De Codex Zacynthius (Gregory-Aland no. Ξ of 040, von Soden A 1) is een 6e-eeuws Bijbels handschrift. De codex is in unciaal-hoofdletters op perkament geschreven.[1]

Unciaal 040
Facsimile de codex
Naam Codex Zacynthius
Symbool Ξ
Bijbeltekst Evangelie volgens Lucas
Datering 6e eeuw
Taal Grieks
Huidige locatie Londen
Grootte 36 cm bij 29 cm
Teksttype Alexandrijnse
Categorie III

Beschrijving

bewerken

Het handschrift bevat de tekst van de Evangelie volgens Lucas met lacunes.[1] De Codex Zacynthius telt 89 dikke perkamentbladen (36 x 29 cm)[1]. De tekst is ingedeeld in twee kolommen per pagina.[1] In de kantlijnen staan commentaren, eveneens in unciaal schrift. Het is de enige codex waarin de zowel de hoofdtekst met commentaar beide in unciaal handschrift geschreven zijn. Deze commentaar is een Catena: een citatenverzameling van negen kerkvaders (Origenes, Chrysostomus, Cyrillus, enz.) en staat langs drie zijden rondom de tekstkolom van het Lukasevangelie geschreven.[2]

Dit manuscript is een palimpsest. De bovenste tekstlaag is in een minuskelschrift geschreven en bevat lectionarium 299 (ℓ 299) uit de 12e of 13e eeuw.[3]

Lucas 1:1-9, 19-23, 27, 22, 30-32, 36-66, 77 – 2:19, 21, 22, 33-39; 3:5-8, 11-20; 4:1, 2, 6-20, 32-43; 5:17-36; 6:21 – 7:6, 11-37, 39-47; 8:4-21, 25-35, 43-50; 9:1-28, 32, 33, 35, 41 – 10:18, 21-10; 11:1, 2, 3, 4, 24-30, 31, 32, 33.[2]

De Codex Zacynthius geeft de Alexandrijnse tekst weer. Kurt Aland plaatste de codex in Categorie III.[1]

Geschiedenis

bewerken

Het handschrift bevond zich op het eiland Zakynthos, tot generaal Colin Macaulay het in 1821 naar Engeland bracht,[2] waar het sindsdien bewaard wordt in de bibliotheek van de British and Foreign Bible Society (Auct. T. Nr 1.1) in Londen.[1]

Scholz zag de tekst in 1845, Paul de Lagarde in 1883. De oudere tekst onder de tekst van het lectionarium werd gecollationeerd, ontcijferd en geordend door Tregelles in 1861.[4]

Zie ook

bewerken

Literatuur

bewerken
  • S. P. Tregelles, Codex Zacynthius. Greek Palimpsest Fragments of the Gospel of Saint Luke (London, 1861).
  • N. Pocock, The Codex Zacynthius, The Academy (London, 19 February 1881), pp. 136c-137c.
  • J. H. Greenlee, The Catena of Codex Zacynthius, Biblica 40 (1959), pp. 992–1001.
  • J. H. Greenlee, A Corrected Collation of Codex Zacynthius (Cod. Ξ), JBL LXXVI (1957), pp. 237–241.
  • W. H. P. Hatch, A Redating of Two Important Uncial Manuscripts of the Gospels - Codex Zacynthius and Codex Cyprius, in Lake F/S, pp. 333–338.
bewerken