Stedenboek Frederik de Wit

Het Stedenboek Frederik de Wit, in die tijd Perfecte aftekeningen der steden van de XVII Nederlandsche provincien in platte gronden genoemd, werd omstreeks 1698 in Amsterdam uitgebracht en is samengesteld door de uitgever Frederik de Wit.

Deventer uit het Stedenboek van 1698

Achtergrond

In 1648 opende Frederik de Wit in Amsterdam zijn bedrijf onder de naam "De Witte Pascaert", tevens de naam van zijn huis in de Kalverstraat. Door zijn huwelijk met Maria van der Way in 1661 kreeg hij het poorterschap van Amsterdam en kon hij lid worden van het boekverkopersgilde St. Lucas.

In deze stedenatlassen (of stedenboeken) zijn plattegronden opgenomen van belangrijke steden uit die tijd. Dergelijke boeken werden uitgegeven door de grote atlas-uitgevers, in Nederland bijvoorbeeld door Joan Blaeu, Covens en Mortier en Johannes Janssonius. In Duitsland verscheen een soortgelijk werk gemaakt door Braun en Hogenberg. Zowel platen van Blaeu als van Janssonius werden door De Wit gebruikt maar hij bracht wel verbeteringen aan op de plattegronden. Frederick de Wit verwerkte in het verworven exemplaar 112 bladen plattegronden en 11 bladen met gravures van de 151 steden uit de Lage Landen.

In oktober 2010 verwierf de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een van de vier bekende exemplaren van het Stedenboek.

Visuele indruk van de atlas

• 
  Voorplat
• 
  Schutblad voor
• 
  001r
• 
  001v
• 
  002r
• 
  002v
• 
  003r
• 
  pl001 - Nijmegen
• 
  pl002 - Zutphen
• 
  pl003 - Harderwijk
• 
  pl004 - Arnhem
• 
  pl005 - Groenlo
• 
  pl006 - Doesburg
• 
  pl007 - Tiel
• 
  pl008 - Zaltbommel
• 
  pl009 - Wageningen
• 
  pl010 - Culemborg
• 
  pl011 - Schenkenschans
• 
  pl012 - Gelre (Geldern)
• 
  pl013 - Roermond
• 
  pl014 - Dordrecht
• 
  pl015 - Haarlem
• 
  pl016 - Delft
• 
  pl017 - Leiden
• 
  pl017a - Leiden, Stadhuis - Pieterskerk - St. Pancraskerk - De burcht
• 
  pl017a - Leiden, Stadhuis
• 
  pl017a - Leiden, Pieterskerk
• 
  pl017a - Leiden, St. Pancraskerk
• 
  pl017a - Leiden, De burcht
• 
  pl017b - Leiden, Nieuw Gefondeerde Kerk of Waardkerk (niet gebouwd) - Academiegebouw - Kruythoff (hortus) - Marekerk - Lakenhal
• 
  pl017b - Leiden, Nieuw Gefondeerde Kerk of Waardkerk (niet gebouwd)
• 
  pl017b - Leiden, Academiegebouw
• 
  pl017b - Leiden, Kruythoff (hortus)
• 
  pl017b - Leiden, Lakenhal
• 
  pl017b - Leiden, Marekerk
• 
  pl018 - Amsterdam
• 
  pl018a - Amsterdam, Dam
• 
  pl018b - Amsterdam, Stadhuis
• 
  pl018c - Amsterdam, profiel (Joan de Ram)
• 
  pl018d - Amsterdam, Oude Kerk
• 
  pl018e - Amsterdam, Zuiderkerk
• 
  pl018f - Amsterdam, profiel
• 
  pl019 - Gouda
• 
  pl020 - Rotterdam
• 
  pl021 - Schiedam
• 
  pl022 - Schoonhoven
• 
  pl023 - Gorkum
• 
  pl024 - Brielle
• 
  pl025 - Alkmaar
• 
  pl026 - Hoorn
• 
  pl027 - Enkhuizen
• 
  pl028 - Edam
• 
  pl029 - Purmerend
• 
  pl030 - Monnickendam
• 
  pl031 - Medemblik
• 
  pl032 - Woerden
• 
  pl033 - Weesp
• 
  pl034 - Heusden
• 
  pl035-'s - Gravenhage
• 
  pl036 - Middelburg
• 
  pl037 - Zierikzee
• 
  pl038 - Goes
• 
  pl039 - Tholen
• 
  pl040 - Vlissingen
• 
  pl041 - Veere
• 
  pl042 - Arnemuiden
• 
  pl043 - Rammekens
• 
  pl044 - Utrecht
• 
  pl044a - Utrecht, profiel
• 
  pl044b - Utrecht, Stadhuis
• 
  pl045 - Amersfoort
• 
  pl045a - Amersfoort, profiel
• 
  pl046 - Rhenen
• 
  pl047 - Wijk bij Duurstede
• 
  pl048 - Montfoort
• 
  pl049 - Leeuwarden
• 
  pl050 - Bolswaart
• 
  pl051 - Franeker
• 
  pl052 - Sneek
• 
  pl053 - Dokkum
• 
  pl054 - Harlingen
• 
  pl055 - Stavoren
• 
  pl056 - Workum
• 
  pl057 - Deventer
• 
  pl058 - Kampen
• 
  pl059 - Zwolle
• 
  pl060 - Hasselt
• 
  pl061 - Vollenhoven
• 
  pl062 - Steenwijk
• 
  pl063 - Oldenzaal
• 
  pl064 - Blokzijl
• 
  pl065 - Zwartsluis
• 
  pl066 - Groningen
• 
  pl067 - Coevorden
• 
  pl068 - Delfzijl
• 
  pl069 - Bourtange
• 
  pl070 - Brussel
• 
  pl071 - Antwerpen
• 
  pl071a - Antwerpen, Kasteel
• 
  pl071b - Antwerpen, Oostershuis
• 
  pl071c - Antwerpen, Stadhuis
• 
  pl072 - Mechelen
• 
  pl073 - Tienen
• 
  pl074 - Lier
• 
  pl075 - Leuven
• 
  pl076-'s - Hertogenbosch
• 
  pl077 - Breda
• 
  pl078 - Grave
• 
  pl079 - Bergen op Zoom
• 
  pl080 - 't Fort van Ordam
• 
  pl081 - Maastricht
• 
  pl082 - Bergen in henegouwen
• 
  pl083 - Mariembourg
• 
  pl084 - Kamerijk (Cambrai)
• 
  pl085 - Atrecht (Arras)
• 
  pl086 - Saint Omer
• 
  pl087 - Hesdin
• 
  pl088 - Gent
• 
  pl089 - Kortrijk
• 
  pl090 - Nieuwpoort
• 
  pl091 - Brugge
• 
  pl092 - Damme
• 
  pl093 - Oostende
• 
  pl094 - Grevelingen (Gravelines)
• 
  pl095-Sint - Winoksbergen
• 
  pl096 - Ieper
• 
  pl097 - Rijssel (Lille)
• 
  pl098 - Rijssel (Lille)
• 
  pl099 - Douai
• 
  pl100 - Doornik
• 
  pl101 - Valenciennes
• 
  pl102 - Geraardsbergen
• 
  pl103 - Veurne
• 
  pl104 - Brouckburg (Bourbourg)
• 
  pl105 - Bailleul
• 
  pl106 - Aalst
• 
  pl107 - Armentiers (Armentières)
• 
  pl108 - Diksmuide
• 
  pl109 - Plassendaal
• 
  pl110 - Diedenhove (Thionville)
• 
  pl111 - Stevenswaard
• 
  pl112 - Luik (Liège)
• 
  Schutblad achter
• 
  Achterplat

Mediabestanden

Zie ook

• Stedenboeken

Externe link

• Stedenboek 'Theatrum ichnographicum omnium urbium et præcipuorum oppidorum Belgicarum XVII Provinciarum peraccurate delineatarum ', 1698, De Wit op website Koninklijke Bibliotheek

Literatuur

Bronnen, noten en/of referenties

• Cornelis Koeman: Atlantes neerlandici : bibliography of terrestrial, maritime and celestial atlases and pilot books, published in the Netherlands up to 1880. Amsterdam : Theatrum Orbis Terrarum, 1967-1985; dl. III, nr. Wit 26.
• Peter van der Krogt: Koeman’s Atlantes Neerlandici : New Edition, Vol. IV: The Town Atlases: Braun & Hogenberg, Janssonius, Blaeu, De Wit, Mortier and others. Houten : HES & De Graaf Publishers, 2010. – 3 vols. 1716 pp. : ill.
• Martinus Nijhoff, Het stedenboek van F. de Wit, in: Het boek 23 (1935/36), p. 353-366.
• Theatrum ichnographicum omnium urbium et praecipuorum oppidorum belgicarum XVII provinciarum peraccurate delineatarum [etc.]. Amsterdam : Van Hoeve, 1980. Herdruk van de uitgave Amsterdam, Frederick de Wit, van ca. 1698.

---