Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Schoterland
Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Schoterland geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Schoterland in de periode 1888-1918.[1]
Het kiesdistrict Schoterland werd ingesteld na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden de volgende gemeenten: Aengwirden, Haskerland, Opsterland, Schoterland en Utingeradeel.
Het kiesdistrict Schoterland vaardigde in deze periode per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.
Legenda
- cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
- vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.
6 maart 1888
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.[2]
6 maart | 20 maart[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.959 | 2.959 |
Opkomst | 2.445 | 2.221 |
Geldige stemmen | 2.435 | 2.203 |
Blanco stemmen | 8 | 16 |
Kandidaten | ||
F. Domela Nieuwenhuis | 769 | 1.167 |
B.H. Heldt[4] | 1.062 | 1.036 |
L.W. de Vries | 587 |
9 juni 1891
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
9 juni | 23 juni[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.861 | 2.861 |
Opkomst | 2.261 | 2.084 |
Geldige stemmen | 2.238 | 2.033 |
Blanco stemmen | 18 | 38 |
Kandidaten | ||
M.W.F. Treub | 607 | 1.114 |
F. Domela Nieuwenhuis[5] | 748 | 919 |
U.H. Huber | 587 | |
J.C. van den Berg | 294 |
9 juli 1891
bewerkenWillem Treub, gekozen bij de verkiezingen van 23 juni 1891, nam zijn benoeming niet aan, als gevolg waarvan in Schoterland een naverkiezing gehouden werd.
9 juli | 21 juli[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 2.861 | 2.861 |
Opkomst | 1.800 | 2.199 |
Geldige stemmen | 1.788 | 2.168 |
Blanco stemmen | 11 | 21 |
Kandidaten | ||
H. Pyttersen | 800 | 1.106 |
P. van Vliet | 771 | 1.062 |
F. Domela Nieuwenhuis[5] | 215 |
10 april 1894
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.
10 april | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 2.832 |
Opkomst | 983 |
Geldige stemmen | 933 |
Blanco stemmen | 45 |
Kandidaten | |
H. Pyttersen[5] | 834 |
G.L. van der Zwaag | 76 |
15 juni 1897
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | 25 juni[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 5.584 | 5.584 |
Opkomst | 3.495 | 3.631 |
Geldige stemmen | 3.433 | 3.592 |
Blanco stemmen | 62 | 39 |
Kandidaten | ||
G.L. van der Zwaag | 1.344 | 1.941 |
H. Pyttersen[5] | 994 | 1.651 |
A. Kuyper | 861 | |
H. Verkouteren | 234 |
14 juni 1901
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
14 juni | 27 juni[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 5.184 | 5.184 |
Opkomst | 3.725 | 3.650 |
Geldige stemmen | 3.650 | 3.617 |
Blanco stemmen | 75 | 33 |
Kandidaten | ||
G.L. van der Zwaag[5] | 1.704 | 2.168 |
J. Schokking | 1.012 | 1.449 |
J.P. Engelman | 934 |
16 juni 1905
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
16 juni | 28 juni[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 6.365 | 6.365 |
Opkomst | 4.817 | 5.009 |
Geldige stemmen | 4.757 | 4.965 |
Blanco stemmen | 60 | 44 |
Kandidaten | ||
G.L. van der Zwaag[5] | 2.085 | 3.172 |
J. Huizinga | 1.342 | 1.793 |
C.V. Gerritsen | 1.330 |
11 juni 1909
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
11 juni | 23 juni[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 6.707 | 6.707 |
Opkomst | 4.833 | 4.701 |
Geldige stemmen | 4.816 | 4.690 |
Blanco stemmen | 17 | 11 |
Kandidaten | ||
T.H. de Meester | 1.547 | 2.565 |
J.A. Bergmeyer | 1.756 | 2.125 |
J. Ankerman | 1.513 |
3 augustus 1909
bewerkenTheo de Meester was bij de verkiezingen van 11 en 23 juni 1909 gekozen in twee kiesdistricten, Den Helder en Schoterland. Hij opteerde voor Den Helder, als gevolg waarvan in Schoterland een naverkiezing gehouden werd.
3 augustus | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 6.707 |
Opkomst | 4.695 |
Geldige stemmen | 4.686 |
Blanco stemmen | 9 |
Kandidaten | |
J. Limburg | 2.467 |
J.A. Bergmeyer | 2.219 |
17 juni 1913
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
17 juni | 25 juni[3] | |
---|---|---|
Kiesgerechtigden | 7.812 | 7.812 |
Opkomst | 6.100 | 5.476 |
Geldige stemmen | 6.055 | 5.446 |
Blanco stemmen | 45 | 30 |
Kandidaten | ||
M. Mendels | 2.859 | 3.200 |
J. Limburg[5] | 1.733 | 2.246 |
C. Smeenk | 1.463 |
15 juni 1917
bewerkenDe verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.
15 juni | |
---|---|
Kiesgerechtigden | 8.751 |
Opkomst | 2.746 |
Geldige stemmen | 2.711 |
Blanco stemmen | 35 |
Kandidaten | |
M. Mendels[5] | 2.135 |
H.J. Rijsewijk | 576 |
Opheffing
bewerkenDe verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Schoterland. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.
Bronnen
- Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Schoterland op www.verkiezingsuitslagen.nl
- Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
Noten
- ↑ De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
- ↑ Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
- ↑ a b c d e f g h Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
- ↑ Heldt was aftredend Tweede Kamerlid voor Sneek, waarvan het kiesdistrict Schoterland in 1888 een afsplitsing was.
- ↑ a b c d e f g h Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Schoterland.