Caieiria

plantenetende sauropode dinosauriër

Caieiria allocaudata is een plantenetende sauropode dinosauriër, behorende tot de Titanosauriformes, die tijdens het Late Krijt leefde in het gebied van het huidige Brazilië.

Naamgeving bewerken

Gedurende de jaren veertig tot in de jaren zestig voerde Llewellyn Ivor Price opgravingen uit in de groeve van Caieira in Minas Gerais, Brazilië. Daarbij vond hij drie reeksen wervels van Titanosauria. "Series B" (specimen MCT 1488-R) en "Series C" (specimen MCT 1490-R) werden benoemd als respectievelijk Trigonosaurus en Baurutitan. Een vierde reeks door Price gevonden, bestaande uit losse staartwervels, specimen MCT 1719-R, werd in 1987 door Jaime Emilio Powell aangewezen als het paratype van Trigonosaurus. Het zou zelfs van hetzelfde individu zijn geweest als het holotype. Series A (MCT 1487-R) werd in 2019 toegewezen aan Uberabatitan.

 
De vier voorste staartwervels onder zes hoeken bezien: linkerzijde, voorkant, bovenzijde, rechterzijde, achterkant en onderzijde

In 2022 werden aanvullende fossielen gemeld van vindplaats BR-262 bij Rodovia. Skeletten waren sinds de jaren tachtig opgegraven waarvan de ruggenwervels identiek waren aan Trigonosaurus en de staartwervels aan Baurutitan. In het licht daarvan werd geconcludeerd dat Serie B toegewezen kon worden aan Baurutitan en Trigonosaurus daarvan dus een jonger synoniem was. Specimen MCT 1719-R, dat geen voortzetting zou zijn geweest van Series B, zou echter een daarvan aparte soort zijn waarvoor dan weer een aparte geslachtsnaam nodig was. Omdat MCT 1488-R het holotype is van Trigonosaurus mag volgens de regels van de nomenclatuur die naam niet gereserveerd worden voor het paratype, hoewel het meeste wat in de literatuur over Trigonosaurus geschreven was daarop betrekking had gehad.

In 2022 werd de typesoort Caieiria allocaudata benoemd en beschreven door Julian Cristian Gonçalves Silva Junior, Agustín Guillermo Martinelli, Thiago da Silva Marinho, João Ismael da Silva en Max Cardoso Langer. De geslachtsnaam verwijst naar Caieira. De soortaanduiding betekent "met een andere staart" omdat die anders was dan die van Baurutitan.

Het holotype, MCT 1719-R, is gevonden in een laag van de Serra da Galga-formatie die dateert uit het Maastrichtien. Het bestaat uit een reeks, niet in verband aangetroffen, van tien voorste tot middelste staartwervels.

Beschrijving bewerken

Caieiria werd ongeveer tien meter lang.

 
De zes middelste staartwervels

De beschrijvers wisten geen autapomorfieën vast te stellen, unieke afgeleide eigenschappen, maar wel een combinatie van twee kenmerken waarin Caieria zich onderscheidt van zowel Baurutitan britoi, Uberabatitan ribeiroi als Gondwanatitan faustoi, dus de even oude verwante sauropoden uit Brazilië, wat bewijst dat het een geldig taxon is. De staartwervels hebben robuuste zijuitsteeksels die verticaal verbreed zijn tot bijna de helft van de hoogte van de wervellichamen. De voorste staartwervels hebben een diepe uitholling tussen de lamina postzygapophysealis (de richel die uitloopt in het achterste gewrichtsuitsteeksel) en de lamina centrodiapophysealis (de achterste richel richting wervellichaam op de onderzijde van het zijuitsteeksel).

Fylogenie bewerken

Caieiria werd in 2022 binnen de Titanosauria en meer bepaald de Rinconsauria tamelijk basaal in de Aeolosaurini geplaatst als zustersoort van Bravasaurus.

Het volgende kladogram toont de positie van Caieiria in de evolutionaire stamboom volgens het beschrijvende artikel.

Rinconsauria 

Rinconsaurus




Uberabatitan


Aeolosaurini 


Baurutitan



Gondwanatitan




Bravasaurus



Caieiria






Muyelensaurus




Overosaurus




Arrudatitan




Aeolosaurus spp.



Punatitan









Literatuur bewerken

  • Powell J.E. 1987. "The Late Cretaceous fauna of Los Alamitos, Patagonia, Argentina part VI - The Titanosaurids". Revista del Museo Argentino Ciencias Naturales 3: 147-153 nova series
  • Silva Junior J.C., Martinelli A.G., Marinho T.S., da Silva J.I. & Langer M.C. 2022. "New specimens of Baurutitan britoi and a taxonomic reassessment of the titanosaur dinosaur fauna (Sauropoda) from the Serra da Galga Formation (Late Cretaceous) of Brazil". PeerJ. 10: e14333