Herman Van den Reeck: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
detail verwijderen, relevante info toevoegen
Regel 2:
 
== Militant ==
Van den Reeck was al op zeer jeugdige leeftijd bedrijvig in de [[Vlaamse Beweging]]. Van den Reeck trad daarmee in de voetsporen van zijn vader die secretaris was van een volkshogeschool. Aan het [[Koninklijk Atheneum Antwerpen]], waar hij [[algemeen secundair onderwijs|Grieks-Latijnse Humaniora]] volgde, engageerde hij zich tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] in de [[Vlaamsche Bond]], een Vlaamsgezinde koepelorganisatie van scholierenbonden die ijverden voor de toepassing van de taalwetgeving in het Middelbaar [[Rijksonderwijs]]. Voor de Vlaamsche Bond gaf hij voordrachten over [[Transvaal]] en Zuid-Afrikaanse letterkunde. Onder invloed van zijn [[mentor (begeleider)|mentor]] [[Marten Rudelsheim]] en de Antwerpse intellectuelen [[Herman Vos (Belgisch politicus)|Herman Vos]] en [[Antoon Jacob]] kwam Van den Reeck in de kleine, maar erg dynamische linkervleugel van het [[Activisme (Vlaanderen)|activisme]] terecht. Zo werkte hij mee aan [[Soldatentroost]], een afdeling van het caritatieve [[Volksopbeuring]] dat zorgde voor de culturele ontspanning van Vlaamse krijgsgevangenen in de Duitse kampen. In het kielzog van zijn vrienden [[Anna Mortelmans]] (Meisjesstudiekringen, MSK) en [[Firmin Mortier]], de dichters [[Victor Brunclair]] en [[Paul van Ostaijen]] en de communistische flamingant [[Jef Van Extergem]] brak hij met de romantische strekking van de vooroorlogse Vlaamsgezinde studentenbeweging zoals die totbeleefd uiting kwamwerd in de [[Blauwvoeterij]] van [[Albrecht Rodenbach]]. In maart 1918 trad Van den Reeck toe tot de 'Activistische Schoolbond', een kortstondige poging van Firmin Mortier en [[Lode Zielens]] om de activistische, [[vrijzinnig]]e scholierenkernen in Vlaanderen te verenigen. Geïnspireerd door de "Vrije jeugd"-gedachte van de Nederlandse, [[christelijk communisme|christelijk communistische]] schrijver [[Frederik Van Eeden]] hielp Van den Reeck in oktober 1918 ook [[Lode Craeybeckx]] bij de uitbouw van de [[Jeugdgemeente]], een Antwerpse jongerenvereniging van activistische, vrijzinnige intellectuelen die streefden naar Vlaamse culturele autonomie.<ref>[http://users.skynet.be/erik.dhamers/Craeybeckx.html Lode Craeybeckx, Gulden Sinjoren]</ref>
 
Na de [[Wapenstilstand]] van [[11 november 1918]] werden alle Vlaamse verworvenheden van de Duitse [[Flamenpolitik]] ongedaan gemaakt en werden honderden activisten aangehouden en veroordeeld wegens collaboratie. Herman Van den Reeck zelf werd, wellicht wegens zijn jonge leeftijd, niet aangehouden maar hielp daarentegen bij het onderduiken van voortvluchtige activisten. Op 7 januari 1920 liet Van den Reeck zich inschrijven aan de [[Université Libre de Bruxelles]] waar hij [[natuurwetenschappen]] ging studeren. Door zijn flamingantisme kwam hij er in de problemen. Ook na de oorlog behield hij zijn [[Vlaanderen|Vlaams]]-[[maximalisme|maximalistisch]] standpunt dat hij koppelde aan een sterk sociaal engagement. Hij schreef in het pro-activistische blad ''Staatsgevaarlijk'' en in het in 1919 heropgerichte jongerentijdschrift ''De Goedendag''.
Regel 9:
 
== Martelaar voor Vlaanderen ==
Omwille van een reeds in december 1919 door de [[liberalisme|liberale]] burgemeester [[Jan De Vos (burgemeester)|Jan De Vos]] voor Antwerpen uitgevaardigd [[samenscholingsverbod]] zagen ongeveer 30.000 Vlamingen zich genoodzaakt om voor de jaarlijkse [[Guldensporenslag|Guldensporenviering]] van 11 juli 1920 uit te wijken naar [[Borgerhout]]. Daar luisterden ze naar de toespraak van [[Julius Hoste (politicus)|Julius Hoste]], de mede-stichter van de [[minimalisten|minimalistische]] koepelorganisatie [[Algemeen Vlaamsch Verbond]]. Na de officiële ontbinding van de manifestatie begaven een drieduizendtal van hen zich ondanks het (zelfs in regeringskringen fel gecontesteerde) verbod toch naar het [[Stadhuis van Antwerpen|stadhuis]] op de [[Grote Markt (Antwerpen)|Grote Markt]] van Antwerpen. Daar kwam het tot schermutselingen met de politie die op bevel van de [[franskiljons]]e eerste schepen [[Louis Straus]] overging tot chargeren met de blanke sabel en trachtte de ontrolde [[Vlaamse strijdvlag|leeuwenvlaggen]] van de Antwerpse [[Frontwacht]], de jongerenafdeling van de [[Vlaamsche Front|Frontpartij]] in beslag te nemen. Toen Herman van den Reeck probeerde te beletten dat de vlag van een groep meisjes werd afhandig gemaakt, werd hij van op korte afstand door een politieman neergeschoten. De kogel drong binnen via de linkerbovenarm en doorboorde beide longen. Na drie kwartier in het politiebureau gelegen te hebben werd de levensgevaarlijk gewonde Van den Reeck naar het [[Sint-Elisabethgasthuis (Antwerpen)| Sint-Elisabethgasthuis]] overgebracht. De volgende dag bezweek hij medeMede door een gebrekkige en laattijdige verzorging bezweek hij de volgende dag aan zijn verwondingen,<ref>[[Herman Balthazar|Balthazar, Herman]], [https://groups.google.com/forum/#!topic/be.history/_2Zg-q857Bw ''Vermoord omdat hij flamingant was'', "''Op de Oranjeberg''", Uitgeverij Lannoo, Tielt, 1999]</ref> echter niet voordat hem na hardhandig verhoor een schuldbekentenis ter ondertekening werd voorgelegd. De bekentenis hield in dat de agent schoot uit wettige zelfverdediging en dat Van den Reeck zijn fysieke aanvaller was.<ref>[https://docplayer.nl/65312924-Herman-van-den-reeck-en-de-anti-burgerlijke-strekking-in-de-vlaamse-beweging-na-de-eerste-wereldoorlog.html Leemans, Guy, ''Herman Van den Reeck (1901-1920)en de anti-burgerlijke strekking in de Vlaamse Beweging na de Eerste Wereldoorlog''], [[Wetenschappelijke Tijdingen]], 1995</ref>
 
De begrafenis en plechtstatige rouwstoet van Herman Van den Reeck op 17 juli 1920 op het [[Kiel (Antwerpen)|Kielkerkhof]] werd massaal bijgewoond door flaminganten van uiteenlopende strekkingen die hem beschouwden als een [[martelaar]] voor de Vlaamse zaak. Onder hen onder meer [[Camille Huysmans]] (BSP), dr. [[Alfons Van de Perre]] (Katholieke Vlaamse Verbond), [[Anna Mortelmans]] (namens MSK), [[Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond|KVHV]]-voorzitter [[Berten Pil]], [[Adiel Debeuckelaere]] ([[Frontpartij]]) en [[daensisme|daensist]] [[Karel Van Opdenbosch]]. Verscheidene Vlaamse dichters, waaronder [[Marnix Gijsen]], [[Gaston Burssens]], [[Wies Moens]] en Paul Van Ostaijen, schreven een [[hommage]] ("In Memoriam") aan hem en riepen op tot verzet.<ref>[http://nsalternatief.wordpress.com/figuren/dietse-figuren/van-den-reeck/ Van den Reeck: "Nieuw-Solidaristisch Alternatief!]</ref><ref>[http://www.v-sb.net/index.php/artikels-archief/542-van-den-reeck-11-juli-2020 Vandommele, Joost, ''Van den Reeck 11 juli 2020''], [[Vlaams-Socialistische Beweging]], 11 juli 2020</ref> Kort daarna organiseerden zowel de Vlaams-nationalistische krant [[De Schelde (krant)|De Schelde]] als de socialistische [[Volksgazet]] een wedstrijd voor het ontwerp en een inschrijving voor de financiering van een grafmonument. De publieke geldinzamelingsactie bleek erg succesvol en leverde in enkele weken het voor die tijd aanzienlijke bedrag van 25000 Belgische frank op. Op 9 juli 1922 werd, in aanwezigheid van een lofsprekende [[Pol De Mont]], het [[romantiek (stroming)|romantische]] grafmonument van de Gentse beeldhouwer [[Cyriel Couvreur]] (1876-1929) en architect Hendrik Delvaux (1884-1947) officieel onthuld.<ref>[https://grafzerkje.be/nieuwsbrief/104/artikel/1212 Buermans, Jacques, ''Herman Van den Reeck: derde peterschap van vzw Grafzerkje'', vzw Grafzerkje, Nieuwsbrief Nr. 99 - mei 2017]</ref>In 1943 werd het stoffelijk overschot overgebracht naar de Antwerpse begraafplaats [[Schoonselhof]] waar het in 1966 een ereplaats kreeg naast [[Hendrik Conscience]].
 
== BetekenisNalatenschap ==
In Antwerpen leidde de Van den Reeck's dood bij gemeenteraadsverkiezingen van 21 april 1921 tot een verkiezingsoverwinning van [[Camille Huysmans]] (BWP) en [[Frans Van Cauwelaert]] (Katholieke Partij) die samen een nieuw Vlaamsgezind bestuursakkoord sloten en daardoor een einde maakten aan het liberale, franskiljonse stadsbestuur o.l.v. burgemeester Jan De Vos. In dat zelfde jaar greep Frans Van Cauwelaert de politieke en morele verontwaardiging over de tragische dood van Van den Reeck aan om de historische [[taalwetgeving|bestuurstaalwet]] van 31 juli 1921 in de [[Kamer]] te laten goedkeuren.
 
In 1928 werd in Antwerpen de 'Volksuniversiteit Herman Van den Reeck' opgericht, een Vlaams-nationalistisch studiecentrum dat zich tot doel stelde het Vlaamse volk cultureel te verheffen. Stichtende leden waren onder meer [[Jan Timmermans]] en [[Herman Vos (Belgisch politicus)|Herman Vos]].