Astrologie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker |
k Wijzigingen door 81.83.4.163 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Tulp8 |
||
Regel 6:
== Geschiedenis ==
De beweging of stilstand van [[Hemellichaam|hemellichamen]] als de [[zon]], [[maan]], [[Planeet|planeten]] en [[Ster (hemellichaam)|sterren]] langs de [[Hemelgewelf|hemel]] heeft mensen van alle tijden gefascineerd. Men ontdekte regelmaat in deze bewegingen en probeerde die te beschrijven, waarbij niet alleen individuele lichtbronnen een naam kregen maar ook schijnbare samenstellingen van die punten, de zogenaamde [[sterrenbeeld]]en of ''tekens''. Naast het beschrijven en verklaren van de hemellichamen en hun bewegingen, de [[astronomie]], kende men bij de [[Babylonië|Babyloniërs]] en later bij onder meer de Egyptenaren en [[Romeinse Rijk|Romein]]<nowiki/>en betekenis toe aan hun posities aan de hemel om bijvoorbeeld de [[toekomst]] van de staat, het slagen van de oogst, de overstroming van de [[Nijl]] of het lot van een heerser te voorspellen. In de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] treden astrologen op als de [[Wijzen uit het Oosten]]. Dat betekent niet dat de astrologie werd aangehangen in de oudheid. Zo vraagt de Romeinse filosoof [[Marcus Tullius Cicero|Cicero]] zich in ''[[De Divinatione]]'' af of allen die tijdens de [[slag bij Cannae]] werden afgeslacht, geboren werden onder hetzelfde [[sterrenbeeld]], aangezien de dood voor allen gelijk was.
Uit oudere vormen van astrologie ontwikkelde zich in de [[westerse astrologie]] de [[geboortehoroscoop]], die zich niet meer richt op het lot van landen, volken en hun leiders maar op karakteranalyse van individuen. Uit de positie van de zon in de [[dierenriem]]<ref>iemands "sterrenbeeld", waarin de zon zich bevindt langs zijn schijnbare baan rond de aarde</ref> en van de [[Planeten in de astrologie|planeten tijdens de geboorte]] beweert de astroloog [[karakter (aard)|karakter]] en toekomst van de persoon te kunnen afleiden.<ref>De moderne variant van astrologie, de psychologische astrologie, onthoudt zich echter van voorspellingen.</ref> Sinds de jaren dertig van de 20e eeuw is een nieuwe richting in de westerse astrologie ontstaan. De [[Carl Gustav Jung|Jung]]<nowiki/>iaanse, of beter: [[psychologische astrologie]] houdt zich niet bezig met voorspellingen: zij erkent de [[vrije wil]] van de mens en verwerpt het [[Fatalisme|fatalistische]] karakter van de [[Middeleeuwen|middeleeuw]]<nowiki/>se astrologie.
===Oudste vormen van astrologie===
[[Mundaanastrologie]] is de oudste vorm van astrologie. Het 'lezen van de sterren' om daaruit het lot van heersers en landen af te leiden werd reeds in het oude [[Babylonische astrologie|Babylonië]] (2e millennium v.Chr.) beoefend, en mogelijk al veel eerder. De observatie van de hemel en de beweging van sterren en planeten leidde mettertijd tot het begrip van het bestaan van de cycli van Zon, Maan en sterren. Daaraan werd het geloof verbonden dat de [[God (algemeen)|goden]], door de sterren op een bepaalde manier aan de hemel te schikken, de mens [[Omen (voorteken)|omen]]s (voortekens) wilden geven. [[Priester]]<nowiki/>s kregen de taak om deze voortekens te interpreteren (uit te leggen) en baseerden zich op de astronomische gegevens die gedurende honderden jaren verzameld werden (zie [[Enuma Anu Enlil]]). Astronomie en astrologie waren in die periode onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij de voorspellingen speelden [[Zonsverduistering|zon]]<nowiki/>s- en [[maansverduistering]]<nowiki/>en, en [[Conjunctie (astronomie)|conjunctie]]s van [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] en [[Saturnus (planeet)|Saturnus]] een grote rol.
Uit de mundaanastrologie ontwikkelden zich andere vormen van astrologie:<ref name="Karen">{{aut|Hamaker-Zondag,Karen}}: Voorwoord van ''Handboek voor Uurhoekastrologie'', Uitg. Schors Amsterdam,1983.</ref>
*de echte [[uurhoekastrologie]] waarbij een antwoord gezocht wordt op een specifieke vraag;
*de [[gebeurtenishoroscoop]], die wordt opgesteld bij een gebeurtenis als een huwelijk, het begin van iets, om inzicht te krijgen in de te verwachten evolutie van dat wat op dat moment 'geboren wordt'; als [[electiehoroscoop]] is het bedoeld om van tevoren het meest gunstige moment uit te rekenen om iets te ondernemen of te beginnen;
*de [[politieke astrologie]], die zich specifiek bezighoudt met het lot van landen en hun te voeren politiek;
*de [[consulthoroscoop]], waarbij een horoscoop wordt berekend voor het ogenblik dat de klant bij de astroloog binnenkomt.
De indeling van de [[dierenriem]] in twaalf tekens dateert van de [[5e eeuw v.Chr.]] Een kleitablet uit [[419 v.Chr.]] vermeldt voor de eerste keer alle twaalf de tekens. De oudste [[Geboortehoroscoop|persoonlijke horoscoop]], in onze tijd de meest voorkomende vorm van astrologie, dateert uit [[410 v.Chr.]]<ref name="Karen"/>
===Regio's===
Astrologie heeft zich in verschillende regio's op de wereld ontwikkeld en tot verschillende stelsels van ideeën geleid, maar het gemeenschappelijke kenmerk was de gedachte dat er een voorspellende invloed uitgaat van de stand van de hemellichamen op het lot van mensen.
==== China ====
De ontwikkeling van de [[Chinese astrologie]] is nauw verbonden met die van de astronomie, die tot bloei kwam gedurende de [[Han-dynastie]] in de [[2e eeuw]] van onze jaartelling. We weten nu dat de Chinezen van ca. 2000 jaar geleden gedetailleerde kronieken van astronomische waarnemingen hebben bijgehouden, zoals zons- en maansverduisteringen en de bewegingen van planeten en kometen. Hoewel deze astrologie onafhankelijk van het westen begon, zouden door contacten met de hellenistische astrologie mengvormen ontstaan en nu is het zelfs zo dat de meeste Chinese astrologen een westerse vorm van astrologie bedrijven. Vroeger was het ambt van ''Groot-Astroloog'' aan het hof van de keizer een van de hoogste bereikbare posities.
De [[Chinese astrologie|Chinese dierenriem]] bestaat uit 12 tekens. Het jaar wordt enerzijds verdeeld in [[maanmaand]]en, overeenkomend met de fasen van de maan, en anderzijds in 24 gelijke perioden die "[[zonneweken]]" worden genoemd, afgeleid van de omloopbaan van de zon. De kalender vervult hierbij een functie van vitaal belang, vermits er bij de Chinese astrologie een rechtstreeks verband bestaat tussen de kalender en de astronomische gebeurtenissen.<ref>Zo houdt de Chinese kalender bijvoorbeeld perfect rekening met het feit dat de tijdsduur van 12 maanfasen niet juist overeenkomt met de duur van een jaar, wat veel ingewikkelder is dan de westerse kalender die gebaseerd is op de omlooptijd van de aarde rond de zon.</ref> Een ander verschil met de westerse astrologie, is dat de traditionele Chinese astrologie in feite eerder werd gebruikt om te ''voorspellen'' dan om iemands ''karakter'' te analyseren.
{{Zie hoofdartikel|Chinese astrologie}}
==== India ====
De [[Vedische astrologie]], [[India]]se astrologie of Jyotisha wordt gezien als de oudste bekende astrologische stroming. In [[Sanskriet]]geschriften [[Rig Veda]] worden beschrijvingen ervan aangetroffen. De Vedische astrologie is gebaseerd op de Maan en de daaraan gekoppelde siderische (sterren-)dierenriem met 27 tekens, waar de westerse dierenriem is gebaseerd op de Zon met 12 tekens.
{{Zie hoofdartikel|Vedische astrologie}}
==== Midden-Oosten ====
{{Zie hoofdartikel|Babylonische astrologie}}
De grondslag van de [[Westerse astrologie|Westerse planeet-astrologie]] is gelegd in [[Mesopotamië]], [[Babylon (Babel)|Babylon]], wat tegenwoordig [[Irak]] heet. In oud-[[Babylonië]] werd astrologie beoefend door de bewegingen van de hemellichamen - vooral zon en planeten, maar bijvoorbeeld ook de ster [[Sirius (ster)|Sirius]] - te bestuderen. Vooral de [[Chaldeeën]] werden er beroemd door. Deze werken zijn bij de ontwikkeling van de wetenschap van de hemellichamen, de [[astronomie]], van nut geweest. De [[Enuma Anu Enlil]] is een reeks van 68 of 70 kleitabletten die betrekking hebben op de Babylonische astrologie, daterend uit het 7e millennium v.Chr. Het grootste deel van het werk is een verzameling van [[Omen (voorteken)|omens]], die hemel- en atmosferische verschijnselen interpreteren als verbonden met het lot van de koning en de staat. Daaruit blijkt dat astronomische waarnemingen zoals maans- en zonsverduisteringen en planeetbewegingen gebruikt werden om voorspellingen te doen, bijvoorbeeld over welke stad of streek door een zonsverduistering getroffen zou worden.
| |||