Handschrift (document): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ik heb een opmerking toegevoegd over een overbodige zin |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 5:
|[[Bestand:Jenaer liederhandschrift.jpg|thumb|right|250px|Muziekhandschrift uit [[Jena (Duitsland)|Jena]]]]
|}
'''Handschrift''' is een verzamelnaam voor [[document]]en die [[met de hand geschreven]] zijn.
== Geschiedenis ==
Regel 16:
De stijl en de kwaliteit van het schrift varieert naargelang de periode, de context en de graad van luxe van het handschrift. De discipline die de verschillende schriftstijlen bestudeert (bv. de [[karolingische minuskel]]), is de [[paleografie]]. Indien het een handschrift in codex-formaat is, kunnen de fysieke kenmerken van het boek (bv. de drager of de [[boekband|binding]]) bestudeerd worden door [[codicologie|codicologen]]. De decoratieve elementen worden door kunsthistorici bestudeerd. De inhoud van de tekst(en) is voer voor [[filologie|filologen]].
Veel geschriften uit de [[oudheid]] gingen voorgoed verloren als het enige of laatste exemplaar verdween door
== Enkele genres handschriften ==
Regel 22:
De [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] is door verschillende mensen en in de loop van circa 1500 jaar tot stand gekomen. De oorspronkelijke [[Bijbelse handschriften|handschriften van de Bijbel]], de zogenoemde [[autograaf|autografa]], zijn alle verloren gegaan. Er bestaat dus bijvoorbeeld geen originele [[brief]] meer die persoonlijk door de apostel [[Paulus (apostel)|Paulus]] is geschreven. Wel zijn de oorspronkelijke handschriften steeds gekopieerd. Overschrijven was in de [[Oudheid]] de gebruikelijke manier van vermenigvuldigen van brieven en documenten. Van de Bijbel is in de loop der tijd een grote hoeveelheid handschriften gevonden. De [[Tekstkritiek van de Bijbel|tekstwetenschap]] van de Bijbel tracht uit de verschillende handschriften, op basis van opgestelde regels, zo zorgvuldig mogelijk de oorspronkelijke tekst te achterhalen. Uiteraard blijft dat een werk met vragen en keuzes omgeven. Door de vondst van de [[Dode Zeerollen]] zijn weer vele handschriften van het [[Oude Testament]] beschikbaar gekomen. Het was opmerkelijk dat deze nieuw gevonden handschriften eigenlijk nauwelijks afweken van de reeds beschikbare handschriften. Over het algemeen ging men in het overschrijven kennelijk zeer nauwkeurig te werk.
Het oudste handschrift van het [[Nieuwe Testament]] stamt uit circa 125 na Christus. Het is een gedeelte uit het [[Evangelie volgens Johannes]] (Joh. 18: 31-33 en Joh. 18:37-38). Dit handschrift staat wetenschappelijk bekend onder de code [[Papyrus 52|P52]]. De tekst is geschreven op papyrus. Er zijn
=== [[Profaan|Profane]] literatuur opgeslagen in handschriften ===
De gehele [[Middelnederlandse literatuur]] is ons overgeleverd via handgeschreven producties. De producten werden tegen betaling per regel vervaardigd door eenmansbedrijfjes van beroepskopiisten in zogenoemde schrijfhuisjes. Dit leidde tot [[verzamelhandschrift]]en. In deze periode was het verzamelhandschrift de productie-eenheid van literatuur en niet de tekst als zodanig. Pas de [[drukpers]] zal de afzonderlijke tekst als op zich zelf staande eenheid vestigen. [[File:Acrostichon Anthonis de Roovere.jpg|thumb|Acrostichon Anthonis de Roovere in een 15de-eeuws handschrift ([[Openbare Bibliotheek Brugge]], Ms. 711)]] Als motivatie tot het handmatig vastleggen van gesproken teksten blijkt sterk aanwezig dat men over een correcte tekst kon beschikken om hem uit het hoofd te kunnen leren. Immers literaire teksten in de [[volkstaal (moedertaal)|volkstaal]] bestonden tot voorheen voor de omgeving slechts als [[rijm (stijlfiguur)|rijmende]] [[klank]] en geluid met een [[ritme]] en [[metrum]]. Ze werden mondeling overgeleverd als een vorm van [[oraal|orale]] geschiedenis.
Bekende voorbeelden van verzamelhandschriften zijn de [[Manesse Codex]], het [[Gruuthuse-handschrift]], het [[Geraardsbergse handschrift]] en het [[Hulthemse handschrift]]. Een waar kunstwerk is het [[middeleeuwen|middeleeuws]] [[profaan|profane]] manuscript [[De Graal van Rochefoucauld]], kunstig verlucht met [[Miniatuur (handschrift)|miniaturen]].
| |||