Marke (bestuur): verschil tussen versies

Een buurschap had een afgebakend grondgebied ter beschikking, de marke. Incidenteel kon een marke ook bestaan uit verscheidene buurschappen. De gebruiksrechten van de markegronden werden vastgesteld in aandelen die waren of [[Waardeel|waardelen]] werden genoemd. Deze konden recht geven op gebruik van een eigen stuk grond en recht op een aantal zaken als het laten grazen van een aantal stuks vee (beweiding), het steken van een bepaalde hoeveelheid heideplaggen of [[Turfsteken|turf]], het maaien van hooi of kappen van hout.<ref name=":0" /><ref>''Mark (1)'', Grote Winkler Prins, 7e editie, deel 12, blz. 643-644</ref> Een groot stuk grond voor eigengebruik heette [[eigenerfde]], een klein stuk [[Keuterboer|katerstede]] of keuter. De deelnemers aan een marke werden ''markegenoten'' genoemd. Zaken met betrekking tot het beheer van de marke werden opgeschreven in een [[markeboek]]. Ter verdediging had men de ''markeweer''. In de regel had degeen met een groot waardeel meer te zeggen dan iemand met een klein deel. Aan het hoofd van een markeorganisatie kwam in de loop der tijd een ''markerichter'' te staan.<ref>[http://www.landgoed.info/landgoedlijst/wiggershuizen%20ea/wiggershuizen.html NSW (NatuurSchoonWet) landgoederen in Winterswijk] ^{geraadpleegd 21 april 2014}</ref> Hoe groter het waardeel, hoe meer men te zeggen had.

Ook in het geval dat de rechten van een marke in handen kwamen van een [[Heer (feodalisme)|heer]] bleven de leenmannen gebruiksrechten behouden, hetgeen ''markerecht'' (of ''markekeure'') werd genoemd. Zaken met betrekking tot het beheer van de marke werden opgeschreven in een [[markeboek]]. Ter verdediging had men de ''markeweer''.