Meerstal: verschil tussen versies

Een '''meerstal''' is een natuurlijk gevormde plas in actief, levend [[hoogveen]]gebied. Een meerstal vormt zich door de groei van een hoge veenbult in de naaste omgeving, die zijn water loost op een lagere, vaak zanderig gebleven plek. Vaak, maar niet altijd, werd het water uit het hoogveen via meerstallen afgevoerden naarvervolgens door veenriviertjes. afgevoerd.

De term ''meerstal'' is ontstaan in de veengebieden van Noordoost-Nederland. Een voorbeeld hiervan was het [[Bellingwoldermeer]]. In de [[Peel (Nederland)| Peel]] in [[Noord-Brabant]] gebruikte men voor zo'n plas ook wel de term ''doodlegger'' (ook wel doodleger of doolegger). In de Peel zijn er echter geen voorbeelden meer van over. Het reeds halverwege de 19e eeuw verdwenen Soemeer was waarschijnlijk een doodlegger.

Met het afgraven van de hoogveengebieden zijn de meeste meerstallen verdwenen. In [[Dedemsvaart (plaats)|Dedemsvaart]] bestaat nog de Kotermeerstal, die gebruikt wordt als recreatieplas/viswater en ook in het [[Witterveld]] bij [[Assen]] bestaan nog twee voorbeelden, waaronder het Meeuwenmeer,. ook hetHet [[Schildmeer]] was van oorsprong een meerstal, datdie wel kleiner was dan het huidige meer. Ook inIn het [[Meerstalblok]], een niet [[Vervening|verveend]] deel van het natuurgebied [[Bargerveen]], zijn ze nog meerstallen aanwezig. Dit gebied, dat wordt beheerd door [[Staatsbosbeheer]],natuurgebied ligt ten zuiden van het dorp [[Zwartemeer]] in Zuidoost-Drenthe. en wordt beheerd door [[Staatsbosbeheer]].

Men zou meerstallen ten onrechte kunnen verwarren met sommige soorten [[Ven (water)|vennen]], zoals de in uitgeveende laagteslaagten ontstane plasjes of [[Veentje|veentjes]] of de zogenoemdein [[pingoruïne]]s. Van oorsprong waren meerstallen echter open wateren binnen een groot veengebied, terwijl vennen vaak kleinschalige veengebiedjesplasjes warenof veentjes zijn binnen een zanderigzandig heidegebied.

Ook tientallenTientallen meren in Groningen en Friesland zijn ontstaan als meerstal. Dat geldt ook voor het kleigebied, waar deze meren vaak het restant vormen van een overspoeld groter veengebied dat in eendoor latere fasekleiafzettingen is overspoeld door kleioverdekt. Nadat het veen was verdwenen, kwam de bodem van het meer lager te liggen dan zijn omgeving, die grotendeels uit opgeslibde klei bestond.

*[[Ven (water)|Ven]]