Strafbeïnvloedende regels
In België kunnen bepaalde gronden aan de basis liggen van de beïnvloeding van de straf die staat op het misdrijf.
Deze gronden kunnen de straf uitsluiten, de straf verzachten of de straf verzwaren. Bovendien is het zo dat sommige gronden ambtshalve moeten worden aangenomen door de rechter (strafuitsluitingsgronden, strafverminderende verschoningsgronden, verzwarende omstandigheden en soms de wettelijke herhaling), terwijl andere gronden facultatief kunnen worden toegepast (verzachtende omstandigheden en in sommige gevallen de wettelijke herhaling).
De gronden die de straf uitsluiten (de strafuitsluitingsgronden) zijn:
- rechtvaardigingsgronden die de wederrechtelijkheid van het misdrijf wegnemen;
- schulduitsluitingsgronden die de verwijtbaarheid wegnemen;
- gronden van niet-toerekeningsvatbaarheid;
- strafuitsluitende verschoningsgronden die het misdrijf onstrafwaardig achten.
De gronden die de straf verminderen (de strafverminderingsgronden):
- strafverminderende verschoningsgronden;
- verzachtende omstandigheden.
De gronden die de straf verzwaren (de strafverzwarende gronden):
- verzwarende omstandigheden;
- wettelijke herhaling.