Schreefloos: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 2:
[[Bestand:Serif and sans-serif 03.svg|thumb|Lettertype met schreven]]
[[Bestand:Helvetica-vs-arial.png|thumb|Helvetica en Arial zijn beide schreefloos]]
'''Schreefloos''' of '''lineaar''' ([[Engels]]: ''sans serif'') is een [[lettertype]] zonder [[schreef|schreven]], dus zonder de dunne dwarsstreepjes aan het uiteinde van de verticale en horizontale balken. Hoewel in het Engels twee van oorsprong [[Frans]]e woorden gebruikt worden (''sans serif'', letterlijk zonder schreef), worden schreefloze lettertypen in het Frans zelf ''linéales'' genoemd.
Doordat het woord schreef eigenlijk alleen bij typografen bekend is en tegenwoordig iedereen met de computer teksten kan opmaken, wordt de Engelse benaming tegenwoordig ook door Nederlandstaligen gebruikt. [[Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal|Van Dale]] noch het [[Groene Boekje]] vermeldt echter de Engelse benaming.
Een bijkomend kenmerk van schreefloze letters is de dikte van de letter: die is overal ongeveer gelijk, terwijl de (meeste) schreefletters in hun oplopende en dalende bochten geleidelijk van dun naar dikker en weer naar dun verlopen. Er bestaan ook schreefletters met een gelijkmatige dikte,
Schreefloze letters zijn vooral geschikt voor korte tekstfragmenten
== Categorieën ==
In de [[typografie]] worden de diverse [[lettertype]]s ingedeeld naar hun opvallendste verschijningsvorm. Grosso modo zijn er dan tot drie [[Classificatiesysteem|categorieën]]:
* [[Schreef|schreefletters]]
Regel 11 ⟶ 16:
* overige letters: ''[[Script (lettertype)|scripts]]'', sierletters, smoutletters
De schreefloze letters bestaat uit vier subcategorieën.
▲Een bijkomend kenmerk van schreefloze letters is de dikte van de letter: die is overal ongeveer gelijk, terwijl de (meeste) schreefletters in hun oplopende en dalende bochten geleidelijk van dun naar dikker en weer naar dun verlopen. Er bestaan ook schreefletters met een gelijkmatige dikte, deze heten [[egyptienne]]s. Voorbeelden zijn [[Courier (lettertype)|Courier]] en andere schrijfmachineletters.
=== Grotesken ===
[[Bestand:MonotypeGrotesqueSP.png|thumb|125px|[[Monotype Grotesque]], een groteske lineare]]
Grotesken hebben hun wortels in de 19e eeuw. Deze letters hebben een matig tot klein contrast. De ''G'' heeft meestal een spoor, een klein puntig uitsteeksel, en de ''R'' heeft een golvende staart. De uiteinden van de letters zijn meestal horizontaal afgesneden.
[[Monotype 215]] en [[Grot no.6]] zijn voorbeelden.{{Clearboth}}
=== Neo-grotesken ===
[[Bestand:UniversSpec.png|thumb|125px|[[Univers]], een neo-groteske lineare]]
Neo-grotesken hebben hun oorsprong in de grotesken, maar hebben over het algemeen nog minder contrast. De lettervormen zijn over het algemeen meer uniform en gebalanceerder uitgewerkt. De ''G'' heeft in tegenstelling tot die van de grotesken meestal geen spoor, de uiteinden van de letters zijn vaak schuin afgesneden.
[[Helvetica]] en [[Univers]] zijn bekende voorbeelden. Helvetica stond model voor heel wat imitaties, zoals [[Swiss (lettertype)|Swiss]] en [[Arial (lettertype)|Arial]].{{Clearboth}}
===Geometrisch===
[[Bestand:FuturaSP.png|thumb|125px|[[Futura (lettertype)|Futura]], een geometrische lineare]]
Geometrische linearen zijn eenvoudig van vorm, opgebouwd uit cirkels en rechthoeken. Vormen worden hergebruikt, zodat alle letters veel op elkaar lijken en er een evenwichtig tekstbeeld ontstaat.
[[Futura (lettertype)|Futura]], [[Eurostile]] en [[Avenir (lettertype)|Avenir]] zijn voorbeelden.{{Clearboth}}
=== Humanistische linearen ===
Een bekend schreefloos lettertype is [[Helvetica]] dat model stond voor heel wat imitaties, zoals [[Swiss (lettertype)|Swiss]] en [[Arial (lettertype)|Arial]]. Veel gebruikt wordt ook een letter als [[Gill Sans]], waarvan vele varianten bestaan. Een andere beroemde schreefloos is de letter die de [[Kalligrafie|calligraaf]] [[Edward Johnston]] ontwierp voor de [[Metro van Londen|London Underground]].▼
[[Bestand:GillSansEG.svg|thumb|125px|[[Gill Sans]], een humanistische lineare]]
Humanistische linearen zijn gebaseerd op de klassieke handgeschreven stijlen, zoals de [[karolingische minuskel]] en de daarop gebaseerde [[humanistische minuskel]], maar de schreven van de humanen ontbreken. Ze zijn lang niet zo rigide als de grotesken.
▲
▲Schreefloze letters zijn vooral geschikt voor korte tekstfragmenten: koppen, titels, citaten, enz. Langere gedrukte teksten zet men ter wille van de leesbaarheid meestal in een schreefletter. Tekst op [[Beeldscherm|computerbeeldschermen]] wordt vaak in een schreefloze letter gezet omdat de beperkte [[resolutie (digitale beeldverwerking)|resolutie]] van een beeldscherm zich bij kleine letters niet goed leent voor schreefletters. Die zijn immers complexer van vorm dan schreefloze letters. Een [[tekstverwerker]], bijvoorbeeld [[WordPerfect (software)|WordPerfect]] of [[Microsoft Word|MS Word]], bevat meestal een ruim assortiment lettertypes. Bijzonder in dit opzicht is [[Comic Sans]]: een informeel schreefloos lettertype dat er toch uitziet als een [[Script (lettertype)|script]] (handschrift) en zowel veel gebruikers als tegenstanders heeft.<ref name="tegencomicsans">{{Citeer web | titel=America's Most Fonted: The 7 Worst Fonts | url=http://lmnop.blogs.com/lauren/2006/10/americas_most_f.html | taal=en | bezochtdatum=28 januari 2010}}</ref>
{{Appendix}}
| |||