Sjiisme: verschil tussen versies

Sjiieten of shi'a zijn volgelingen van de islamitische profeet [[Mohammed]]. Zij geloven dat Mohammed zelf [[Ali ibn Aboe Talib]] (Mohammeds neef; getrouwd met zijn dochter [[Fatima Zahra|Fatima]]) als zijn opvolger aanwees. In het sjiisme staat de religieuze en politieke opvolging van Mohammed over de [[Hidjaz]], het [[Arabisch Schiereiland]] en later [[Iran|Perzië]] centraal. Sjiieten baseren het volgen van Ali op verschillende overleveringen ([[Hadith]]) over Mohammed en zijn uitleg van bepaalde [[aya]]t uit de [[Koran]]. De sjiieten verwerpen de eerste drie [[kalief]]en van het soennisme als politieke en religieuze leiders ([[Aboe Bakr]] ; [[Omar ibn al-Chattab|Omar I]] en [[Oethman ibn Affan]]) en zien hen als [[usurpator]]s. De twee stromingen werden pas definitief gescheiden nadat [[imam Hoessein]] – Mohammed'sMohammeds kleinzoon – in 680 in [[Kerbala]] (in [[Irak]]) werd [[onthoofding|onthoofd]] door de generaals van Yazeed, de toenmalige heerser en zoon van Mu’awiya. Hiernaar wordt door de Sjiieten verwezen als "de tragedie van Kerbala" en het martelaarschap van Hussain, die jaarlijks wereldwijd wordt herdacht middels herdenkingsprocessies, de [[Jouloos]], gevolgd door een religieuze maaltijd, de [[Niaz]], en een bijeenkomst, de [[Majlis]].

De sjiïetensjiieten geloven dat de voor hun heilige imams en huisgenoten van de Profeet werden tegengewerkt of gedood door de latere dynastieën. Tevens is onderdeel van de sjiitische credo dat de twaalfde imam in de reeks van de imams door God verborgen wordt gehouden om niet te worden vervolgd en de sjiieten te voorzien van leiding op aarde <ref> Al-Kafi, vol 1, p 338. overlevering 9</ref>.

De cultuur van de sjiieten is vooral in het niet-Arabische [[Geschiedenis van Iran|Perzië]] (huidige [[Iran]]) rijk aan intense beleving en contact met de bloedlijn van de familie van de profeet. Sommige gaan zelfs zover als tekeningen van de Imams, iets wat door sommigen wordt afgeraden in de islam. De sjiieten hebben net als de Soennieten 1 God die ze Allah noemen en zien de Imams als pilaren welke een essentieel onderdeel vormen van de sjiitische credo. Dit wordt echter door de soennieten gezien als een innovatie welke absent zou zijn in de klassieke teksten en de tijdperk van en na het overlijden van Mohamed. Ook de sterke positie van de [[hierarchiehiërarchie|hiërarchisch]] georganiseerde [[ayatollah]]s is afwijkend van de religieuze praktijk van de meerderheid van de moslims.

Sjiieten verschillen in verscheidene opzichten van Soennieten. Zo geloven zij dat de twaalf imams zondeloos zijn aangezien zij na Mohammed als de laatste Profeet door Allah zijn aangewezen als leiders voor de gehele mensheid en zoals volgens de sjiitische interpretatie terug te vinden is in Soera 33, vers 33. Waar soennieten geloven dat alleen profeten zonder zonden kunnen zijn. Sjiieten erkennen de hadith die de Soennieten volgen niet volledig; wel aanvaarden ze enkele hadiths van de Ahl-bait. Daarnaast volgen ze enkele hadiths die door de soennieten als vals worden beschouwd. Verder hebben zij eigen hadith boeken. Het fysiek zien van Allah is volgens de sjiieten onmogelijk, wel is God waar te nemen met het hart. De reden hiervoor is onder andere omdat volgens het Sjiismesjiisme Allah geen creatie is die je kunt waarnemen zoals je andere creaties waarneemt. Soennieten daarentegen geloven dat een mens God in fysieke vorm kan waarnemen na de dood en nemen beeldspraak soms letterlijk. Tegengesteld aan wat vaak over Sjiismesjiisme wordt verteld, geloven sjiieten niet dat de Koran is vervalst of onvolledig zou zijn. Een kritiekpunt op de [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shia_view_of_the_Quran Wijziging van de Koran] stamt uit overleveringen binnen de Sjiitischesjiitische literatuur en exegesis van de Koran waarin vaak bestaande verzen anders zijn verwoord en klassieke geleerden binnen het twaalversjiisme die dit standpunt verdedigd hebben. Wel zijn zij ervan overtuigd dat enkel de Profeet en zijn familieleden de ware betekenis/uitleg van de Koran hebben gedefinieerd en daarmee het noodzakelijk is om die uitleg te volgen, aangezien hun kennis door God is gegeven en zij dit niet, zoals velen beweren, zelf hebben bedacht. Het grootste bewijs hiervan is voor de sjiieten de negende Imam Mohammed Ibn Ali Al Jawad die op zeer jonge leeftijd (8-9 jaar oud) volledige kennis over wetenschap, wetten en complexe juridische zaken, en religieuze en ethische kwesties beschikte die destijds ongeëvenaard was door de hooggeleerden over de wereld.<ref>[http://english.bayynat.org.lb/infallibles/imamMuhamadBjawad_p1.htm The Miraculous Imamate]</ref>

De voor de sjiieten belangrijkste persoon na de profeet Mohammed is diens neef en eerste imam Ali Ibn Abu Talib. Imam Ali is volgens zowel Soennitischesoennitische als Sjiitischesjiitische overleveringen de enige persoon op aarde die ooit in de KaabaKaäba (het Heiligdom van de Moslims) is geboren. En is voor een groot deel van zijn jeugd opgevoed door de profeet.

Ali werd in het jaar [[656]] als opvolger van [[Kalief Othman|Othman]] gekozen en werd daarmee de vierde kalief. Nadat de derde khalifkalief [[Kalief Othman|Othman]] werd vermoord door rebellen behorende tot de Khawaaridj, ontstond er onenigheid over de daadkrachtigheid van Ali in het vervolgen van de moordenaars van de derde khalifkalief. Onder degenen die hiertegen bezwaar hadden was de toenmalige gouverneur Muawiyah ibn Abu Sufyan die ook tot dezelfde stam als Uthman behoorde. Het geruzie tussen de twee partijen mondde echter uit in twee oorlogen. De oorlog van Siffin 657 AD en de oorlog van Jamal 656 AD waarbij vele duizenden mensen het leven lieten. Ali werd in het jaar [[661]] vermoord door een rebellerende partij, de [[Khawaaridj]] welke hij had verslagen in de slag van [[Battle of Nahrawaan|Nahrawaan]]. Zijn opvolger en oudste zoon [[Hassan ibn Ali|Hassan]] werd korte tijd hierna vergiftigd. Ali's tweede zoon, [[Imam Hoessein|Hoessein]], werd in de [[Slag bij Karbala|Slag bij Kerbala]] gedood. (zie hierboven)

=== Isma'ilismeIsmaïlisme ===

Een andere stroming binnen het sjiisme is het [[isma'ilismeismaïlisme]]. In aantallen zijn ze veel minder dan de Ithna ashri, maar ze hebben in de loop van de geschiedenis veel invloed gehad. Zo stichtten zij ooit een groot rijk dat zich in zijn hoogtijdagen uitstrekte van de Atlantische Oceaan in Afrika, tot aan de heilige steden Jeruzalem, Mekka en Medina. Het [[Fatimiden]]rijk, zoals dit wordt genoemd, bestond van het jaar [[909]] tot [[1171]]. Zij worden ook wel "zeveners" genoemd omdat zij maar zeven imams erkennen. Landen met aanzienlijke minderheden zeveners: [[Pakistan]] en [[India]] (in de regio [[Jammu en Kasjmir (gebied)|KashmirKasjmir]] regio).

Een kleinere stroming staat ook wel bekend als de "vijvers" omdat zij vijf imams erkennen. De Zaidi zijn een vrij gematigde stroming die vooral in Jemen een belangrijk deel van de bevolking uitmaakt. Noord-Jemen heeft van [[898]] tot [[963]] een regerende imam gekend die tot de Zaidi behoorde. Landen met een aanzienlijke demografische minderheid vijvers: [[Jemen]] (het voormalige koninkrijk [[Mutawakkilitisch Koninkrijk Jemen|Noord-Jemen]], de voormalige republiek [[Jemenitische Arabische Republiek|Noord-Jemen]]) en het zuidwesten van [[SaoedieSaoedi-Arabië]].

Na de ineenstorting van het [[Kalifaat van de Fatimiden|Fatimidenrijk]], wisten de [[Isma'ilismeIsmaïlisme|isma'ilistenismaïlisten]] een aantal [[fort (vesting)|forten]] in [[Geschiedenis van Iran|Perzië]] te veroveren, onder andere het fort van [[Alamout]]. Het is in deze tijd dat de isma'ilistenismaïlisten bekend werden onder de naam [[Assassijnen]]. Ze stonden erom bekend dat ze, als ze bedreigd werden, niet schuwden om de leiders van hun vijanden door middel van aanslagen om het leven te brengen. Tegenwoordig zijn de isma'ilistenismaïlisten verspreid over de hele wereld. Hun imam is prins Shah Karim, [[Karīm al-Hussaynī|Aga Khan]] IV, die ze erkennen als de 49e imam na Ali.