Schadebeginsel: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
referentie toegevoegd en citaat gecontroleerd |
tekst uitgebreid, sjabloon verwijderd |
||
Regel 1:
'''Schadebeginsel''' is de opvatting dat de iemands vrijheid alleen beperkt mag worden voor zover dat nodig is om te verhinderen dat hij anderen schaadt. De klassieke uiteenzetting van het schadebeginsel heeft [[John Stuart Mill]] in ''On Liberty'' gegeven. Eerdere aanzetten voor deze gedachte waren al terug te vinden in ''Second Treatise on Government'' van [[John Locke]] en ''Ideen zu einem Versuch die Grenzen der Wirksamheit des Staates zu bestimmen'' van [[Wilhelm von Humboldt]].
==Vrijheid==
Ieder volwassen mens in een ontwikkelde samenleving hoort volgens Mill in beginsel vrij te zijn om te doen en laten wat hij wenst en de overheid dient zich ver te houden van moralisme en [[paternalisme]]. De overheid mag alleen het toebrengen van directe en fysieke schade aan anderen bestraffen. Ieder [[individu]] heeft daarmee een soort van rechtsvrije sfeer waarbinnen hij ongehinderd zijn eigen gang kan gaan en over zichzelf kan beschikken. [[Democratie]] is op zichzelf geen waarborg voor die vrijheid, omdat vrijheid daarin ook kan worden beteugeld op basis van de willekeurige opvattingen van een meerderheid.<ref>{{Aut|Adams, M.}} (2001) "Recht en catechismus" ''Ethische perspectieven'' jrg. 11 nr. 1-2, p.47</ref>
==On Liberty==
In het eerste hoofdstuk, de inleiding, verwoordt Mill het schadebeginsel op een wijze waarin iets van zijn [[Utilitarisme|utilitaristische]] benadering doorklinkt.
:''The object of this Essay is to assert one very simple principle, as entitled to govern absolutely the dealings of society with the individual in the way of compulsion and control, whether the means used be physical force in the form of legal penalties, or the moral coercion of public opinion. That principle is, that the sole end for which mankind are warranted, individually or collectively in interfering with the liberty of action of any of their number, is self-protection. That the only purpose for which power can be rightfully exercised over any member of a civilized community, against his will, is to prevent harm to others. His own good, either physical or moral, is not a sufficient warrant. He cannot rightfully be compelled to do or forbear because it will be better for him to do so, because it will make him happier, because, in the opinions of others, to do so would be wise, or even right. These are good reasons for remonstrating with him, or reasoning with him, or persuading him, or entreating him, but not for compelling him, or visiting him with any evil in case he do otherwise. To justify that, the conduct from which it is desired to deter him must be calculated to produce evil to some one else. The only part of the conduct of any one, for which he is amenable to society, is that which concerns others. In the part which merely concerns himself, his independence is, of right, absolute. Over himself, over his own body and mind, the individual is sovereign.''<ref>{{Aut|Mill, J.S.}} (1865) ''On Liberty. People's edition.'' Londen: Longman, Green, Longman, Roberts, and Green. p. 6</ref>
| |||