Garst: verschil tussen versies

Een '''garst''' of '''gast''' is een [[dekzandrug]] of [[grondmorene|grondmorenerug]] in het landschap, waarop [[es (geografie)|akkercomplexen]] of [[brink (dorpsplein)|dorpsweiden]] te vinden waren. Het woord is is afgeleid van het Oudfriese ''gāst'', Nederlands ''[[geestgrond|geest]]'', waarmee hoger gelegen [[zand]]gronden werden aangeduid. Voorbeelden hiervan vinden we vooral in provincies [[Friesland]], [[Groningen (provincie)|Groningen]] en in [[Oost-Friesland]], met name in het [[Dollard]]gebied. Het verspreidingsgebied is groter en niet beperkt tot de Friese streken. Het oudste voorbeelden stammen uit Westfalen in 890.(Geist, Geisthövel)..

Ga(r)sten vinden we bijvoorbeeld in [[Noordhorn|Noord-]] en [[Zuidhorn (plaats)|Zuidhorn]], [[Wagenborgen (dorp)|Wagenborgen]], [[Noordbroek]], [[Zuidbroek (Groningen)|Zuidbroek]], [[Westerlee (Groningen)|Westerlee]], [[Winschoten]], [[Blijham]], [[BingumgasteWedde (Westerwolde)|Wedde]], en[[Vriescheloo (dorp)|Vriescheloo]], [[Bellingwolde (dorp)|Bellingwolde]], [[Jemgum]] (Jemgumgaste) en [[Weener|Weener (Ems)]] (Bingumgaste, Jelsgaste). Bij Noordbroek ligt de buurtschap [[Korengarst (buurtschap)|Korengarst]], parallel gelegen aan de [[Rijksweg 33|N33]], tussen Zuidbroek en [[Appingedam]], op een dekzandrug die boven de Dollardklei uitsteekt. Ook [[Ganzedijk]] ontleent zijn naam mogelijk aan een ga(r)st. De oudste bewoning langs het noordelijke deel van de Westerwoldse Aa vond plaats op rivierduinen die eveneens als ga(r)sten werden aangeduid.

Plaatsnamen met deze uitgang zijn onder andere [[Oegstgeest|Oestgeest]], [[Geestdorp]], [[Uitgeest]], [[Gaast (Súdwest-Fryslân)|Gaast]], [[Westergeest (Friesland)|Westergeest]], [[Rinsumageest]], [[Grootegast (plaats)|Grootegast]], [[Lutjegast]], [[Holtgaste]], [[Grotegaste]], [[Tergast]], [[Holtgast]], [[Hohegaste]], [[Arngast]] en [[Dangast]]. Voorbeelden uit andere streken zijn [[Noordgeest]] en [[Zuidgeest]] bij Bergen op Zoom, [[Geesteren (Gelderland)|Geesteren]] in Gelderland, [[Gasteren]] en [[Gees]] in Drenthe, [[Geesthacht]] bij Hamburg en [[Gesten (parochie)|Gesten]] in Jutland. Verder komt de het naambestanddeel terug in de streeknamen [[Geestmerambacht]] en [[Gaasterland (streek)|Gaasterland]].