Mata Hari: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Eerste deel levensloop: Periode 1902-1904 Label: Link naar doorverwijspagina |
|||
Regel 32:
Roelof Visser besliste dat Margaretha Geertruida een dure (500 gulden per jaar) vervolgopleiding in Leiden ging volgen: de [[Bewaarschool|Kweekschool voor Bewaarschoolhouderessen]], de Leidse kweekschool of ''Fröbelschool'' van directeur [[Wijbrandus Haanstra]], aan het [[Rapenburg (Leiden)|Rapenburg]] 133. Ze werd er op 3 november 1892 ingeschreven, drie maanden na haar 16e verjaardag. Meisjes woonden er ''en pension'' (met kost en inwoning, kleding en medicatie voor eigen rekening) en konden na vier jaar akte onderwijzeres aan 'bewaarscholen' behalen. Zo kwam Zelle na de scheiding van haar vader in [[Leiden (hoofdbetekenis)|Leiden]] terecht. Ze volgde in Leiden een opleiding tot kleuterleidster, maar toen de directeur avances begon te maken, werd ze door haar oom van de opleiding gehaald.<ref name="about" /><ref name="Mata Hari">[http://www.crimelibrary.com/terrorists_spies/spies/hari/1.html The Story of Mata Hari], Crime Library.</ref> Het betreft een hardnekkig gerucht over een 'onbetamelijke affaire', maar bewijzen zijn nooit gevonden.
Na haar voortijdig vertrek van de Kweekschool, woonde ze bij oom Piet (Pieter Wijnouts Taconis) en tante Trui (Geertruida Zelle, de zuster van haar vader) in [[Den Haag]] aan de [[Koningin Emmakade]], later [[Regentesselaan]] 77. Vanuit Den Haag zou ze in het Rijksmuseum in Amsterdam verschijnen om kennis te maken met kapitein Rudolph MacLeod, haar toekomstige echtgenoot.
Zij was de tante van de dominee [[Johannes Hendrikus Zelle]].
Regel 63:
Rudolpf and Norman John.jpg|MacLeod en zijn zoontje Norman John.
</gallery>
=== Periode 1902-1904 ===
In april 1902 was het gezin terug in Amsterdam. Gretha wilde een nieuw leven beginnen en toneellessen nemen. Na anderhalve maand bij Luoise, verhuisden ze naar de Van Breestraat 188. Op 26 augustus 1902 vertrok John van huis met dochter Non 'om een brief op de post te doen en keerde niet terug'.<ref>''Moed en overmoed'', p.143</ref> Hij bracht hun dochter onder in [[Velp]] bij vriend en huwelijksgetuige kapitein Lambert Pieter van Mourik en diens vrouw Elise Murkens. een dag later nam Gretha een advocaat in de arm. Voor het eerst verklaarde ze zich slachtoffer van mishandeling binnen het huwelijk. Op 29 augustus stond het echtpaar voor de rechtbank voor de behandeling van Gretha's verzoek tot ontbinding van het huwelijk vanwege 'overspel, mishandeling, buitenspoorigheden en beleedigingen.' MacLeod legde een verklaring af bij Mr. Lodewijk Willem van Gigch, waarin hij zei dat zijn vrouw haar dochter verwaarloosde, niets aan het huishouden deed, zich wuft en lichtzinnig gedroeg, ongeoorloofde sexuele gemeenschap had met andere mannen, hem en public uitschold en tegen haar kind gezegd had: 'Kind, je vader is een grote ploert, hij is alweer dronken.'<ref>''Moed en overmoed'', p.144</ref> Van Gigch had zelf ervaren hoe MacLeod zijn vrouw in het openbaar had uitgescholden en legde een verklaring in haar voordeel af. Er werd 'subsidiair tot scheiding van tafel en bed' besloten. De eiseres werd op alle punten in het gelijk gesteld en Non werd haar toegewezen. John moest haar ƒ100,- per maand [[alimentatie]] betalen.
Ze trokken in bij Johns aangetrouwde nicht baronesse Antoinette Goedvriend-Sweerts de Landas in [[Arnhem]]. John adverteerde in ''Het nieuws van den Dag'': 'Waarschuwing. Een ieder wordt gewaarschuwd geen gelden of goederen af te geven aan Mevr. MAC-LEOD, geb. ZELLE, daar ondergeteekende zich voor niets aansprakelijk stelt. R. Mac-Leod. Amsterdam, 28 aug. 1902.'<ref>''Moed en overmoed, p.145</ref> Het bericht verscheen ook in de ''Arnhemse Courant''. Gretha schreef een jaar later aan neef Edward MacLeod: 'ik was geschandaliseerd terwijl ik nooit nog iets had gekocht op zijn naam.' Gretha verhuisde binnen een week naar Hotel de Roskam in [[Worth-Rheden]]. John betaalt haar geen alimentatie. Na een mislukte verzoeningspoging van de Amsterdamse rechtbank op 24 september wordt Non aan haar moeder toegewezen. John kan een echtscheidingsprocedure beginnen. Volgens wet kon niemand beslag leggen op het pensioen van een officier. Begin november 1902 was Gretha weer bij John. Hij vermoordde haar bijna met een broodmes, toen hij haar ervan verdacht een rendez-vous met een andere man te hebben. Ze bracht haar dochter onder in Velp. ohn nam zijn intrek in pension Zomerlust in Velp. Gretha huurde een kamer bij haar schoonzuster voor ƒ35,- per maand. In februari 1903 stopte John de alimentatie, omdat hij failliet dreigde te gaan. In de zomer verhuisde Gretha naar [[Scheveningen]] naar haar vriendin Margaretha Anna Odile Jintens, een gescheiden vrouw en prostitué. John wilde zijn vrouw op overspel betrappen en liet haar bespioneren, om haar geen toelage meer te hoeven betalen. Hij schakelde politiecommissaris Frans Fundtler de Beauchene in en diens jongere broer Hendrik, alsmede brigadier Mook en Johanna Alida Kortman (alias A. de Lambierre) en nam Arnhemse advocaat Hugo Siegfried Johan Hijmans in de arm om de echtscheiding te regelen. De dames huurden een statig pand aan de [[Van Swietenstraat]] 88 in Den Haag, maar er konden geen bewijzen worden gevonden, dat Gretha zich liet prostitueren.
Begin oktober vertrok gretha naar Parijs. Ze schreef op 29 oktober 1903 aan neef Edward MacLeod: 'waarde neef, John's gedrag is zoodanig dat ik tusschen beiden met recht geloof met een waanzinnige te doen te hebben, maar dat neemt niet weg dat ik als getrouwde vrouw op straat sta zonder een cent en mezelf moet redden.'<ref>''Moed en overmoed'', p.156</ref> ze logeerde in een Engels pension aan de Rue Lecourbe. Ze poseerde voor de schilder [[Octave Guillonnet]] als de Romeinse femme fatale [[Messalina]]. Ze deed auditie als amazone in het circus van Ernst Molier, maar dit mislukte. Ze besprak met hem de uitvoering van een Javaanse dans en zou terug in Den Haag misschien bij een balletmeester drie Javaanse dansen in gaan studeren. Het is onbekend of ze dat gedaan heeft. Ze is in de herfst van 1903 gezien in het gezelschap van de Nederlandse jonkheer [[Jules Brantsen]], misschien ontmoetten ze elkaar voor het eerst in Worth-Rheden, die wel door Molier geëngageerd werd. Neef Edward MacLeod liet navraag doen naar de echtelieden en zijn zoon Donald 'don' John Edward MacLeod liet weten 'als het fout gaat tussen de twee echtelieden is het 'heel alleen zijn schuld' en noemde op grond van zijn bevindingen John een 'reuzenploert'. John riep zelfs de hulp in van de Nederlandse consul-generaal Martinus Joannes Hubertus van Lier in Parijs om Gretha daar te bespioneren.
Gretha vertrok naar [[Brussel]] en verbleef met de kerstdagen en de jaarwisseling 1903-1904 in het pension aan de Avenue de la Toison d'Or (Avenue van het Gulden Vlies) bij familie van Odile Jintens. Begin januari 1904 kwam ze aan bij de gepensioneerde generaal majoor, neef later noemde ze hem oom, Edward MacLeod en echtgenote Anna op de Bergendalscheweg in [[Nijmegen]]. Op 16 februari 1904 trok ze weer in bij haar oom en tante op de Regentesselaan 77 in Den Haag. Ze repeteerde in de [[Tivoli Schouwburg]] aan de [[Rotterdamse coolsingel]] bij regisseur [[Henri Brondgeest]], een bekende van Edward MacLeod, beiden waren oud-militair. Ze kreeg een rol van 'een oud wijf in een afgezaagd stuk'<ref>''Moed en overmoed'', p.167</ref>, ''Salomé'' van [[Oscar Wilde]]. Ze ging er weg en probeerde tevergeefs een rol te krijgen in het blijspel ''De schoolrijdster'' van het [[Nederlandsch Tooneel]] in Amsterdam. De 'assuradeur'Van Epercum uit Schiedam voorzag in haar onderhoud en ze logeerden in een hotel in Amsterdam. Edward MacLeod trok zijn handen van haar af. Mr. J. Kappeyne van de oppello deed nog om niet een tevergeefse pogingen om alimentatie vbij John los te krijgen. Gretha verbleef nog negen weken bij oom en tante en probeerde wanhopig werk te vinden. een hooggeplaatste heer uit Indië, die enkele keren met zijn vrouw op bezoek is geweest, gaf haar geld naar Parijs. Ze schreef 27 maart 1904 aan Edward MacLeod: 'Denk niet dat ik slecht ben in mijn hart, ik doe het alleen of liever heb het gedaan uit armoede.'<ref>''Moed en overmoed'', p.170</ref>
==Loopbaan als exotisch danseres==
| |||