Brusselsestraat (Maastricht): verschil tussen versies

| afbeelding = BrusselsestraatBeyart1Maastricht, Brusselsestraat (montage4).jpg

De straat ligt in het westelijk deel van het [[Maastricht-Centrum|Maastrichtse stadscentrum]] en vormt daar de grens tussen de buurten [[Statenkwartier (Maastricht)|Statenkwartier]] en [[Kommelkwartier]].<ref group=noot>De straat zelf behoort in zijn geheel bij het Statenkwartier; de aangrenzende percelen worden tot de genoemde buurten gerekend. Panhuysen/Dingemans/Minis/Sprenger (2013), p. 48.</ref> De straat loopt min of meer van oost naar west tussen de [[Grote Gracht (Maastricht)|Grote Gracht]] en het [[Koningin Emmaplein (Maastricht)|Koningin Emmaplein]]. Aan de oostzijde ligt het beginpunt bij de splitsing van de Oude Tweebergenpoort en de Grote Gracht. Het Koningin Emmaplein aan de westzijde is een druk verkeersplein, waar de Brusselsestraat, de [[Hertogsingel]], de Sint Annalaan en de [[Statensingel (Maastricht)|Statensingel]] bijeen komen. De Brusselsestraat heeft zeven zijstraten: aan de zuidzijde de [[Kommel (Maastricht)|Kommel]], de Kruisherengang, het [[Herdenkingsplein]], de Jekerstraat en de Sint Nicolaasstraat, en aan de noordzijde de Cellebroedersstraat, de Zakstraat en de Herbenusstraat. De Cellebroedersstraat is niet toegankelijk voor het gemotoriseerd verkeer. De weg die vanaf de Brusselsestraat naar het Beyartterrein leidt is geen openbare weg.

Een andere poort (op nr. 38) vormt de toegang tot het [[Beyart]]klooster. Van het middeleeuwse klooster resteert slechts de [[Beyart#Ruïne kloosterkerk oude Beyart|ruïne van de kloosterkerk]], een eenbeukige [[Dubbelkapel (architectuur)|dubbelkapel]] van mergel in laat[[Gotiek (bouwkunst)|gotische]] stijl.<ref>Boogard/Minis (2001), p. 64.</ref> De 'nieuwe Beyart' is een grootvolumineus kloostercomplex van [[baksteen]] in de vorm van een hoofdletter E, gebouwd naar een ontwerp van L. Faber in de periode 1894-1897. Het sobere hoofdgebouw, waarvan de [[neogotiek|neogotische]] kloosterkapel in 1980 is gesloopt, isbestaat deels nietuit beschermdnieuwbouw. WelAlleen beschermdde isouder hetdelen en de kloostertuin zijn gemeentelijke monumenten. Het zogenaamde Sint-Lidwinahuis of -hospitaal in de tuin van het klooster, is een rijksmonument. Het is in 1937 gebouwd in [[Functionalisme (architectuur)|functionalistische stijl]] naar planneneen ontwerp van [[Alphons Boosten]].<ref>Boogard/Minis (2001), p. 176.</ref>

Onder de tientallen historische huizen in de straat bevinden zich goed bewaarde 17e-, 18e- en 19e-eeuwse herenhuizen met gevels in vereenvoudigde [[Lodewijk XV-stijl|Lodewijk XV-]] of [[Lodewijk XVI-stijl]]. Veel panden hebben moderne [[Pui (bouwkunde)|winkelpuienpuien]]. De [[art deco]] winkelpui van het voormalige winkelpand van [[De Gruyter (winkelketen)|De Gruyter]] uit 1930 (nr. 9) is een typisch voorbeeld van de huisstijl van deze kruideniersketen.<ref>[https://flexinext.maastricht.nl/files/GemMonument/GM-1244.pdf 'GM 1244'] op ''flexinext.maastricht.nl''.</ref> Achter de gevels gaan soms middeleeuwse huizen schuil. Brusselsestraat 93-95 is een overblijfsel van de vele [[stadsboerderij]]en die hier ooit lagen. Het linkerdeel van de 18e-eeuwse gevel is het best bewaard. De zij- en achtergevels bestaan gedeeltelijk uit vakwerk. Enkele 17e-eeuwse huizen zijn gebouwd in de stijl van de [[Maaslandse renaissance]], bijvoorbeeld de nrs. 121 en 127. Eerstgenoemd huis heeft [[Band (bouwkundig)|speklagen]] van mergel en kleine vensters met hardstenen omlijstingen en deels intacte [[kruiskozijn]]en;<ref>{{Link rijksmonument|id=26915}}</ref> laatstgenoemd huis heeft aan de kant van de Sint Nicolaasstraat een fraaie [[trapgevel]] met speklagen en [[muuranker]]s.<ref>{{Link rijksmonument|id=26920}}</ref> TegenoverErtegenover, op de hoek van de Brusselsestraat (nr. 140) en de Herbenusstraat ligt een soortgelijk pand uit 1656, dat echter geheel wit geschilderd is, waardoor het contrast tussen de mergelbanden, de hardstenen vensteromlijstingen en baksteeninvulling van de gevels verdwenen is. Fraai is de brede [[kroonlijst]] met gebeeldhouwde [[Console (bouwkunde)|consoles]]. De pui op de begane grond is nieuw.<ref>{{Link rijksmonument|id=26923}}</ref> HetOp voormaligede winkelpandandere hoek van [[Dede GruyterHerbenusstraat (winkelketen)|Deligt Gruyter]]een optypisch nr.laat-19e-eeuws 9eclectisch isherenhuis, dat een gemeentelijk monument. De voorgevel uit 1930 in [[art-deco]]stijl is een typisch voorbeeld van de huisstijl van deze kruideniersketen.<ref>[https://flexinext.maastricht.nl/files/GemMonument/GM-12441213.pdf 'GM 12441213'] op ''flexinext.maastricht.nl''.</ref>