda" from Ernst Haeckel's Artforms of Nature, 1904
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Onderstam:	Crustacea (Kreeftachtigen)
Klasse:	Malacostraca (Hogere kreeftachtigen)
Onderklasse:	Eumalacostraca
Superorde:	Eucarida
	Orde
	Decapoda; Latreille, 1802
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Tienpotigen op Wikispecies
Portaal	Biologie

Tienpotigen (Decapoda) vormen een orde van geleedpotige dieren, waartoe onder andere kreeften, krabben en garnalen behoren.

Verspreiding en leefgebied

Op een paar uitzonderingen na leven de dieren van deze orde allemaal in zee.

Kenmerken

Ze beschikken over vijf paar looppoten (pereopoden). Eén paar daarvan kan scharen dragen. Het achterlijf heeft vaak vijf paar zwempoten (pleopoden), die door de vrouwtjes ook gebruikt worden om de eieren te dragen. Krabben hebben een klein achterlijf, dat omgeslagen is onder de carapax.

Leefwijze

De meeste soorten tienpotigen zijn carnivoor. Toch eten veel soorten ook wel aas.

Systematiek

De orde Decapoda telt recent 14756 soorten. Onderstaande indeling in onderordes, infraordes en/of superfamilies volgt De Grave et al., 2009.^[1]

Onderorde: Dendrobranchiata Bate, 1888
- Superfamilie: Penaeoidea Rafinesque, 1815
- Superfamilie: Sergestoidea Dana, 1852

Onderorde: Pleocyemata Burkenroad, 1963
- Infraorde: Stenopodidea Bate, 1888
- Infraorde: Caridea Dana, 1852 (garnalen)
- Infraorde: Astacidea Latreille, 1802 (kreeften)
- Infraorde: Glypheidea Winckler, 1882
- Infraorde: Axiidea de Saint Laurent, 1979
- Infraorde: Gebiidea de Saint Laurent, 1979
- Infraorde: Achelata Scholtz & Richter, 1995
- Infraorde: Polychelida Scholtz & Richter, 1995
- Infraorde: Anomura MacLeay, 1838
- Infraorde: Brachyura Linnaeus, 1758 (krabben)

Soorten

Enkele soorten die in Europa voorkomen, zijn:

Europese kreeft
Europese rivierkreeft
Gewone heremietkreeft
Langoest
Noordzeegarnaal
Noorse kreeft
Steurgarnaal
en talrijke krabbensoorten, te vinden in het hoofdartikel Lijst van krabben in België en Nederland.

Bronvermelding

Latreille, P.A. (1802) Histoire naturelle, générale et particulière des Crustacés et des Insectes. Ouvrage faisant suite à l’histoire naturelle générale et particulière, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C.S. Sonnini, membre de plusieurs sociétés savantes. Familles naturelles des genres. Vol. 3. Paris: F. DuFart. 467 pp.

Voetnoten

↑ De Grave, Sammy, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong et al., (2009). "A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans". Raffles Bulletin of Zoology Suppl. 21: 1–109.

Zie de categorie tienpotigen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[grave-1] De Grave, Sammy, N. Dean Pentcheff, Shane T. Ahyong et al., (2009). "A classification of living and fossil genera of decapod crustaceans". Raffles Bulletin of Zoology Suppl. 21: 1–109.

[1]