Arion (paard): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus - Strabo → Strabo (historicus) |
+cat, +"Kyknos", -subkopje |
||
Regel 1:
{{wiu|Tekstueel nog onvoldoende op orde.|2021|07|28}}
In de [[Griekse mythologie]] is '''Arion''' of '''Areion''', een goddelijk gefokt, fabelachtig snel, zwart gemanierd paard. Hij redde het leven van [[Adrastus]], koning van [[Argos (stad)|Argos]], tijdens de oorlog van de [[Zeven tegen Thebe]].<ref>Hard, pp. [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=PA58 58], [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=101 101]–[https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=102 102], [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=321 321]; Grimal, p. 52 s.v. Areion; Tripp, p. 101 s.v. Arion; Smith, [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0104%3Aentry%3Darion-bio-2 s.v. Arion 2]; Parada, s.v. Arion 1; Leaf, [https://archive.org/details/iliadvolume00homegoog/page/n586/mode/2up p. 496, note to ''Iliad'' 23.346]</ref> ▼
[[File:Arion 542.jpg|thumb|Arion]]
▲
Arion was (volgens de meeste overleveringen) de nakomeling van [[Poseidon (mythologie)|Poseidon]] en [[Demeter (mythologie)|Demeter]].<ref>Hard, [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=PA101 p. 101].</ref> Toen de godin Demeter op zoek was naar haar dochter [[Persephone (mythologie)|Persephone]], werd zij achtervolgd door Poseidon. Om aan Poseidon te ontkomen, veranderde Demeter zichzelf in een merrie en verborg zich tussen de merries van Oncius, koning van Thelpusa in [[Arcadië (periferie-district)|Arcadië]]. Maar Poseidon veranderde zichzelf in een hengst en paarde met Demeter, waaruit Arion voortkwam.<ref>Apollodorus, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0548.tlg001.perseus-eng1:3.6.8 3.6.8]; Pausanias, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0525.tlg001.perseus-eng1:8.25.5 8.25.5], [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0525.tlg001.perseus-eng1:8.25.7 8.25.7].</ref> Andere verslagen hadden Arion als het nageslacht van [[Gaia (mythologie)|Gaia]] (Aarde),<ref>[[Pausanias (schrijver)|Pausanias]], [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0525.tlg001.perseus-eng1:8.25.8 8.25.8–9], waarin [[Antimachus]] wordt geciteerd.</ref> of van [[Zephyrus]] en een Harpy.<ref>Hard, [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=PA58 p. 58]; [[Quintus Smyrnaeus]], ''Posthomerica'' [https://www.loebclassics.com/view/quintus_smyrnaeus-fall_troy/2018/pb_LCL019.237.xml 4.569–573].</ref>
Arion werd gegeven aan de held [[Herakles (mythologie)|Herakles]], die Arion bereed in de strijd tijdens zijn expeditie naar [[Elis]], en ook tijdens zijn gevecht met [[Ares (mythologie)|Ares]]' zoon Cycnus. Later schonk Herakles Arion aan Adrastus, de koning van Argos.<ref>Schol. (D) ''Ilias'' 23.346 (zie ''Thebaid'' fr. 11 West, [https://www.loebclassics.com/view/greek_epic_fragments_theban_cycle_thebaid/2003/pb_LCL497.53.xml pp. 52–55]); ''Schild van Heracles'', 120 (Most, [https://www.loebclassics.com/view/hesiod-shield/2018/pb_LCL503.11.xml pp. 10, 11]); [[Pausanias (schrijver)|Pausanias]] [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0525.tlg001.perseus-eng1:8.25.10 8.25.10]]. Vergelijk met [[Statius]], ''Thebaid'' [https://www.loebclassics.com/view/statius-thebaid/2004/pb_LCL207.349.xml 6.311–314] en [[Quintus Smyrnaeus]], ''Posthomerica'' [https://www.loebclassics.com/view/quintus_smyrnaeus-fall_troy/2018/pb_LCL019.237.xml 4.569–573], waarin staat dat Arion door de goden aan Adrastus is gegeven. Voor Arion als het paard van Adrastus zie: [[Homerus]], ''[[Ilias]]'' [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg001.perseus-eng1:23.319-23.350 23.346–7]; [[Antimachus]] (apud [[Pausanias (schrijver)|Pausanias]], [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0525.tlg001.perseus-eng1:8.25.9 8.25.9]); [[Statius]], ''Thebaid'' [https://www.loebclassics.com/view/statius-thebaid/2004/pb_LCL207.349.xml 6.314]; [[Quintus Smyrnaeus]], ''Posthomerica'' [https://www.loebclassics.com/view/quintus_smyrnaeus-fall_troy/2018/pb_LCL019.237.xml 4.569–573].</ref> Adastus nam Arion mee op de desastreuze expeditie van de Zeven tegen Thebe. Onderweg naar Thebe deed Arion mee aan de eerste [[Nemeïsche Spelen]] en eindigde als eerste.<ref>Propertius, ''Elegieën'' [https://www.loebclassics.com/view/propertius-elegies/1990/pb_LCL018.211.xml 2.37–38]; [[Statius]], ''Thebaid'' [https://www.loebclassics.com/view/statius-thebaid/2004/pb_LCL207.349.xml 6.301–530]] (waarin Arion wordt gereden door de schoonzoon van Adrastus [[Polynices]], die als eerste eindigt, maar een lege wagen trekt omdat Polynices er onderweg is afgegooid). Vergelijk met [[Callimachus (letterkundige)|Callimachus]], fr. 223 Trypanis en Whitman [https://www.loebclassics.com/view/callimachus-iambi/1973/pb_LCL421.155.xml?rskey=H0uMeJ&result=1 pp. 154, 155]]; Apollodorus, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0548.tlg001.perseus-eng1:3.6.4 3.6.4], waarin eenvoudigweg staat dat "Adrastus de paardenrace won". </ref> In Thebe, toen de slag verloren was, wist Arion zijn meester Adrastus snel van het slagveld weg te lokken en redde zo zijn leven, toen alle andere leiders van de expeditie gedood waren.<ref>Hard, [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=PA102 p. 102], [https://books.google.com/books?id=r1Y3xZWVlnIC&pg=PA321 p. 321]; Gantz, p. 517; ''Thebaid '' fr. 11 West, [https://www.loebclassics.com/view/greek_epic_fragments_theban_cycle_thebaid/2003/pb_LCL497.53.xml pp. 52–55]; [[Paus Hyginus|Hyginus]], ''Fabulae'' 68A; Apollodorus, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0548.tlg001.perseus-eng1:3.6.8 3.6.8]; [[Strabo (historicus)|Strabo]], [http://data.perseus. org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0099.tlg001.perseus-eng1:9.2.11 9.2.11]; [[Pausanias (schrijver)|Pausanias]], [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0525.tlg001.perseus-eng1:8.25.8 8.25.8]; Pancrates van Alexandrië (Page, [https://www.loebclassics.com/view/select_papyri_poetry_elegiac_hexameter_poems/1941/pb_LCL360.519.xml pp. 518, 519]).</ref>
==
Arion wordt al genoemd in de ''[[Ilias]]'' van [[Homerus]], waar hij wordt beschreven als het "snelle paard van Adrastus, dat van hemelse afkomst was."<ref>[[Homerus]], ''[[Ilias]]'' [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0012.tlg001.perseus-eng1:23.319-23.350 23.346–7].</ref> Een [[Scholion|scholiast (criticus)]] over deze regel van de ''Ilias'' legt uit dat Arion de nakomeling was van [[Poseidon (mythologie)|Poseidon]], die in de gedaante van een paard, paarde met Fury bij de fontein Tilphousa in [[Boeotia]]. De scholiast vertelt verder dat Poseidon Arion gaf aan Copreus, koning van Haliartus in Boeotië, die hem op zijn beurt gaf aan [[Herakles (mythologie)|Herakles]], die hem gebruikte om een paardenrace te winnen tegen [[Ares (mythologie)|Ares]]' zoon Cycnus/Kyknos, bij het heiligdom van de Pagasaeïsche [[Apollo (Griekse mythologie)|Apollo]] bij [[Troezen]]. Herakles schonk Arion vervolgens aan [[Adrastus]], en het paard redde Adrastus' leven tijdens de oorlog van de [[Zeven tegen Thebe]]. Volgens de scholiast staat "het verhaal in de Cyclische dichters", een verwijzing misschien naar de Cyclisch ''Thebaid''.<ref>''Thebaid'' fr. 11 West, [https://www.loebclassics.com/view/greek_epic_fragments_theban_cycle_thebaid/2003/pb_LCL497.53.xml pp. 52–55].</ref> De Hesiodische ''Schild van Herakles'' heeft ook "het grote paard, zwart gemanierde Arion" als Herakles' paard tijdens het gevecht van de held met Cycnus.<ref>''Schild van Herakles'', 120 (Most, [https://www.loebclassics.com/view/hesiod-shield/2018/pb_LCL503.11.xml pp. 10, 11]); West [https://www.loebclassics.com/view/greek_epic_fragments_theban_cycle_thebaid/2003/pb_LCL497.53.xml p. 53 n. 9].</ref>
Een poëtisch fragment van [[Callimachus (letterkundige)|Callimachus]] (derde eeuw v.Chr.) zegt:
Regel 33 ⟶ 31:
== Referenties ==
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Arion (mythology)|oldid=1032594816}}
[[Categorie:Dier in de Griekse mythologie]]
[[Categorie:Mythisch paard]]
| |||