Calculus (anatomie)

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Een calculus is een steen (een verharding van materiaal, meestal bestaand uit minerale zouten) die zich vormt in het lichaam. Zulke stenen kunnen ernstige ziekten veroorzaken.

Galstenen

Standaard steenziekten

Enkele belangrijke ziekten veroorzaakt door calculi zijn:

• Nierstenen:
  • kunnen opgezwollen nieren en nierfalen veroorzaken
  • kunnen zich voortzetten tot een nierontsteking
  • kunnen zich voortzetten tot blaasstenen
• Blaasstenen
• Galstenen
  • kunnen galblaasinfecties veroorzaken
  • kunnen zich ontwikkelen tot een ontsteking van de alvleesklier – dit wordt pancreatitis genoemd
• Tandsteen
  • bacteriën in tandsteen kunnen parodontitis veroorzaken
• Rhinolith (nasale calculus: korsten in de neus)

Etiologie

Oorzaken van calculi kunnen zijn:

• Een abnormaal hoge concentratie van een mineraal zoals calcium.
• Lokale omstandigheden in een orgaan die de formatie van stenen bevorderen. Dit kunnen o.a. bacteriën zijn, of een tragere stroomsnelheid van lichaamsvloeistoffen.

Pathofysiologie en symptomen

Calculi kunnen op verschillende manieren ziekten veroorzaken:

• Irritatie van nabijgelegen weefsel. Veroorzaken van pijn, zwelling en ontsteking.
• Afsluiting van een opening. Onderbreken van normale stroming van vloeistoffen.
• Infecties.

Behandeling

Behandeling verschilt per type calculus. In zijn algemeenheid geldt:

• Modificatie of wegnemen van ontstaansfactoren kan het vormen van de stenen vertragen of terugdraaien.
  • hiervoor kunnen medicijnen worden gebruikt
  • soms is een operatie nodig
• Infecties door stenen kunnen worden behandeld met antibiotica en/of operatie.
• Pijn wordt behandeld met medicijnen.
• Tandsteen kan worden verwijderd door een mondhygiënist.

Mediabestanden

Zie de categorie Lithiasis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.