Adenosinedifosfaat

chemische verbinding

Adenosinedifosfaat of ADP is een ribonucleotide die is opgebouwd uit het nucleobase adenine, het monosacharide ribose en twee fosfaatgroepen. Het wordt vooral gevormd bij de hydrolyse van adenosinetrifosfaat (ATP), de belangrijkste energiebron voor biochemische reacties in veel organismen. ADP is tevens een precursor voor de aanmaak van ATP door middel van het F-type ATPase.

Adenosinedifosfaat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van adenosinedifosfaat
Structuurformule van adenosinedifosfaat
Algemeen
Molecuulformule C10H15N5O10P2
IUPAC-naam [(2R,3S,4R,5R)-5-(6-aminopurin-9-yl)-3,4-dihydroxyoxolan-2-yl]methylfosfono-waterstoffosfaat
Molmassa 427,201122 g/mol
SMILES
C1=NC2=C(C(=N1)N)N=CN2C3C(C(C(O3)COP(=O)(O)OP(=O)(O)O)O)O
InChI
1S/C10H15N5O10P2/c11-8-5-9(13-2-12-8)15(3-14-5)10-7(17)6(16)4(24-10)1-23-27(21,22)25-26(18,19)20/h2-4,6-7,10,16-17H,1H2,(H,21,22)(H2,11,12,13)(H2,18,19,20)/t4-,6-,7-,10-/m1/s1
CAS-nummer 58-64-0
EG-nummer 200-392-5
PubChem 6022
Wikidata Q185253
LD50 (muizen) (intraperitoneaal) 3333 mg/kg
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur wit
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Productie in de cel

bewerken

ADP wordt gemaakt door de ribosomen van een cel. In de mitochondria wordt het gevormd door ATP te hydrolyseren. Hierbij komt een hoeveelheid chemische energie vrij die kan gekoppeld worden aan een biochemische reactie met een hoge activeringsenergie.

Biochemische functies

bewerken

In een cel wordt ADP omgezet in ATP door een fosfaatgroep te koppelen aan de reeds aanwezige fosfaatgroepen. Dit wordt bij dierlijke organismen (en sommige andere niet-dierlijke organismen) tot stand gebracht in de mitochondria door middel van dissimilatie. Ook kan ADP buiten de mitochondria worden omgezet naar ATP, door middel van melkzuurgisting (voornamelijk in spiercellen) of alcoholistische gisting (door gistcellen).

Bij planten wordt ADP naar ATP omgezet in de mitochondria.