Tachtigjarige Oorlog: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Voorgeschiedenis: consequenter
Regel 33:
Een andere wens van de landsheer was het opleggen van [[belasting (fiscaal)|belasting]]en om elders middelen in te zetten in zijn uitgebreide rijk en oorlogen te voeren. Het opleggen van belastingen kon de landsheer niet zelfstandig aangezien het toekennen van geld ook een privilege was van de landen. Bij het verlenen van geld werden door de landen vaak allerlei eisen gesteld over de besteding ervan. Die eisen konden weer het proces van meer centralisatie in de weg zitten. Door kostbare oorlogen en toenemende [[bureaucratie]] zat de landsheer om steeds meer geld verlegen, maar tot het instellen van een centraal opgelegde belasting was hij nog niet in staat geweest.<ref>{{aut|Blom, J.C.H.}} en {{aut|Lamberts, E.}} (2013): ''Geschiedenis van de Nederlanden'', blz. 95-96, 104</ref> In 1531 installeerde Karel V in Brussel de [[Collaterale Raden]], waaronder de [[Raad van State (historisch)|Raad van State]] als belangrijkste, die ongeveer in deze vorm zouden blijven bestaan als de voornaamste bestuursorganen van de Habsburgse Nederlanden, tot in 1788.<ref>{{aut|Israel, J.I.}} (2001): ''De Republiek'', blz. 39</ref>
 
Hoewel het [[katholicisme]] de enig toegestane religie was, vonden de ideeën van de [[Reformatie]] in de Lage Landen snel en massaal aanhang en verschilde daarin erg van de Reformatie elders in [[West-Europa|West-]] en [[Centraal-Europa]]. De Reformatie in de Nederlanden werd voorafgegaan door de [[Moderne Devotie]], een religieuze en onderwijskundige beweging binnen de Kerk die eind veertiende14e eeuw ontstond in de [[IJsselsteden|IJsselstreek]] en het pad effende voor het [[Renaissance-humanisme|humanisme]], dat een eeuw later vanuit Italië via de [[Handelsstad|handelssteden]] langs de IJssel in de [[Zeventien Provinciën]] verspreid werd. Tijdens de vroegste periode van de Reformatie, begin zestiende16e eeuw, waren de meest ingrijpende gevolgen al te zien: verspreiding van de protestantse mentaliteit en ondermijning van de gevestigde Kerk.<ref>{{aut|Israel, J.I.}} (2001): ''De Republiek'', blz. 81</ref> De landsheer duldde echter geen afwijking in de eenheidsgedachte en [[protestantisme|protestanten]] werden hierom overal vervolgd. Desondanks verspreidde de Hervorming na 1550 versneld, maar ook de vervolging nam toe.<ref>{{aut|Blom, J.C.H.}} en {{aut|Lamberts, E.}} (2013): ''Geschiedenis van de Nederlanden'', blz. 104</ref> Meer onrust ontstond toen het vanaf 1540 ook [[Economische crisis|economisch achteruitging]].
 
In 1555 trad Karel V af en het enorme rijk dat hij achterliet, werd verdeeld tussen zijn zoon [[Filips II van Spanje|Filips II]] en zijn broer [[Keizer Ferdinand I (1503-1564)|Ferdinand]]. [[Spanje]], de [[Nieuwe Wereld]] en de Nederlanden gingen naar Filips, Ferdinand kreeg de [[Habsburgse erflanden|Oostenrijkse landen]] en de [[Keizerskroon (hoofddeksel)|keizerskroon]].