Beekschoffelmos

soort uit het geslacht Scapania

Het beekschoffelmos (Scapania undulata) is een levermossoort behorend tot de familie Scapaniaceae.

Beekschoffelmos
Beekschoffelmos
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Marchantiophyta (Levermossen)
Klasse:Marchantiopsida
Orde:Jungermanniales
Familie:Scapaniaceae
Geslacht:Scapania
Soort
Scapania undulata
(L.) Dumort. (1835)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Beekschoffelmos op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Kenemerken bewerken

Het mos groeit in groene, soms roodbruine tot bruinzwarte gazons. De sterke stelen zijn 4 millimeter breed en tot 10 centimeter lang. De bladeren zijn tweelobbig, met grotere, omgekeerd eironde onderlobben en 1/2 tot 2/3 zo grote, afgerond-rechthoekige tot ovale bovenlobben, die de stengel niet of slechts in geringe mate overlappen. De onderkwab loopt duidelijk langs de romp naar beneden, de bovenkwab niet. De bladranden van beide bladlobben zijn geheel of naar de punt toe gekarteld.

De ronde, veelhoekige bladcellen zijn ongeveer 20 tot 30 µm groot in het midden van het blad. Celhoeken zijn niet of slechts zelden verdikt. Er zijn 2 tot 5 olielichamen per cel, die zijn samengesteld uit talloze kleine oliedruppeltjes.

De planten zijn tweehuizig.

Ecologie bewerken

Het beekschoffelmos komt voor in delen van het noordelijk halfrond. In Midden-Europa is de soort wijdverspreid en gebruikelijk in bergachtige gebieden, maar zeldzaam in laaggelegen gebieden.

Scapania undulata is een kenmerkende soort voor zwakzure, stromende beken. Het groeit op zonnige tot matig schaduwrijke, natte of op zijn minst vochtige, kalkvrije locaties, vaak ondergedompeld in water, bij voorkeur op rotsen in beken of bij watervallen. Buiten Nederland is soort in dat biotoop vaak te vinden, vaak op stenen, maar ook wel op bijv. boomwortels.

Verspreiding bewerken

Het beekschoffelmos komt voor in delen van het noordelijk halfrond. In Midden-Europa is de soort wijdverspreid en gebruikelijk in bergachtige gebieden, maar zeldzaam in laaggelegen gebieden.

In Nederland komt het beekschoffelmos zeer zeldzaam voor. Het staat op de rode lijst in de categorie 'Bedreigd'.

Foto's bewerken