Cercle Artistique de Luxembourg

Cercle Artistique de Luxembourg
Afkorting	CAL
Oprichting	1893
Voorzitter	Marc Hostert
Hoofdkantoor	Luxemburg
Type vereniging	kunstenaarscollectief
Rechtspersoon	vereniging
Website	https://www.cal.lu/
Portaal	Kunst & Cultuur

De Cercle Artistique de Luxembourg (Duits: Luxemburger Kunstverein), kortweg CAL, is een Luxemburgse vereniging van kunstenaars. CAL is een Association sans but lucratif (A.s.b.l.), een vereniging zonder winstoogmerk, en statutair gevestigd in de stad Luxemburg.^[1]

Achtergrond

Al in de jaren 1880 werd een poging ondernomen om een kunstenaarscollectief te vormen, maar die mislukte vanwege persoonlijke fricties.^[2] In 1893 werd in het Grand Café in de stad Luxemburg de Cercle artistique luxembourgeois opgericht. Oprichters waren de architecten Jean-Pierre Knepper, Jean-Pierre Koenig, Charles Mullendorff, Georges Traus en Auguste van Werveke, auteurs Pol Clemen, Nicolas Liez en Batty Weber, beeldhouwer Jean-Baptiste Wercollier, glazenier Pierre Linster, de schilders Pierre Blanc, Reginald Bottomley, Michel Engels, Michel Heiter, Franz Heldenstein, Jean-Pierre Huberty, Alphonse Thyes en André Thyes, tekenaar Eugène Kurth, Michel Schmit en Nicolas Weyler. Groothertogin-gemalin Adelheid Marie, zelf schilderes, werd beschermvrouwe van de vereniging.

Doel

Het doel van CAL is om kunstenaars die behoren tot de verschillende genres van hedendaagse artistieke expressie - waaronder beeldende kunst, toegepaste kunst en grafische kunst - samen te brengen, zonder daarbij onderscheid te maken tussen esthetische trends of stromingen. CAL komt onder meer op voor de belangen van haar leden en bevordert artistieke creatie en kunsteducatie in Luxemburg.^[1]

Ledental

In het maandblad Ons Hémecht werd in 1900 een reeks artikelen over Der Luxemburger Kunstverein gepubliceerd, grotendeels gebaseerd op een toespraak die voorzitter Engels in 1899 bij een verenigingsbanket had gehouden. Een aantal leden heeft de vereniging dan al weer verlaten, maar er is ook aanwas. Engels geeft een opsomming van de 75 leden,^[3] de eerste vier genoemden zijn de Groothertogin-gemalin Adelheid Marie, haar grootmeesteres barones von Preen, ere- en hofdame barones von Apor en minister van Staat Paul Eyschen, pas daarna volgen de kunstenaars. In 2023 vermeldt de CAL 135 leden op haar website.

Tijdlijn

1893: Oprichting van de Cercle artistique luxembourgeois.
1894: Organisatie van de eerste Salon du CAL, met als deelnemers: Groothertogin-gemalin Adelheid Marie, Mme la Princesse de Lippe-Detmold, Mme la Baronne de Preen, Emma d'Axleben, drukker Joseph Beffort, beeldhouwer Jean Blaise, Pierre Blanc, Reginald Bottomley, drukker Leon Bück, Dasbourg-Collin, Jean-Pierre Dieschbourg, Michel Engels, Pierre Federspiel, Jean Gaspar, schilder Gindorf, Therese Glaesener-Hartmann, Heintzé, schilder Heiter, Franz Heldenstein, Ferdinand d'Huart, Jean-Pierre Huberty, Antoine Jans, Alphonse Jungers, Théodore Jungers, Jean-Pierre Knepper, Jean-Pierre Koenig, Nelly Kreins, Eugène Kurth, Gaston Linden, Linster & Schmit, schilder-decorateur Lordong, Mihály Munkácsy, Charles Mullendorff, Mme Henri Neumann, Guido Oppenheim, schilder Van Overbeke, Mme Antoine Pescatoire, Catherine Peters, Mathilde Philippson-Mayer, Charles de Pidoll, Hélène de Rettberg, Adèle Schreiber, Frantz Seimetz, Léon Steffen, Joseph Strock, Mlle De Thummel, Alphonse Thyes, André Thyes, Marguerite Thyes, Georges Traus, Auguste van Werveke, Villeroy & Boch, Jean-Baptiste Wercollier, Joseph Wagener, Walcker, Michel Weyler, beeldhouwers gebr. Weyler, Albert Wunsch, Marie Hellinckx-Jomaron.
1926: Rétrospective d'Art luxembourgeois, tentoonstelling naast de Salon met 112 werken van 31 overleden Luxemburgse kunstenaars, onder wie Michel Engels, Pierre Federspiel, Michel Heiter, Ferdinand d'Huart, Jean-Pierre Huberty, Paul Kellen, Dominique Lang, Nicolas Liez, Michel Runau, Michel Sinner, Joseph Strock en Jean Zens.^[4]
1939: De CAL was verantwoordelijk voor de aankleding van het Luxemburgs paviljoen op de New York World's Fair. Jean-Pierre Beckius, Pierre Blanc, Jean-Pierre Calteux, Claus Cito, Félix Glatz, Michel Jungblut, Victor Jungblut, Théo Kerg, Albert Kratzenberg, Jean-Pierre Lamboray, Simone Lutgen, Josy Meyers, Émile Probst, Harry Rabinger, Jean Schaack, Jean Thill en Lucien Wercollier werden ingeschakeld voor fotografie, schilder- en beeldhouwwerken.^[5]
1993: Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan werd de tentoonstelling Cent ans d'art luxembourgeois: 1893-1993 georganiseerd in de Hall Victor Hugo in Limpertsberg. Onder redactie van Jos Welter werd een gelijknamig, tweedelig naslagwerk uitgegeven.
2017: Er werd een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen de CAL, de stad Esch-sur-Alzette en de vzw Galerie Schlassgoart om hedendaagse kunst te promoten, daarbij werd de driejaarlijkse Prix de la sculpture Schlassgoart ingesteld. Deze is sindsdien toegekend aan Bertrand Ney (2019) en Pit Molling (2022). De stad en de galerie dragen elk de helft bij aan de prijs ter waarde van € 8.000.
2018: Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan werd door Bpost een postzegel uitgebracht.^[6]

Salon du CAL

In september 1894 hield de Cercle Artistique de Luxembourg haar eerste expositie de Salon du CAL. Deelname aan de jaarlijkse tentoonstelling staat open voor aangesloten en niet-aangesloten kunstenaars die in Luxemburg wonen, Luxemburgse kunstenaars die in het buitenland wonen en buitenlandse kunstenaars die zijn uitgenodigd door een lid van de CAL. Een jury beslist over de toelating van de kunstenaars en hun werk.

Prijzen

Kunstenaars die deelnemers aan de Salon kunnen of konden meedingen naar diverse kunstprijzen.

Prix Grand-Duc Adolphe

Ingesteld in 1902 door groothertog Adolf van Luxemburg en tot 1995 bijna jaarlijks toegekend, sindsdien tweejaarlijks.

Prix de Raville

Ingesteld in 1987 en tweejaarlijks toegekend, vanaf 1992 beurtelings met de Prix Pierre Werner. De prijs werd gefinancierd door de UCL-bank en draagt de naam van het pand (Maison de Raville) waar de bank was gevestigd. De criteria voor de prijs waren een hoge kwaliteit en eigenheid van het werk, dat bovendien zo onafhankelijk mogelijk moest zijn van buitenlandse kunststromingen en invloeden. In 2007 werd de prijs voor het laatst uitgereikt. In 1997 werd de financiering overgenomen door de Dresdner Bank Luxembourg, die zich in Maison de Raville vestigde.

Laureaten

Prix Pierre Werner

Wordt sinds 1992 tweejaarlijks toegekend, tot 2007 beurtelings met de Prix de Raville.

Prix d'encouragement aux Jeunes Artistes

Ingesteld in 1983 en uitgereikt als aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars. De prijs werd in 2009 opgevolgd door de Prix Révélation.

Laureaten

Prix Révélation

Ingesteld in 2009, opvolger van de Prix d'encouragement aux Jeunes Artistes.

Laureaten

Prix Jeune Talent

Ingesteld in 2022.

Laureaten

2022 - Anni Mertens
2023 - Raphael Tanios

Betrokkenen

Voorzitters

Franz Heldenstein (1893-1899)
Michel Engels (1899-1901)
Antoine Hirsch (1901-1904)
André Thyes (1904-1906)
Pierre Blanc (1906-1908)
Ferdinand d'Huart (1908-1919)
Pierre Blanc (1920-1927)
Alphonse Nickels (1928-1936)
Paul Wigreux (1937-1939)
Michel Stoffel (1939-1949)
Alphonse Weicker (1950-1958)
Victor Engels (1959-1961)
Jemp Michels (1962-1968)
Robert Lentz (1969-1970)
Camille Frieden (1972-1982)
Albert Dondelinger (1983-1993)
Jean Hamilius
Jean Petit (2009–2016)
Marc Hostert (sinds 2016)

Enkele leden

Publicaties

Jos Welter, red. (1993) Cent ans d'art luxembourgeois 1893-1993: rétrospective. Luxembourg: Cercle Artistique de Luxembourg. ISBN 2-919970-24-0.
Carole Jung, Paul Bertemes en Serge Koch (2018) 125 Joer CAL. Luxembourg: Cercle Artistique de Luxembourg.

Externe link

Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b (fr) Statuts, Cercle Artistique de Luxembourg. Gearchiveerd op 8 mei 2023.
↑ (de) Michel Engels, "Der Luxemburger Kunstverein", Ons Hémecht, jaargang 2 (1896), n° 8, 1 augustus 1896, p. 289-292.
↑ (de) Michael Engels, "Der Luxemburger Kunstverein. Unter dem hohen Protektorate Ihrer Königlichhen Hoheit, der frau Großzherzogin von Luxemburg : Eine Chronik", Ons Hémecht, jaargang 6 (1900), n° 2, 1 februari 1900; "Eine Chronik" (Forsetzung), Ons Hémecht, jaargang 6 (1900), n° 3, 1 maart 1900; "Eine Chronik" (Schluß), Ons Hémecht, jaargang 6 (1900), n° 4, 1 april 1900.
↑ "Retrospective d'Art luxembourgeois (I)", Escher Tageblatt, 25 juni 1926; "Retrospective d'Art luxembourgeois (II)", Escher Tageblatt, 30 juni 1926.
↑ Catherine Lorent, "Kunst und Propaganda in der Weltausstellung", Hémecht, jaargang 63 (2011), n° 3, p. 315-326.
↑ "125 ans du Cercle Artistique de Luxembourg".

[statuten-1] (fr) Statuts, Cercle Artistique de Luxembourg. Gearchiveerd op 8 mei 2023.

[2] (de) Michel Engels, "Der Luxemburger Kunstverein", Ons Hémecht, jaargang 2 (1896), n° 8, 1 augustus 1896, p. 289-292.

[3] (de) Michael Engels, "Der Luxemburger Kunstverein. Unter dem hohen Protektorate Ihrer Königlichhen Hoheit, der frau Großzherzogin von Luxemburg : Eine Chronik", Ons Hémecht, jaargang 6 (1900), n° 2, 1 februari 1900; "Eine Chronik" (Forsetzung), Ons Hémecht, jaargang 6 (1900), n° 3, 1 maart 1900; "Eine Chronik" (Schluß), Ons Hémecht, jaargang 6 (1900), n° 4, 1 april 1900.

[4] "Retrospective d'Art luxembourgeois (I)", Escher Tageblatt, 25 juni 1926; "Retrospective d'Art luxembourgeois (II)", Escher Tageblatt, 30 juni 1926.

[5] Catherine Lorent, "Kunst und Propaganda in der Weltausstellung", Hémecht, jaargang 63 (2011), n° 3, p. 315-326.

[6] "125 ans du Cercle Artistique de Luxembourg".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]