Ugo Tognazzi

Ugo Tognazzi
Algemene informatie
Geboortenaam	Ottavio Tognazzi
Geboren	23 maart 1922
Overleden	27 oktober 1990
Land	Italië
Werk
Jaren actief	1950 - 1990
Beroep	Acteur, regisseur, scenarioschrijver
	Officiële website
	(en) IMDb-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel; (en) Allmusic-profiel; (en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

Ugo Tognazzi, geboren als Ottavio Tognazzi, (Cremona, 23 maart 1922 – Rome, 27 oktober 1990) was een Italiaans filmacteur, regisseur en scenarioschrijver.

Tognazzi maakte deel uit van een talentvolle generatie populaire acteurs (Marcello Mastroianni, Nino Manfredi, Alberto Sordi en Vittorio Gassman), allen vertolkers van kletsgrage rokkenjagers en dikdoende praatjesmakers die met een lach en een traan door het leven gingen. Ze hielpen onder regie van onder meer Vittorio De Sica, Dino Risi, Luigi Comencini, Mario Monicelli en Mauro Bolognini gestalte geven aan het filmgenre van de commedia all'italiana (1955-1975).

Leven en werk bewerken

Jonge jaren bewerken

Tognazzi’s vader werkte voor een verzekeringsmaatschappij en moest voor zijn werk vaak verhuizen. Tognazzi bracht zijn jeugd dan ook in een groot aantal plaatsen door. In 1936 keerde hij terug naar zijn geboortestad Cremona, waar hij een baan nam in een salamifabriek. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij opgeroepen voor dienstplicht. Nadat Italië een wapenstilstand tekende met de geallieerden in september 1943, keerde Tognazzi naar huis terug.

In het leger organiseerde hij al kleine toneelstukken ter vermaak van zijn mede-soldaten. In 1945 verhuisde hij naar Milaan, waar hij lid werd van een theatergezelschap geleid door Wanda Osiris. Een paar jaar later richtte Tognazzi zijn eigen muziekmaatschappij op.

Filmcarrière bewerken

Debuut, televisieshows en eerste filmjaren bewerken

In 1950 maakte Tognazzi zijn filmdebuut in I cadetti di Guascogna, onder regie van Mario Mattoli. In de jaren erop leerde hij Raimondo Vianello kennen, met wie hij een komisch duo vormde voor RAI TV (1954–1960). Hun shows, die satirische aspecten vertoonden, werden soms gecensureerd voor de Italiaanse televisie, iets wat tot dusver nog nooit was voorgekomen. Tijdens de eerste jaren van zijn van meet af aan drukke filmcarrière (1950-1962) werkte Tognazzi heel vaak samen met destijds populaire maar sinds lang in de vergetelheid geraakte regisseurs als Giorgio Simonelli (10 films), Mario Mattoli (6), Camillo Mastrocinque (5) en Steno (5).

Doorbraak bewerken

Dankzij zijn rol in de satirische oorlogskomedie Il Federale (Luciano Salce, 1961) werd Tognazzi een van de bekendste gezichten van de zogenaamde commedia all'italiana. Vervolgens castte Salce Tognazzi nog vier keer.

Samenwerkingen bewerken

Tognazzi werkte samen met heel wat bekende regisseurs van de Italiaanse filmindustrie die hem meestal de hoofdrol aanboden. Twee grootmeesters van de commedia all'italiana voorop. Zo werd hij een van de lievelingsacteurs van Dino Risi (11 films waaronder La marcia su Roma, I mostri, Straziami, ma di baci saziami, In nome del popolo italiano, Telefoni bianchi, La stanza del vescovo, Primo amore, Sono fotogenico en Le Bon Roi Dagobert). Onder regie van Mario Monicelli draaide hij 8 films waaronder Vogliamo i colonnelli, Romanzo popolare, Amici miei, de meest succesrijke film aan de Italiaanse kassa's in 1975) en zijn eerste sequel Amici miei - Atto II en ten slotte Bertoldo, Bertoldino e Cacasenno.

Ook de meester van de satirische en non-conformistische film Marco Ferreri wist het komisch talent van Tognazzi naar waarde te schatten en deed negen keer een beroep op hem, onder meer voor L'ape regina, La Donna scimmia, Marcia nuziale, L'harem, L'udienza, La grande abbuffata en Touche pas à la femme blanche!.

Andere Italiaanse cineasten die een beroep deden op Tognazzi waren onder meer Ettore Scola (4 films, de titelrol in Il commissario Pepe voorop), Luigi Magni (2 films, met Nell'anno del Signore..., de meest succesrijke film aan de Italiaanse kassa's in 1969), Sergio Corbucci (3), Gian Luigi Polidori (3), Nanni Loy (2), Carlo Lizzani (de klassieker La vita agra), Vittorio en Paolo Taviani (hun tweede film I fuorilegge del matrimonio), Pietro Germi (L'immorale), Pier Paolo Pasolini (de klassieker Porcile) en Luigi Comencini (Il gatto).

In 1981 won hij voor zijn rol in Bernardo Bertolucci's drama La tragedia di un uomo ridicolo de prijs voor Beste acteur op het Filmfestival van Cannes.

Internationaal bewerken

Ook internationaal werd Tognazzi opgemerkt. Hij was te zien in enkele coproducties zoals Che gioia vivere (René Clément, 1961), Barbarella (Roger Vadim, 1968), Il Maestro e Margherita (Aleksandar Petrović, 1972), La Faille (Peter Fleischmann, 1975) en Matrimonio con vizietto (Il vizietto III) (Georges Lautner, 1985).

Een van zijn bekendste buitenlandse rollen was die van de homofiele nachtclubeigenaar Renato Baldi in het Franse La Cage aux folles (1978), een komedie die ook in de Verenigde Staten succesvol was.

Regisseur bewerken

Tognazzi waagde zich zelf vijf keer aan het regiewerk. Hij draaide onder meer de komedie Il fischio al naso (1967). Net zoals in zijn vier andere films nam hij de hoofdrol voor zijn rekening. Deze film werd onder andere vertoond op het Internationaal filmfestival van Berlijn.^[1]

Privéleven bewerken

In 1972 trouwde Tognazzi met actrice Franca Bettoia. Samen kregen ze een dochter, Maria Sole Tognazzi. De twee bleven getrouwd tot aan Tognazzi’s dood in 1990.

Verder had Tognazzi nog drie zonen uit andere relaties: Ricky Tognazzi, Thomas Robsahm en Gianmarco Tognazzi. Al zijn kinderen volgden in hun vaders voetsporen en werden acteur of regisseur.

Tognazzi stierf in 1990 op 68-jarige leeftijd. De officiële doodsoorzaak is Intracerebraal hematoom, maar er zijn geruchten dat hij zelfmoord gepleegd zou hebben vanwege chronische depressie. Hij ligt begraven op het kerkhof van Velletri.