Vortigern
Vortigern ( Uurtigernus, 'hoge leider') was een legendarische Britse heerser uit de vijfde eeuw waarover niets met zekerheid is te zeggen.
| Vortigern | ||
|---|---|---|
| Mythische Britse koning | ||
| ||
Vortigern wordt rechts afgebeeld
| ||
| Het huis van Gewissei | ||
| Voorganger | Constans | |
| Opvolger | Vortimer | |
| Voorganger | Vortimer | |
| Opvolger | Aurelius Ambrosius | |
| Persoonlijke gegevens | ||
| Echtgenote | Renwein (Ronwen) | |
| Kinderen | uit eerder huwelijk: Vortimer, Katigern, Paschent | |
Dit artikel is deels gebaseerd op Geoffrey van Monmouths Historia regum Britanniae. Gegevens uit dit werk komen vaak niet overeen met de historische werkelijkheid. | ||
Bronnen bewerken
Vortigern komt voor in Bedas Kerkgeschiedenis, de Historia Brittonum, die gebaseerd is op Beda en Gildas en in de Annales Cambriae.
Volgens Beda riep Vortigern rond het midden van de 5e eeuw de Saksen van overzee op om de Britten te verdedigen tegen de Picten en Schotten.
Volgens Gildas was Vortigern zowel in Kent als Wales actief en was hij in conflict met zowel Ambrosius, Germanus van Auxerre als de Saksen (toen ze tegen hem in opstand kwamen).
Mogelijk was de naam Vortigern een titel (hoge leider) en geen persoonlijke naam. Zelfs als persoonlijke naam zijn er meer Vortigerns bekend, waaronder ten minste twee in Ierland. Dat er meerdere Vortigerns zouden zijn geweest in Brittannië kan chronologische moeilijkheden oplossen. Want op de Pilaar van Eliseg wordt Vortigern bijvoorbeeld de schoonzoon van Magnus Maximus genoemd, die in 388 werd vermoord.
In de Annales Cambriae staat: 'Vortigern regeerde Brittannië tijdens het consulschap van Theodosius en Valentinianus. En in het vierde jaar van zijn regering tijdens het consulschap van Felix en Taurus in het vierhonderdste jaar na de geboorte van Onze Heer Jezus Christus'. Dat had moeten zijn: na de Passie (kruisiging) van Jezus Christus, want het consulschap van Felix en Taurus was in 428. Vortigern zou dus volgens deze tekst in 425 zijn gaan regeren.
Een andere tekst in de Jaarboeken luidt: 'Vanaf het begin van Vortigerns regering tot de tweedracht van Vitolinus en Ambrosius zijn er twaalf jaren, dat is Wollop (mogelijk Wallop in Hampshire), Catguoloph, de Slag van Wallop.' Dit duidt op een intern conflict tussen de Britten, de Slag van Guoloph (440).
Legende bewerken
Volgens de legende kwam Vortigern aan de macht omstreeks het jaar 425 en liet hij een aantal jaren later in 428 heidense Saksische huurlingen onder leiding van Hengest en Horsa naar Groot-Brittannië komen om te helpen het land te beschermen tegen de Picten. Vortigern huwde Renwein (Ronwen, Rowena), Hengist's dochter. In die tijd kwamen Sint Germanus, bisschop van Auxerre en Lupus, bisschop van Troyes, naar Brittannië om te prediken en de invloed van Pelagius teniet te doen. Na hun overwinning op de Picten, bleven de Saksen in Engeland en lieten hun stamgenoten in grotere aantallen overkomen. Later kwamen ze in opstand en stichtte Hengest voor zichzelf het Koninkrijk Kent. Dit wordt beschouwd als het begin van de Angelsaksische invasie in Engeland.
Vortigern had drie zonen: Vortimer, Katigern en Paschent. Vortimer wordt tot koning gekozen om de Britten van de Saksen te bevrijden. Hij vecht vier grote veldslagen en lijkt aan de winnende hand. Dan wordt hij door zijn stiefmoeder Renwein vergiftigd. Vortigern wordt weer koning en Hengist keert terug met driehonderdduizend man. Op Mount Ambrius wordt de vrede tussen de Britten en Saksen gevierd. Maar dan geeft Hengist het afgesproken teken en slachten de Saksen de Britse baronnen en graven af. Vierhonderdzestig van hen laten het leven. Om het vege lijf te redden geeft Vortigern Londen, York, Lincoln en Winchester aan de Saksen. Hij trekt zich terug op Mount Eryri en wil er een toren bouwen. De jongen Merlin Ambrosius (Myrddin Emrys) verklaart waarom de bouw niet lukt: onder de fundamenten leven twee slangen, een rode (van de Saksen) en een witte (van Wales), die met elkaar strijd leveren. Merlin vertelt nog meer: Aurelius Ambrosius (Emrys Wledig) zal terugkomen uit Bretagne, samen met zijn jongere broer Uther Pendragon. Zij waren gevlucht toen Vortigern aan de macht kwam. Vortigern had er de hand in gehad dat hun vader Constantijn III en oudste broer Constans waren omgekomen. Bij hun aankomst wordt Aurelius Ambrosius direct tot koning der Britten gekozen. Vortigern trekt zich terug in het kasteel van Genoreu op de heuvel Cloartius in Wales. Vortigern komt om het leven als het kasteel in de as wordt gelegd.[1] De toren op Mount Eryri werd door Aurelius Ambrosius overgenomen en heet daarom tegenwoordig Dinas Emrys.
Literatuur bewerken
- Alcock, L. (1971), Arthur's Britain, Pelican Books, p. 103-5
Bronnen, noten en/of referenties
|