IHRA-definitie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: Nieuwe doorverwijzing |
Verplaatst van Antisemitisme (moet nog samengevat worden) Label: Doorverwijzing verwijderd |
||
Regel 1:
De '''IHRA werkdefinitie van antisemitisme''', kortweg de '''IHRA-definitie''', is een definitie van [[antisemitisme]] die in 2016 is aangenomen door de [[International Holocaust Remembrance Alliance]] (IHRA). Zij is bedoeld als hulpmiddel voor het vaststellen van antisemitische voorvallen ten behoeve van de monitoring (het bijhouden van het aantal voorvallen) en als leidraad voor het onderwijzen van medewerkers van autoriteiten op het gebied van handhaving, wetgeving en rechtspraak. De werkdefinitie is uitdrukkelijk gepresenteerd als wettelijk niet-bindend.
De definitie is aangenomen door de ruim 30 bij de IHRA aangesloten landen en ook door het [[Europees Parlement]]. Zij is erg omstreden vanwege de vage en onnauwkeurige formulering en vooral ook vanwege de [[Israël]]-gerelateerde voorbeelden die bij de definitie zijn gevoegd.
== Oorsprong ==
In 2016 werd door de [[International Holocaust Remembrance Alliance]] (IHRA) een werkdefinitie van antisemitisme aangenomen, die algemeen wordt aangeduid als de "IHRA-definitie".<ref name="ihra-factsheet-2016">[https://holocaustremembrance.com/sites/default/files/working_definition_antisemitism_fact_sheet.pdf ''Adoption of a Working Definition of Antisemitism''].{{pdf}} IHRA Fact Sheet, 31 mei 2016</ref> De IHRA-definitie werd ontworpen door een coalitie van joodse organisaties onder aanvoering van het American Jewish Committee (AJC).<ref name="ajc_disappointed">[https://www.ajc.org/news/ajc-disappointed-by-osce-failure-to-adopt-antisemitism-definition ''AJC Disappointed by OSCE Failure to Adopt Antisemitism Definition'']. AJC, 9 dec 2016.<br>
"AJC, the global Jewish advocacy organization, was instrumental in developing the definition [...] The definition is an educational tool and guide for civil society monitors and government authorities to help them better understand the problem and how to combat it."</ref> Deze niet-bindende werkdefinitie is aangenomen door zo'n 30 landen die lid zijn van de IHRA, waaronder Nederland en België.<ref name="HolocaustRemembrance">[https://www.holocaustremembrance.com/node/196 ''About the IHRA working definition of antisemitism'']. IHRA, Engelse tekst + landen</ref>
De werkdefinitie vervangt de versie uit 2005 die werd gepubliceerd door het [[Europees Bureau voor de grondrechten]]. De huidige tekst is in het Engels gelijk aan de oorspronkelijke versie; de Nederlandse vertaling is iets gewijzigd.<ref name="eumc-tekst-2005-nl">[https://web.archive.org/web/20180918221845/https://european-forum-on-antisemitism.org/definition-of-antisemitism/nederlands-dutch EUMC werkdefinitie van antisemitisme uit 2005] (Nederlands)</ref> Aansluitend bij de tekst worden 11 “hedendaagse voorbeelden van antisemitisme” beschreven, waarvan ruim de helft betrekking heeft op de staat Israël. De aanvullende voorbeelden zijn in alle taalversies licht gewijzigd, terwijl de eerst apart vermelde Israël-gerelateerde voorbeelden in de huidige versie met de overige voorbeelden zijn samengevoegd.<ref name="eumc-tekst-2005-en">[https://www.bod.org.uk/wp-content/uploads/2016/10/AS-WorkingDefinition-EUMC.pdf Engelse EUMC-tekst uit 2005].{{pdf}}</ref> De voorbeelden dienen alleen ter verduidelijking; zij maken zelf geen deel uit van de definitie.
== Tekst van de IHRA-definitie ==
Vertaald luidt deze werkdefinitie als volgt:<ref name="nl-tekst">[https://ep-wgas.eu/ihra-definition/dutch/ Nederlandse vertaling uit 2016]</ref>
{{cquote|Antisemitisme is een bepaalde perceptie van Joden die tot uiting kan komen als een gevoel van haat jegens Joden. Retorische en fysieke uitingen van antisemitisme zijn gericht tegen Joodse of niet-Joodse personen en/of hun eigendom en tegen instellingen en religieuze voorzieningen van de Joodse gemeenschap.}}
== Status van de definitie ==
Het wordt een 'niet-bindende werkdefinitie' of ook wel "non-legally binding working definition" genoemd,<ref name="HolocaustRemembrance"/> omdat hij is ontworpen als adviserend hulpmiddel om te bepalen of voorvallen in rapportages wel of niet als antisemitisch moeten worden geregistreerd. Deze rapportages dienen om bij te houden in hoeverre antisemitisme in de maatschappij voorkomt. De definitie is ook bedoeld voor training van wetshandhavers en voorlichters.<ref name=ajc_what_mean>[https://www.ohchr.org/Documents/Issues/Religion/Submissions/JBI-Annex1.pdf ''The working definition of antisemitism ''], p. 1-3.{{pdf}} AJC, april 2019.<br>
"The most useful – and for some the most controversial – of the examples provided in the definition are those related to the State of Israel. [...] It is a “non-legally binding” definition intended to guide and educate. It is not a means to squelch debate or free speech, and those who misuse it in this way should be opposed. [...] The Working Definition of Anti-Semitism is being utilized by various government and non-government agencies to train police, prosecutors, and judges and to inform civil society monitors and educators."</ref> De definitie is dus niet bedoeld om te worden gebruikt als algemene of wettelijke definitie.<ref name="adl-about-ihra"/><ref name=kamervragen_kuzu-2020/>
Een uiting of handeling die overeenkomt met een van de voorbeelden betekent niet per se dat er sprake is van antisemitisme; dit is afhankelijk van de context. De strafbaarheid wordt in Nederland uitsluitend beoordeeld aan de hand van wet en [[jurisprudentie]]. De IHRA-definitie heeft daar bij justitie en openbaar ministerie geen invloed op. Het is alleen een interne werkdefinitie. De voorbeelden worden door de regering niet als integraal onderdeel van de IHRA-definitie beschouwd.<ref name=kamervragen_kuzu-2020>[https://www.openkamer.org/kamervraag/2020Z13985/ ''De status en rol van de IHRA-definitie bij de strafrechtelijke beoordeling of uitlatingen discriminatoir zijn'']. Kamervraag 2020Z13985 (vragen 1 en 4, 6, 9, 2), juli/aug 2020</ref> Aangezien de werkdefinitie ook niet bedoeld is om in de wetgeving op te nemen, is onduidelijk wat het belang is van het officieel aannemen ervan door regeringen en parlementen.
== Omstreden definitie ==
De IHRA-definitie is zeer controversieel en heeft ook tot grote verdeeldheid geleid binnen de joodse gemeenschap.<ref name="thirty-nine_words">[https://forward.com/news/462859/ihra-definition-conference-of-presidents-opposition-antisemitism/ ''Thirty-nine words about antisemitism are splitting the Jewish community'']. Arno Rosenfeld, The Forward, 26 jan 2021</ref> Voorstanders van de IHRA-definitie vinden dat het een goed hulpmiddel is om vast te stellen of voorvallen waarbij joden zijn betrokken een antisemitische achtergrond hebben en dat hij nodig is om het aantal voorvallen bij te houden in de strijd tegen antisemitisme. De definitie zou als handleiding moeten dienen voor maatschappelijke monitors en autoriteiten die antisemitisme bestrijden.<ref name="adl-about-ihra">[https://www.adl.org/resources/backgrounders/about-the-ihra-working-definition-of-antisemitism ''About the IHRA Working Definition of Antisemitism'']. ADL (feb 2021 bekeken).<br>
"The IHRA Definition is an important tool for education and guidance on antisemitism. ... The definition should not be viewed as a substitute or replacement for existing laws. It is not a “charging authority.”"</ref><ref name="ajc_disappointed"/>
De definitie wordt echter sterk bekritiseerd vanwege de vage en onnauwkeurige formulering, waardoor het feitelijk geen echte [[definitie]] is en je hiermee van alles als antisemitisch kunt bestempelen.<ref name="eajg_niet_overnemen">[https://www.eajg.nl/node/1072 ''IHRA-definitie, waarom Nederland hem niet moet overnemen]. Een Ander Joods Geluid, 12 sep 2018</ref><ref name="bradney-2020">[https://www.jewishvoiceforlabour.org.uk/article/thats-not-a-definition-once-more-on-the-ihra/ ''“That’s not a definition!” Once more on the IHRA…''] Dave Bradney, JVL, 2 sep 2020</ref> Door de brede en open formulering van de definitie en de toevoeging van een aantal voorbeelden over Israël kan deze volgens critici, waaronder ook joden en joodse organisaties, gebruikt worden om legitieme kritiek op Israël te onderdrukken.<ref name="reply_wertheim-2020">[https://www.abc.net.au/religion/how-should-antisemitism-be-defined/12999818 ''How should antisemitism be defined? A reply to Peter Wertheim'']. Peter Slezak, ABC, 18 dec 2020</ref><ref name="apn_letter_cop-2020">[https://peacenow.org/entry.php?id=37124 ''APN Letter to CoP Regarding the IHRA Working Definition of Antisemitism'']. Americans for Peace Now, 4 dec 2020</ref>
Voorstanders van de definitie vinden dat de boven de tekst van de voorbeelden geplaatste toevoeging over kritiek op Israël als gewone staat<ref name="disclaimer_kritiek">"Let wel: een kritische houding tegenover Israël die vergelijkbaar is met de kritiek die wordt geuit tegen gelijk welke andere staat, is niet als antisemitisch te bestempelen." De oorspronkelijke tekst uit 2005 luidde:<br>"Echter, kritiek op Israel die vergelijkbaar is met kritiek tegen een ander land kan niet worden beschouwd als antisemitisch." De Engelse tekst bleef gelijk: "However, criticism of Israel similar to that leveled against any other country cannot be regarded as antisemitic."</ref> – die niet in de definitie zelf is opgenomen – voldoende is om de [[vrijheid van meningsuiting]] en [[vrijheid van vergadering|vergadering]] te waarborgen. Tegenstanders zeggen dat de tekst – die tussen tegenovergestelde toevoegingen is weggemoffeld – niet duidelijk en onvoldoende is, zoals in de praktijk ook blijkt. Er wordt door Israël-aanhangers regelmatig misbruik van gemaakt.<ref name="ucl-faqs-ihra">[https://www.ucl.ac.uk/ucu/campaigns/faqs-16-questions-ucl-and-ihra-definition-anti-semitism#q12 ''Isn’t having a definition (even a bad definition) better than having no definition?''] in: ''FAQs: 16 questions on UCL and the IHRA defiantisemitischIHRA-definitienition of anti-semitism''. University College London, feb 2021.<br>
"There is now ample evidence across the world, where the IHRA has been adopted, of its significant and worrying misuse. [...] (13) ... But unlike those claiming that the IHRA definition is necessary to address anti-semitism on campus ... the Working Group have provided clear examples of how the definition has in fact been used as a tool to attack free speech and produce free-speech-chilling campaigns on UK campuses."</ref> Bij de oorspronkelijke versie, in iets simpeler bewoording,<ref name="disclaimer_kritiek"/> stond de disclaimer nog apart en duidelijk, direct onder de voorbeelden vermeld.<ref name="eumc-tekst-2005-nl"/><ref name="eumc-tekst-2005-en"/>
Van alle voorbeelden vindt het joodse AJC die over Israël de nuttigste en meest controversiële.<ref name=ajc_what_mean/> Vanwege de Israël-gerelateerde voorbeelden menen critici juist dat voorstanders van de definitie deze voornamelijk promoten om deze te kunnen gebruiken voor het criminaliseren van kritiek op Israël en zionisme en de [[BDS-beweging]].<ref name="not-to-fight">[https://www.ijvcanada.org/how-not-to-fight-antisemitism-ihra-wda-report/ ''How Not to Fight Antisemitism: IHRA-WDA Report'']. IJV Canada, 1 mei 2019<br>
"Ultimately, the IHRA-WDA is a poor definition of antisemitism. The primary goal of those promoting it — and we fear its actual effect if it is adopted — is to ban or criminalize criticism of both Israel and Zionism, along with support for Palestinian rights."</ref><ref name="apn_letter_cop-2020"/>
Door de lastig te interpreteren tekst en de verbinding met de Israëlische politiek is de definitie volgens tegenstanders ook onbruikbaar voor het identificeren van echte antisemitische voorvallen, omdat veel voorvallen ten onrechte als antisemitisch worden bestempeld. Daardoor is het eerder een obstakel bij de strijd tegen antisemitisme dan een hulpmiddel.<ref name="eajg_niet_overnemen"/><ref name="not-to-fight"/>
Ook in de Nederlandse politiek is er wegens de Israël-voorbeelden al jarenlang veel gedoe over de toepassing van de definitie. Terwijl de pro-Israël-lobby en de rechtse partijen er alles aan doen om deze officieel te laten toepassen,<ref name="cidi_tweede_kamer_steunt">[https://www.cidi.nl/tweede-kamer-steunt-ihra-definitie-antisemitisme/ ''Tweede Kamer steunt IHRA-definitie antisemitisme'']. CIDI, 27 nov 2018</ref> is de pro-Palestijnse lobby er fel tegen en voeren de linksere partijen GroenLinks en PvdA hierover een zwalkend beleid.<ref name="trf_groenlinks_staakt">[https://rightsforum.org/nieuws/groenlinks-staakt-verzet-tegen-omstreden-ihra-definitie-van-antisemitisme/ ''GroenLinks staakt verzet tegen omstreden IHRA-definitie van antisemitisme'']. The Rights Forum, 4 feb 2021</ref><ref name="jonet-pvda">[https://jonet.nl/pvda-congres-doet-ihra-definitie-in-de-ban/ ''PvdA-congres doet IHRA-definitie in de ban'']. Jonet, 10 maart 2020</ref>
{{Appendix}}
[[Categorie:Antisemitisme]]
| |||