Steentijd: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Encycloon (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 2A02:A46B:E343:1:553F:4C53:B007:E104 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Styyx
Veel gebruikte termen in de astrologie, geologie en paleologie
Regel 1:
{{Zijbalk drieperiodensysteem}}
De '''steentijd''' of het '''stenen tijdperk''' is de periode uit de [[prehistorie]] waarin mensen [[stenen werktuigen]] gebruikten en nog geen metalen (helemaal aan het eind van de steentijd werden van sommige metalen wel sieraden gemaakt). Aannemelijk is dat ze in die tijd ook wel houten en [[Been (materiaal)|benen]] gebruiksvoorwerpen maakten. De houten voorwerpen zijn uiteraard vrijwel nooit bewaard gebleven. Een uitzondering zijn de in 1994 bij het [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitse]] [[Schöningen]] gevonden houten speren van ongeveer 350.000 jaar (350 [[kiloannum|ka]]) oud. Die vondst maakte aannemelijk dat de voorlopers van de mens al zeer lange tijd actieve jagers waren en niet, zoals tot dan door veel archeologen werd aangenomen, vooral aaseters.
 
De duur van de steentijd is afhankelijk van de plaats die bekeken wordt: voor bepaalde stammen op [[Borneo]] of [[Nieuw-Guinea]] is hij nog maar net afgelopen, en sommige stammen in het [[Amazonebekken]] bevinden zich aan het begin van de [[21e eeuw]] nog in dit tijdvak.
 
Meestal wordt de steentijd onderverdeeld in drie fasen:
* het ''[[paleolithicum]]'' of de oude steentijd, verreweg de langste periode, van ongeveer 2,5 miljoen jaar (2,5 [[mega-annum|Ma]]) geleden tot het einde van de [[laatste ijstijd]], ongeveer 10.000 jaar (10 ka) geleden;
* het ''[[mesolithicum]]'' of de middensteentijd, culturen van jager-verzamelaars na het einde van de laatste ijstijd;
* het ''[[neolithicum]]'' of de jonge steentijd, culturen waar landbouw de belangrijkste sector in de economie was.
Regel 11:
Aan het eind van de steentijd werden op beperkte schaal werktuigen van [[koper (element)|koper]] gemaakt, archeologen spreken daar van de [[kopertijd]], kopersteentijd of chalcolithicum, daarop volgen de [[bronstijd]] en eventueel de [[IJzertijd|ijzertijd]]. Eventueel, omdat in [[Mesopotamië]] en [[Oude Egypte|Egypte]] het schrift tijdens de bronstijd volwassen werd, waarmee de prehistorie daar voorbij was en daar dus geen sprake is van een ijzertijd.
 
De datering en duur van de steentijd is onderwerp van discussie en hangt ook af van de gehanteerde definities en locaties. De oude steentijd begon ongeveer 2,5 miljoen jaar (2,5 Ma) geleden in Afrika, toen de eerste [[hominidae|hominiden]] gereedschappen uit steen gingen maken. De steentijd begon dus al voordat ''[[Homo sapiens]]'' op aarde rondliep. Het is echter buitengewoon moeilijk met zekerheid te zeggen of een losse steen met een breukvlak en een scherpe kant, maar zonder context, het resultaat is van een bewuste bewerking of van een toevallige gebeurtenis; die beslissing wordt veel gemakkelijker door het vinden van grote aantallen van dergelijke stenen in lokale concentraties, terwijl ze op andere, overigens vergelijkbare plaatsen ontbreken. De oudste vondsten zijn daarom altijd controversieel. De overgang naar koper en brons vond in de periode tussen 6000 en 2500 voor Christus plaats, in Noordwest-Europa dichter bij het laatste tijdstip.
 
{{Commonscat|Stone Age|Steentijd}}