1-chloormethyl-4-fluor-1,4-diazoniabicyclo[2.2.2]octaanbis(tetrafluorboraat), afgekort als F-TEDA of F-TEDA-BF4 en commercieel beschikbaar als Selectfluor, is een krachtig elektrofiel fluoreringsmiddel dat bij organische syntheses gebruikt wordt om fluoratomen op organische verbindingen aan te brengen.

1-chloormethyl-4-fluor-1,4-diazoniabicyclo[2.2.2] octaanbis(tetrafluorboraat)
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van selectfluor
Algemeen
Molecuulformule [C7H14FN2Cl]2+ · 2 [BF4]
IUPAC-naam 1-(chloormethyl)-4-fluor-1,4-diazoniabicyclo[2.2.2] octaanbis(tetrafluorboraat)
Andere namen F-TEDA; Selectfluor (merknaam van Air Products)
Molmassa 354,26 g/mol
SMILES
[B-](F)(F)(F)F.[B-](F)(F)(F)F.C1C[N+]2(CC[N+]1(CC2)CCl)F
CAS-nummer 140681-55-6
EG-nummer 414-380-4
PubChem 2724933
Wikidata Q2649515
Vergelijkbaar met 1-hydroxy-4-fluor-1,4-diazoniabicyclo[2.2.2] octaanbis(tetrafluorboraat)
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
OntvlambaarCorrosiefSchadelijk
Gevaar
H-zinnen H252 - H302 - H317 - H318 - H412
EUH-zinnen geen
P-zinnen P235+P410 - P273 - P280 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vast
Kleur kleurloos
Smeltpunt (ontleedt) 170 °C
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Een vergelijkbaar fluoreringsmiddel is NFTh, dat een hydroxylgroep heeft in plaats van de chloormethylgroep. Kenmerkend voor deze stoffen is de stikstof-fluorbinding (N-F) op het kwaternaire stikstofatoom.

Synthese bewerken

De productie gaat uit van tri-ethyleendiamine (DABCO), waarvan het 1-chloormethylderivaat wordt gereageerd met natriumtetrafluorboraat in acetonitril om het chloride-ion te vervangen door een tetrafluorboraation. Dit zout wordt dan behandeld met natriumtetrafluorboraat en fluorgas.[1]

Toepassingen bewerken

Selectfluor is een effectief en veelzijdige bron van elektrofiele fluor. Het is een van de meest reactieve elektrofiele fluoreringsmiddelen maar is tevens stabiel, weinig toxisch en eenvoudig in gebruik. Voor Selectfluor en vergelijkbare N-F-reagentia zijn er geen bijzondere veiligheidsmaatregelen nodig, in tegenstelling tot het gebruik van giftig fluorgas als fluoreringsmiddel.[2] Het is in het bijzonder geschikt voor de synthese van farmaceutische stoffen, en het is een van de meest gebruikte moderne reagentia voor de selectieve fluorering van organische verbindingen.

Daarnaast is het ook een sterke oxidator en kan men het gebruiken in andere soorten reacties dan fluoreringen, zoals de oxidatie van primaire alcoholen en fenolen of de jodering van aromatische verbindingen.[3]

Externe link bewerken