Suezcrisis: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 45:
Een ander vraagstuk was de status van [[Eilat]]. Begin 1949 had Israël apart met de Arabische landen een aantal wapenstilstandsovereenkomsten gesloten. Toen Egypte tekende, ging het ervan uit dat de zuidelijke Negev onder Jordaanse controle zou blijven, zodat er een verbinding over land zou blijven bestaan met de oostelijke Arabische wereld. Daarna bezette Israël de zuidelijke Negev alsnog en sloot toen pas de overeenkomst met Jordanië met welk land het daarover een geheime regeling getroffen had. Aan de kust van de [[Golf van Akaba]] stonden toen niet meer dan een paar hutten. Israël legde er een havenstad aan om een zuidelijke handelsroute te openen. Het economisch belang van deze route was zeer gering maar Egypte en Israël maakten er een principepunt van. Het [[Resolutie 181 Algemene Vergadering Verenigde Naties|VN-Verdelingsplan van 1947]] had de zuidelijke Negev aan een toekomstige Joodse staat toegedeeld maar Israël wilde zich daar niet simpelweg op beroepen. Het zag het plan niet als constitutief voor de eigen staat omdat men dan tot de grenzen van 1947 zou moeten terugkeren en grote veroverde gebieden weer opgeven. Het beschouwde de wapenstilstandslijnen van 1949 als voorlopige staatsgrens. Egypte wilde hetzelfde criterium toepassend alleen de lijnen erkennen zoals ze lagen toen zijn overeenkomst getekend werd, dus met de zuidelijke kust in Arabische hand. Dat was relevant omdat de toegang tot Golf van Akaba geheel bestreken werd door de [[territoriale wateren]] van Egypte en Saoedi-Arabië. Het internationaal [[zeerecht]] verplicht staten doorvaart door de eigen wateren toe te staan als dit de enige toegang vormt voor havens van andere landen maar volgens Egypte was deze regel niet van toepassing op Eilat. Israël vreesde dat als men op dit punt niet voet bij stuk hield, het Westen het gebied alsnog onder Jordaans gezag zou brengen.<ref>Bregman (2000), p. 37</ref>
[[File:Egyptian Beach Gun at Ra's Nasrani.jpg|left|thumb|Dit stuk geschut sloot de Straat van Tiran af]]
Egypte begon de [[Straat van Tiran]] te blokkeren door een batterij artillerie op te stellen bij Sjarm-al-Sjeich. In 1953 hield men eerst een Deens schip tegen, in september een Grieks schip en op 1 januari 1954 een Italiaanse vrachtvaarder. Op 5 mei 1955 verklaarde [[Ben Gurion|Ben Goerion]] dat de blokkade een ''[[casus belli]]'' zou vormen, een Egyptische oorlogsdaad. Op 29 september dreigde hij in een interview met de ''[[New York Times]]'' dat als de blokkade niet binnen een jaar opgeheven was, Israël militair zou ingrijpen.
Zo'n ingrijpen zou er niet eenvoudiger op worden als Egypte zich sterk ging bewapenen. Nassers aankondiging leidde in oktober 1955 uiteindelijk tot een collectieve paniek. De vrees achter te gaan lopen in de wapenwedloop werd zo groot dat groepen burgers, ondanks de al zeer hoge defensieuitgaven, spontaan geld begonnen in te zamelen voor de aankoop van een tank of een kanon. De aanschaf van zware wapens was voor Israël overigens niet eenvoudig. De Britten en Amerikanen stonden slechts een minimale verkoop toe van wapensystemen die als "agressief" werden gezien zoals vliegtuigen en pantservoertuigen.
| |||