Brandstofaccijns is een belasting die wordt geheven op brandstoffen zoals benzine, diesel en lpg.

Brandstofprijzen in Nederland op 16 oktober 2005

Brandstofprijs bewerken

De prijs van brandstoffen bestaat uit drie belangrijke componenten, namelijk:[1]

  • de producentenprijs: dit is de prijs van aardolie zoals deze tot stand komt op de wereldmarkt. De oliemaatschappijen raffineren de ruwe olie tot brandstoffen en andere aardolieproducten. Verder komen hier de kosten bij van biobrandstoffen die wettelijk verplicht moeten worden bijgemengd.
  • de distributie- en handelsmarge voor de dekking van de kosten met betrekking tot opslag, transport en de marketing van motorbrandstoffen.
  • Heffingen en btw: Over de verkoop van motorbrandstoffen worden verschillende heffingen berekend, waaronder accijns, brandstoffenheffing, energiebelasting en voorraadheffing.

De benzineprijs varieert per verkooplocatie. Langs de autosnelwegen is de benzineprijs zo'n 8 à 9 cent per liter hoger hetgeen verklaard kan worden door hogere investeringen en hogere kosten door de 24-uurs dienstverlening. Op de overige wegen komen prijsvechters (witte pompen) en onbemande benzinestations voor die de benzine tot 16 cent per liter goedkoper aanbieden dan de De "Gemiddelde Landelijke Adviesprijs" (GLA). Verder kunnen nog extra kortingen worden aangeboden aan gebruikers van een card van de autoleasemaatschappijen of door de oliemaatschappijen aan loyale klanten.

Europees Nederland bewerken

In Europees Nederland worden de volgende belastingen geheven op benzine:

  • Accijns, een verbruiksbelasting die is verwerkt in de prijs van zowel benzine als diesel. De accijns wordt geheven per liter. Er gold voor rode diesel tot en met 31 december 2012 een verlaagd tarief. Daarna is het vervallen.[2]
  • Voorraadheffing. Op grond van internationale afspraken is Nederland verplicht strategische olievoorraden aan te houden. Deze verplichting wordt deels ingevuld door het oliebedrijfsleven en deels door de stichting Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieproducten (COVA). De exploitatiekosten van COVA worden gedekt door de voorraadheffing. Het oliebedrijfsleven ontvangt geen wettelijke vergoeding.
  • Btw. De btw is een algemene verbruiksbelasting voor goederen en diensten. De btw (in Nederland 21%) wordt geheven over de prijs van het goed of de dienst.

In de figuur hieronder een overzicht van alle kosten en heffingen voor de drie belangrijkste motorbrandstoffen per maart 2011 in procenten[3].

Omschrijving Benzine Diesel Lpg
Gemiddelde producentenprijs 29,6% 41,6% 47,8%
Distributie- en handelsmarge 6,6% 7,4% 20,0%
Subtotaal kale pompprijs 36,3% 49,1% 67,8%
Heffingen 42,7% 29,9% 11,2%
Btw 17,4% 17,4% 17,4%
Subtotaal overheidsafdrachten 63,7% 50,9% 32,2%
Totaal consumentenprijs 100,0% 100,0% 100,0%

Overzicht verloop benzineaccijns bewerken

 
Accijnsverloop (bron CBS)
 
Kale prijs benzine en diesel

De volgende tabel geeft een overzicht van het verloop van de totale (Accijns, Brandstoffenbelasting, EnergieBelasting, Voorraadheffing, MAP-toeslag, Temperatuurcorrectie, SUBAT-heffing) accijns zonder btw:[4][5][6]

Vanaf Benzine (ct/l) Diesel (ct/l) Lpg (ct/kg) Cng (ct/m3)
1993-01-01 46.125 27.102 1.444 0.000
1993-08-01 46.285 27.261 1.444 0.000
1994-01-01 51.298 30.904 1.444 0.000
1994-02-16 51.298 30.904 5.017 0.000
1995-01-01 51.344 30.954 5.073 0.000
1996-01-01 52.428 31.591 5.073 0.000
1996-06-01 52.383 31.545 5.073 0.000
1997-01-01 53.089 31.960 5.073 0.000
1997-03-01 52.793 31.800 5.073 0.000
1997-07-01 57.806 34.077 11.877 0.000
1998-01-01 57.806 34.077 11.877 0.000
1998-06-01 57.738 34.009 11.877 0.000
1999-01-01 58.938 34.713 11.909 0.000
2000-01-01 59.932 35.295 11.934 0.000
2001-01-01 61.002 35.919 11.963 0.000
2001-03-01 61.002 32.041 11.963 0.000
2001-04-01 61.093 32.141 12.552 0.000
2001-05-16 61.093 34.645 12.552 0.000
2002-01-01 62.968 34.626 12.601 0.000
2002-10-01 61.601 33.218 10.111 0.000
2003-01-01 63.797 34.392 10.170 0.000
2003-07-01 63.797 34.392 10.170 0.000
2004-01-01 66.762 36.696 10.211 0.000
2004-07-01 66.762 36.696 10.211 0.000
2004-10-01 66.702 36.636 10.151 0.000
2005-01-01 67.628 37.141 10.151 0.000
2005-07-01 67.628 37.141 10.151 0.000
2006-01-01 67.628 37.141 10.151 0.000
2007-01-01 68.702 37.727 10.151 3.000
2008-01-01 69.724 38.284 10.151 3.050
2008-07-01 69.724 41.294 12.950 3.050
2009-01-01 70.900 41.986 13.137 3.100
2010-01-01 72.298 42.839 16.002 3.160
2011-01-01 72.420 42.950 16.094 3.180
2012-01-01 73.640 43.670 17.344 6.390
2013-01-01 75.250 44.620 18.594 9.590
2014-01-01 76.724 48.576 33.017 12.800
2015-01-01 77.407 49.006 34.267 16.000
2016-01-01 77.790 49.247 34.434 16.080
2017-01-01 78.021 49.392 34.535 16.128
2018-01-01 78.639 49.781 34.805 16.257
2019-01-01 79.573 50.369 35.213 16.452
2020-01-01 80.833 51.162 35.764 16.715
2021-01-01 82.114 52.968 36.323 16.982

Aandeel van belastingen op prijzen bewerken

Het aandeel van de belastingen op benzine- en dieselprijzen neemt af als de prijs van benzine en diesel stijgt. De belasting bestaat namelijk uit twee belastingcomponenten, accijns en btw (21%), en een voorraadheffing. De accijns is een vast bedrag per 1000 liter en dus onafhankelijk van prijsstijgingen. De btw is een percentage van de prijs. De voorraadheffing, vastgesteld door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is ook een vast bedrag per 1000 liter en dient om de brandstofvoorraden te financieren.

De absolute belastingdruk op benzine en diesel houdt geen gelijke trend met de stijging van de brandstofprijzen. Op 1 januari 2005 is de accijns op benzine euroloodvrij gestegen van € 0,659 per liter naar € 0,668 per liter, oftewel een stijging van 0,9 cent per liter. Op 1 januari 2006 werd de accijns niet verhoogd. Per 1 januari 2007 steeg de accijns wel, met 1,6% (inflatiecorrectie), zodat de benzineaccijns in 2007 € 0,684 was. In 2006 was er een 2% accijnsvrijstelling voor de bijmenging van biobrandstoffen. Deze vrijstelling verviel in 2007, terwijl 2% bijmenging toen wel verplicht werd.

Van 2007 tot 2014 is de accijns op euroloodvrij benzine verhoogd met een inflatiecorrectie. De accijns op diesel en gas is echter veel sterker gestegen.

De btw bedraagt 21% van de prijs. Een stijging van de prijs betekent dus ook een stijging van de btw. Een prijsstijging van bijvoorbeeld 5 cent leidt tot een hogere btw-opbrengst van 1,05 cent.

Door de gelijkblijvende accijnsdruk en de slechts in beperkte mate stijgende btw-druk, daalt het relatieve aandeel belastingen in de brandstofprijs bij een stijging van de brandstofprijs.

Verloop benzineprijzen bewerken

 
Prijsverloop euro95 (data CBS)

De (geadviseerde) benzineprijs is gestegen van € 1,159 per liter op 1 januari 2004 tot € 1,399 per liter op 19 juli 2005 en tot € 1,50 per liter op 2 mei 2007. De absolute belastingdruk is in die periode gestegen van € 0,849 per liter (2004) via € 0,896 per liter (2005) naar € 0,924 per liter (2007). Met andere woorden: in de periode dat de prijs met 34 cent per liter is gestegen, is het belastingaandeel gestegen met 7,5 cent per liter. De belastingdruk is in diezelfde periode gedaald van zo’n 72,8% naar 64,1%, en ten slotte naar 61,6% van de prijs aan de pomp.

Caribisch Nederland bewerken

De tarieven van de benzineaccijns zijn vastgelegd in de Douane- en Accijnswet BES. De accijns wordt geheven per hectoliter benzine. Op andere brandstoffen wordt geen accijns geheven.

Vanaf Benzine op Bonaire
(in dollarcent/liter)
Benzine op Sint Eustatius en Saba
(dollarcent/liter)
1 jan. 2011 41,86 34,27
1 jan. 2013 31,86 24,27

Internationaal bewerken

Op 3 mei 2008 publiceert www.CNNMoney.com de prijzen in diverse landen van een gallon (3,79 liter) benzine. Stijgende benzineprijzen spelen een rol in de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Maar in vergelijking met bijvoorbeeld Nederland vallen de prijzen in Amerika nog steeds erg mee. De duurste landen, met Nederland op de vijfde plaats en de Verenigde Staten op de 111e plaats:

De voordeligste landen (in dollars)

Vergelijking prijsopbouw benzine Duitsland en Nederland bewerken

 
Prijs van Euro95 in Nederland en Duitsland

In Duitsland bedroeg de gemiddelde benzineprijs in juni 2005 € 1,205 per liter en in Nederland € 1,356 per liter. De absolute belastingdruk in Nederland was in juni 2005 6,4 cent per liter hoger dan in Duitsland. Daarentegen was de relatieve belastingdruk (dus het percentage aan belastingen van de prijs) in Nederland lager dan in Duitsland. Het totale prijsverschil bedroeg 15,1 cent per liter (Duitsland goedkoper), hoewel de Duitse absolute belastingdruk maar 6,4 cent lager was. De kale, dus exclusief alle belastingen, benzineprijs in Duitsland is ongeveer 8,7 cent lager dan in Nederland.

Zie ook bewerken