Vroege landschapsstijl
De vroege landschapsstijl is een Nederlandse landschapsstijl die vooral in de periode 1750-1815 werd toegepast binnen de landschapsarchitectuur in Nederland. In het verleden werd het vaak ook wel een Engelse landschapsstijl genoemd.[1] Binnen de vroege landschapsstijl werd gemodelleerd naar een ideaal landschap volgens de schilderkunst en literatuur van destijds. Het wordt gekenmerkt door kleinschaligheid en beslotenheid.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Klooster1807.jpg/260px-Klooster1807.jpg)
Doordat het de eerste vorm van een Nederlandse landschapsstijl was, toont het de kenmerken van een overgangsstijl, met onder andere regelmatige kronkelende paden zonder einddoel.[2] Een andere belangrijk kenmerk zijn zichtassen binnen de aanleg, dus niet naar de buitenwereld. Typerende landschapselementen zijn (hakhout)bossen, heuveltjes, solitaire bomen, boomgroepen en waterlopen.[3] In de 18e-eeuwse vroege landschapsstijl werd voorts veel gebruikgemaakt van exotische gewassen en boomsoorten, wat moest zorgen voor extra kleur en schakeringen.[1]
De vroege landschapsstijl wordt opgevolgd door de late landschapsstijl.[3]
Voorbeelden
bewerkenDe vroege landschapsstijl wordt in Nederland vertegenwoordigd door tuinarchitecten als J.D. Zocher sr., P.W. Schonk, J.G. Michael en J.P. Posth.[4]
Voorbeelden van vroege landschapsstijl in Nederland zijn:
- Park van Windesheim, aangelegd in 1793-'96[5]
- Tuin van de voormalige buitenplaats Het Klooster, Haarlem (1807)[6][7]
- Tuin van Twickel, aangepast naar plannen van J.D. Zocher jr.[5]
- Park met grand canal van het Nijenhuis, Heino[5]
Een voorbeeld van een overgang van vroege naar late landschapsstijl:
- Bronnen
- Tromp, Heimerick (2012). De Nederlandse landschapsstijl in de achttiende eeuw. Sidestone Press. ISBN 978-90-8890-100-3.
- Oldenburger, Carla en Juliet. Groenprojecten van de Zochers in perspectief Landschapsarchitectuur in 19de-eeuws Nederland. Oldenburgers.nl.
- Referenties
- ↑ a b Heimerick (2012), p.34
- ↑ Engelse tuin. Leestekens van het landschap.
- ↑ a b Stijlperioden in de Nederlandse tuinarchitectuur. Groen Erfgoedzorg. Geraadpleegd op 20 april 2024.
- ↑ Oldenburger et al., p. 44
- ↑ a b c Ten Hove, Jan; Knuijt, Marieke; Kolman, Chris; Kooij, Ben; Olde Meierink, Ben; Stenvert, Ronald (1998). Monumenten in Nederland / Overijssel, pp.28-29.
- ↑ Oldenburger, Carla (2011) Kunst van de Zochers Algemeen (slideshow), slide nr. 10
- ↑ Oldenburger et al., pp. 33-34