Ferrari F50: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
{{Review}}
taal
Regel 51:
| sprint0-100 = 3,87
}}
[[Bestand:Ferrari_F50_Rear_(17115768058).jpg|thumb|Achterzijde van de F50]]De '''Ferrari F50''' is een [[Supercar (sportwagen)|supersportauto]] van het [[Italië|ItaliaansItaliaanse]] automerk [[Ferrari (automerk)|Ferrari]]. De F50 werd in 1995 geïntroduceerd als opvolger van de [[Ferrari F40|F40]], om de vijftigste verjaardag te vieren van het automerk, en is over een periode van twee jaar in een gelimiteerde serie van 349 exemplaren geproduceerd. De auto is op basis van [[Formule 1]]-technieken gebouwd en met de opgedane kennis van vijftig jaar racehistorie met de [[Scuderia Ferrari]] is de F50 het beste wat de vermaarde autofabrikant op dat moment te bieden had.
 
Vanwege zijn geavanceerde techniek en beperkte oplage is de F50 gewild onder zowel liefhebbers als verzamelaars en heeft de F50 een prominente plek gekregen in de historische lijn van supersportwagens van Ferrari. In 2002, vijf jaar nadat de laatste F50 werd gebouwd, nam de [[Ferrari Enzo]] de positie over van de F50 met dezelfde filosofie: een Formule 1-wagen zo dicht mogelijk benaderen voor gebruik op de openbare weg.
Regel 65:
In 1991 werd daadwerkelijk gestart met de ontwikkeling van de auto met de interne codenaam F130, onder directe supervisie van de toen net aangetreden president van het bedrijf [[Luca di Montezemolo]]. Het bleek voor de hand te liggen om de [[Formule 1]] als basis te nemen voor de ontwikkeling van de auto. Niet alleen klanten vroegen hier regelmatig om, ook was dit de raceklasse waar Ferrari zich in de technologische ontwikkeling volledig op gefocust had in de twintig jaar ervoor.
 
Ferrari koos als krachtbron voor een atmosferische [[V-motor|V12-motor]], wat gelijk de belangrijkste verandering ten opzichte van zijn voorgangers zou blijken te zijn. De laatstenlaatste supersportwagens in de lijn van Ferrari supersportwagens – de [[Ferrari 288 GTO|288 GTO]] en de F40 – bezaten namelijk een V8-motor met dubbele [[Turbolader|turbo's]]. [[Pininfarina]], het gerenommeerde Italiaanse ontwerpbureau met een nauw-verweven historie met Ferrari, kreeg de opdracht het ontwerp te maken. Lorenzo Ramaciotti tekende namens het bureau de auto.
 
Omdat de F130 alle knowhow van vijftig jaar racehistorie van Ferrari moest bevatten duurde het ontwikkelproces uiteindelijk veel langer dan de bij de F40. Waar de F40 voortborduurde op de 288 GTO en zijn stalen chassis technologisch weinig hoogstaand was,<ref>{{Citeer web|url=https://www.autocar.co.uk/car-review/ferrari/f40-1987-1992|titel=Ferrari F40 1987-1992 review|bezochtdatum=2021-10-26|werk=Autocar|taal=en}}</ref> werd de F130 volledig van exotische en lichtgewicht materialen als [[koolstofvezel]] gemaakt en moest de lay-out van de auto zo dicht mogelijk die van een Formule 1-auto benaderen, iets wat de technici uit [[Maranello]] nog niet eerder hadden klaargespeeld.
 
=== Introductie ===
Regel 86:
De motor is ontwikkeld op basis van de 3,5&nbsp;liter V12 die voor het eerst werd gebruikt in de [[Ferrari 641]] Formule 1-auto uit 1990, dat seizoen bestuurd door [[Alain Prost]] en [[Nigel Mansell]]. Met een [[compressieverhouding]] van 11,3:1 levert de hoogtoerige krachtbron een vermogen van 520&nbsp;pk (383&nbsp;kW) bij 8.500 toeren per minuut en een koppel van 471&nbsp;Nm bij 6.500 toeren bij minuut.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ferrari.com/en-EN/auto/f50|titel=Ferrari F50 (1995)|bezochtdatum=2021-10-26|werk=Ferrari.com|taal=en}}</ref> Dit komt overeen met een specifiek vermogen van 109,2&nbsp;pk per liter – het hoogste van alle atmosferische productieauto's van dat moment.<ref group="kleine-letter">Het specifiek vermogen van een motor geeft de verhouding weer tussen het motorvermogen en de cilinderinhoud. Het specifiek vermogen zegt iets over het karakter van de motor, waarbij een hoog specifiek vermogen vaak sportievere karakteristieken met zich meebrengt.</ref><ref>{{Citeer web|url=https://supercarnostalgia.com/blog/ferrari-f50|titel=Guide: Ferrari F50|bezochtdatum=2021-10-26|werk=Supercar Nostalgia|taal=en-US}}</ref>
 
De motor drijft de achterwielen aan en is gekoppeld aan een handgeschakelde versnellingsbak met 6zes versnellingen in het voor Ferrari traditionele H-patroon, uitgerust met een droge dubbele [[Koppeling (aandrijving)|plaatkoppeling]] en een gelimiteerd slipdifferentieel. Omdat de techniek nog in de kinderschoenen stond, durfde Ferrari het uitmet het oog vanop levensduur nog niet aan de F50 uit te rusten met de destijds recent geïntroduceerde semiautomatische F1-versnellingsbak met schakelflippers aan het stuur.
 
Rubberen brandstoftanks met een gecombineerde inhoud van 105 liter zijn aan weerszijden van de motor gemonteerd. De motor is door middel van metalen subframes direct aan het chassis verbonden. Dit heeft als voordeel dat hiermee gewicht wordt bespaard en dat het stijfheid garandeert,; nadeel is dat deze wijze tijdens het rijden ook voor veel trillingen in de cockpit zorgt. De F50 is daarmee zeker geen comfortabele auto om te besturen.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.motortrend.com/vehicle-genres/ferrari-f50-history-photos-specs-reviews/|titel=The Ferrari F50: History, Generations, Specs, and More|bezochtdatum=2021-10-26|datum=2020-04-16|werk=MotorTrend|taal=en}}</ref>
=== Chassis ===
Het chassis van de F50 is een [[monocoque]] opgetrokken uit koolstofvezel, [[kevlar]] en [[epoxy]]hars en geassembleerd in een honingraat, geproduceerd door het Amerikaanse Cytec Aerospace. Voor de constructie van een enkel chassis werden 250 strekkende meter koolstofvezel en 500 meter nylonweefsel in elkaar gezet in ongeveer 400 uur handwerk.<ref name=":8" /> Ondanks het lage gewicht van 101,6 kilogram is het chassis door deze constructie zeer [[Torsiestijfheid|torsiestijf]], wat de bestuurbaarheid en hanteerbaarheid van de auto ten goede komt. De F50 heeft [[tandheugel]]besturing.
Regel 109:
 
== Prestaties ==
[[Bestand:Ferrari_F50_(2).jpg|thumb|De F50 in de kleur ''Giallo Modena.'']]
[[Bestand:Ferrari_F50_(2).jpg|thumb|De F50 in de kleur ''Giallo Modena.'']]Volgens de fabrieksopgave is de F50 in staat in 3,87 seconden naar 100 km/h te accelereren om uiteindelijk een topsnelheid van 325&nbsp;km/h te bereiken. Toen de F50 werd gelanceerd wilden verschillende autojournalisten de auto in de praktijk testen, maar Ferrari stelde geen persauto beschikbaar – wat bij de introductie van een nieuwe auto wel gebruikelijk is – en leek ook pogingen van automagazines om via eigenaren een auto te laten deelnemen aan vergelijkingstests tegen te werken.<ref name=":5">{{Citeer web|url=https://www.caranddriver.com/reviews/a15141393/ferrari-f50-road-test-review|titel=Ferrari F50 Road Test|bezochtdatum=2021-10-26|datum=1997-01-02|werk=Car and Driver|taal=en-US}}</ref> Enkele rondjes op Ferrari's eigen testcircuit [[Pista di Fiorano]] waren wel mogelijk, maar een volwaardige test van de F50 bleek onuitvoerbaar. Ferrari leek zich bewust van het feit dat de F50 niet sneller was dan zijn voorganger en wilde die boodschap, en de verwachte teleurstelling die daaruit zou volgen, waarschijnlijk voor het publiek achterhouden.<ref name=":7">{{Citeer web|url=https://drivetribe.com/p/does-the-ferrari-f50-deserve-to-a1o8AhWWSS-HZoQwn3_Pog|titel=Does The Ferrari F50 Deserve To Be Hated?|bezochtdatum=2021-10-26|datum=2017-08-28|werk=DriveTribe|taal=en}}</ref>
 
Het Amerikaanse tijdschrift [[Car and Driver]] lukte het om in het begin van 1997 als een van de eersteneerste een F50 te bemachtigen om deze aan een volledige test te onderwerpen, en publiceerde de volgende resultaten:
* 0–60 [[mijl per uur]] (97&nbsp;km/h): 3,8 seconden
* 0–100 mijl per uur (160&nbsp;km/h): 8,5 seconden
Regel 139 ⟶ 140:
== Motorsport: de F50 GT ==
[[Bestand:Ferrari 1996 F50 GT (15621058965).jpg|thumb|De F50 GT, met vast dak en grotere spoilers.]]
[[Bestand:Ferrari_1996_F50_GT_(15434933638).jpg|thumb|Chassis 001, de enige GT door Ferrari geassembleerd tijdens het programma.]]Ferrari had met de F40 GTE en LM-versies een redelijk succesvolle raceauto gebouwd voor privérijders (zgn. ''privateers''), onder andere voor de BPR Global GT Endurance Series, het toenmalige officiële wereldkampioenschap langeafstandsraces voor [[Gran Turismo (auto)|GT]]-wagens. Om de competitie bij te blijven besloot Ferrari om op basis van de F50 een opvolger te ontwikkelen voor het [[FIA GT|FIA GT kampioenschap]] dat in 1997 zou starten. Ferrari werkte voor dit project samen met de Italiaanse raceautofabrikanten [[Dallara]] en Michelotto, die beidenbeide in het verleden met Ferrari al aan tal van andere projecten hadden gewerkt.<ref name=":4">{{Citeer web|url=https://rossoautomobili.com/blogs/magazine/the-ferrari-f50-gt-why-did-it-never-race|titel=Ferrari F50 GT: Why Did It Never Race?|bezochtdatum=2021-10-26|werk=ROSSOautomobili|taal=en}}</ref>
 
In 1996 was daar de Ferrari F50 GT (ook wel F50 GT1 genoemd). De F50 GT was een volwaardige raceauto die ten opzichte van de reguliere F50 op tal van onderdelen aangepast was. Zo was het vermogen van de motor opgeschroefd tot 750 pk (550 kW) bij 10.500 toeren per minuut en steeg het koppel naar 529 Nm bij 8.000 toeren per minuut. De aerodynamica was danig aangepast met veel grotere voor- en achterspoilers om meer downforce te genereren, en er werd een diffuser gemonteerd om de luchtstroom onder de auto te verbeteren. Het targa-dak verdween ten faveure van een vast dak en de GT werd ook verlaagd, waardoor de totale rijhoogte op minder dan 110 cm uitkwam.<ref>{{Citeer web|url=https://www.autoblog.nl/nieuws/klassieker-ferrari-f50-gt-91408|titel=Klassieker: Ferrari F50 GT|bezochtdatum=2021-10-26|datum=2016-10-01|werk=Autoblog.nl}}</ref>
Regel 145 ⟶ 146:
De GT werd voorzien van een [[sequentiële versnellingsbak]], carbon remschijven en volledig instelbare wielophanging. Het interieur werd ontdaan van alle voor het racen onnodige opsmuk en kreeg onder andere een volledig digitaal dashboard. Het koolstofvezel chassis bleef wel gelijk aan dat van de gewone F50. Deze inspanningen om gewicht te besparen leidden tot een [[droog gewicht]] van slechts 860 kilogram, waar de reguliere F50 een droog gewicht van 1230 kilogram had.
 
Deze ingrijpende aanpassingen maakten de F50 GT dan ook een veel snellersnellere auto dan een gewone F50. De GT was in staat om in 2,9&nbsp;seconden naar 100&nbsp;km/h te sprinten en een top van 376&nbsp;km/h te bereiken.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ferrari.com/en-US/auto/f50-gt|titel=Ferrari F50 GT (1996)|bezochtdatum=2021-10-26|werk=Ferrari.com|taal=en}}</ref> In handen van testrijder [[Nicola Larini]] bleek de auto op het circuit van Fiorano enkele seconden sneller dan de 333 SP.
 
=== Voortijdig einde ===
Uiteindelijk stopte Ferrari de ontwikkeling van de F50 GT nog voordat de eerste race van het FIA GT -kampioenschap werd gereden. Met een aantal kleine wijzigingen in de regels in aanloop naar de start van het seizoen waren Porsche, McLaren en Mercedes ineens in staat om extreem dure en veel snellere 'evolutie'-versies van hun raceauto's te bouwen en die ontwikkeling kon Ferrari met de F50 GT niet bijbenen.<ref name=":3">{{Citeer web|url=https://www.classicdriver.com/en/article/cars/1996-ferrari-f50-gt-one-three|titel=1996 Ferrari F50 GT: One of three|bezochtdatum=2021-10-26|datum=8 december 2012|werk=Classicdriver.com|taal=en-US}}</ref> Ferrari beklaagde zich nog wel over deze regelwijziging bij de [[Fédération Internationale de l'Automobile|FIA]], maar had geen succes.<ref name=":4" /> Omdat Ferrari gezichtsverlies wilde voorkomen betekende dat dus het einde van de F50 GT.
 
Er bestaan drie afgebouwde exemplaren van de F50 GT. Chassis 001 is het enige exemplaar dat door Ferrari werd geassembleerd en gebruikt tijdens de ontwikkeling van de GT, chassis 002 en 003 werden afgebouwd van overgebleven reserveonderdelen toen het programma reeds was gestopt.<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://www.forza-mag.com/issues/114/articles/the-1?page=2|titel=The 1 {{!}} Issue 114 page 2 {{!}} Forza {{!}} The Magazine About Ferrari|bezochtdatum=2021-10-26|datum=21 oktober 2011|werk=Forza|taal=en-us}}</ref> De drie exemplaren werden verkocht aan enkele van de beste klanten van Ferrari, onder de strikte afspraak dat geen van de GT's ooit zou worden gebruikt voor racen. Drie additioneel gebouwde chassis zijn vernietigd.<ref name=":3" /> In 2000 werd in [[Arizona (staat)|Arizona]] voor het eerst een van de drie afgebouwde exemplaren te koop aangeboden. Chassis 003 werd op een veiling verkocht voor ruim 1,4 miljoen dollar, ruim het dubbele bedrag van wat er op dat moment voor een reguliere F50 werd betaald.<ref>{{Citeer web|url=https://ferraris-online.com/f50-gt-a-very-exclusive-club/|title=F50 GT, A Very Exclusive Club|bezochtdatum=2021-10-26|datum=2 maart 2000|taal=en}}</ref>
 
== Erfenis ==
[[Bestand:Ferrari_f50_and_enzo_(3427684519).jpg|thumb|left|De F50 en de Enzo, zijn opvolger.]]
 
Bij de lancering van de F50 in 1995 zei Montezemolo dat de steeds stringenter wordende emissie-eisen in vrijwel alle afzetmarkten als gevolg hadhadden dat de F50 met zijn op Formule 1-gebaseerde V12-motor de enige in zijn soort zou blijven.<ref>{{Citeer boek|titel=Ferrari|auteur=Larry Edsall|medeauteurs=Dennis Adler|taal=en|url=https://www.worldcat.org/oclc/662404901|uitgever=Motorbooks|plaats=Minneapolis, MN|datum=2011|pagina's=185|ISBN=978-0-7603-4058-5}}</ref> Ook bleek de F50 de laatste Ferrari supersportwagen te zijn met een traditionele manuele versnellingsbak. Die combinatie maakt de F50 uniek in zijn soort, en iswaarmee de F50 een volwaardige loot is in de lijn van supersportwagens geproduceerd door Ferrari.
 
Ondanks het aanvankelijke niet onverdeeld positieve sentiment bij de introductie van de F50 is de auto een zeer gewilde klassieker. Mede vanwege zijn exclusiviteit – de F50 is in lagere aantallen geproduceerd dan de meeste eerdere en latere Ferrari supersportwagens<ref group="kleine-letter">Ferrari heeft in totaal 272 exemplaren van de 288 GTO geproduceerd, 1.315 exemplaren van de F40, 349 exemplaren van de F50, 399 exemplaren van de Ferrari Enzo en 499 exemplaren van de LaFerrari.</ref> – en zijn unieke technische basis wordt er voor een F50 door verzamelaars veel meer betaald dan waarvoor de auto ooit werd verkocht. Op 22 mei 2021 werd een exemplaar (chassisnr. 103922, een van de 55 exemplaren gebouwd voor de Amerikaanse markt) door [[Sotheby's]] verkocht voor ruim 3,7 miljoen dollar.<ref>{{Citeer web|url=https://rmsothebys.com/en/auctions/am21/amelia-island/lots/r0073-1995-ferrari-f50/1075183|titel=1995 Ferrari F50 {{!}} Amelia Island 2021|bezochtdatum=2021-10-26|werk=RM Sotheby's|taal=en}}</ref> Een jaar eerder hamerde het Amerikaanse veilinghuis Gooding & Company al een F50 af voor ruim 3,2 miljoen dollar.<ref>{{Citeer web|url=https://www.classic-car-auctions.info/usa/scottsdale/2020-gooding-scottsdale-2020-sale-auction-results/|titel=2020 Gooding Scottsdale 2020 Sale Auction Results {{!}} Top Classic Car Auctions|bezochtdatum=2021-10-26|taal=en-US}}</ref>