Zwartepietendebat: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
wikilinks bijdragers boek Helder en Gravenberch |
73 verwijzing(en) aangevuld met reFill () |
||
Regel 11:
In 1836 schrijft de archivaris [[Laurens Philippe Charles van den Bergh]] voor het eerst over ''den zwarten knecht van St. Nikolaas''.<ref>L. Ph. C. van den Bergh, [https://books.google.nl/books?id=MyxbAAAAQAAJ&pg=PA74 ''Nederlandsche volksoverleveringen en godenleer''], Utrecht, 1836, p. 74: "de verschijning van den zwarten knecht van St. Nikolaas met kettingen, die de kinders verschrikt, [...] acht ik van heidenschen oorsprong".</ref> Voordien was er reeds de folklore van zwart geschminkte klazen en [[boeman]]figuren.
De eerste afbeelding van een zwarte knecht van Sinterklaas verscheen in 1850 in het prentenboek ''[[Sint Nikolaas en zijn knecht]]'' van onderwijzer [[Jan Schenkman]] met tekeningen van een onbekende maker. Schenkman publiceerde zijn boekje op het moment dat de tijdsgeest aan het veranderen was; de [[Geschiedenis van de Nederlandse slavernij|slavernij in de koloniën]] stond onder druk of werd al afgeschaft. Het houden van slaven was in Nederland reeds lang ongebruikelijk, waardoor de afbeelding niet op te vatten is als een huisslaaf, maar een [[knecht (beroep)|knecht]] in [[Arbeidsovereenkomst|betrekking]].<ref>
In de loop der tijd zijn er elementen in de rol van Zwarte Piet geslopen, waarbij negatieve stereotypen van zwarten werden gehecht aan Zwarte Piet.<ref name="helsloot2008">Helsloot, John (2008) [http://www.meertens.knaw.nl/cms/images/nieuws2013/ambi.pdf "De ambivalente boodschap van de eerste 'Zwarte Piet'"], in: Eveline Doelman en John Helsloot (red.), ''De kleine Olympus. Over enkele figuren uit de alledaagse mythologie'', Amsterdam, pp. 93-117.</ref> Het reduceren van Zwarte Piet tot een uiting van het koloniale denken is volgens [[literatuurwetenschap]]per [[Rita Ghesquiere]] "een sterke vereenvoudiging" die geen recht doet aan het historische materiaal.<ref name="ghesquiere">Harry de Paape, [http://www.doorbraak.be/nl/sinterklaas-en-zwarte-piet-verschillend-maar-vullen-elkaar-perfect-aan '"Sinterklaas en Zwarte Piet verschillend, maar vullen elkaar perfect aan. Een gesprek met literatuurwetenschapper Rita Ghesquiere'], ''Doorbraak.be'', 22 november 2014.</ref>
Regel 21:
In 1927 werd in een krant voor het eerst melding gemaakt van een donkerkleurig persoon die werd aangesproken als Zwarte Piet. Dit betrof een geval waarbij een gedaagde na het plegen van een geweldsdelict voor de [[Rotterdam]]se politierechter moest verschijnen en in zijn verweer aangaf op straat voortdurend 'Zwarte Piet' of 'Monkey Brand' te horen te krijgen.<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010514120:mpeg21:a0290 Een gerechtvaardigde klacht van een kleurling], [[Rotterdams Nieuwsblad|Rotterdamsch Nieuwsblad]], 18 november 1927</ref> Gedurende de daaropvolgende decennia zijn vergelijkbare incidenten gerapporteerd.<ref name="Historiek">{{Citeer web| url = https://historiek.net/geschiedenis-van-de-zwarte-piet-kritiek/84395/| titel = Geschiedenis van de Zwarte Piet-kritiek| bezochtdatum = 8 mei 2019| achternaam = Euwijk| voornaam = Jop| medeauteurs = Rensen, Frank| datum = | werk = historiek.net}}</ref>
De eerste kritiek op Zwarte Piet in de media leverde [[Herman Salomonson]] in 1930 in het zogenoemde "neger-nummer" van ''[[De Groene Amsterdammer]]''.<ref>''De identiteitscrisis van Zwarte Piet'', pag 81-82, Jop Euwijk en Frank Rensen, 2017</ref> Hij schreef hierin onder zijn pseudoniem Melis Stoke het artikel ''De negers in ons huiselijk verkeer'' dat donkerkleurige personen eenzijdig in de reclame worden opgevoerd om producten die zwart van kleur zijn aan te prijzen en dat kleine kinderen een [[neger]] associëren met 'een zwarte man, een knecht van een bekend [[filantroop]] uit de rooms-katholieke wereld, een muzikant, een liedjeszanger etc', in plaats van naar diepere kwaliteiten te kijken. Hij stelde voor om het stereotiepe patroon te doorbreken door bijvoorbeeld een zwarte Sinterklaas op te voeren gediend door een wit ge[[schmink]]t knechtje.<ref>{{cite web|url=https://schrijfsterushamarhe.wordpress.com/2014/11/29/zwartepiet-niet-reeds-in-1930-door-melis-stoke-in-de-groene-amsterdammer-bepleit/|title=‘Zwartepiet-niet’ reeds in 1930 door Melis Stoke in De Groene Amsterdammer bepleit|author=|date=29 november 2014|publisher=|accessdate=18 september 2020}}</ref>
=== Begin ===
Regel 28:
Rond de [[Surinaamse onafhankelijkheid|onafhankelijkheid van Suriname]] in 1975 verhuisden veel [[Geschiedenis van de Surinamers in Nederland|Surinamers naar Nederland]] en vestigden zich met name in [[Amsterdam]] en [[Rotterdam]]. In Nederland werden zij geconfronteerd met de vergelijking tussen de figuur van Zwarte Piet en de [[Creolen (Suriname)|creoolse cultuur]].<ref>Marianne Lamers, [http://www.onsamsterdam.nl/27-tijdschrift/tijdschrift-jaargang-2009/105-nummer-11-12-november-december-2009?showall=&start=3 De zaak Zwarte Piet, vraagtekens bij het hulpje van Sinterklaas]{{Dode link|datum=december 2019 |bot=InternetArchiveBot }}, Ons Amsterdam, december 2009</ref> In 1981 startten personen vanuit de ''Solidariteits Beweging Suriname'' de actie 'Sinterklaas vieren zonder Zwarte Piet', en in 1986 pleitte de ''Beweging Surinaams Links'' ervoor om het kinderfeest zonder de figuren Sinterklaas en Zwarte Piet te vieren.
In 1994 werd het actiecomité 'Zwarte Piet = Zwart Verdriet' opgericht door Lulu Helder<ref>https://dezwijger.nl/programma/zwarte-piet-debat-toen-en-nu</ref> en Jaffar Forster. Het was een actiecomité voor een verandering van de viering van het Sinterklaasfeest, te beginnen in de Amsterdamse wijk Bijlmer. Het "Zwart Verdriet" in de naam verwees naar de lange geschiedenis van racisme, kolonialisme en onderdrukking die voor de activisten inherent verbonden was aan de zwarte karikatuur in het Sinterklaasfeest. Het voornaamste doel van het actiecomité was dat de racistische liedjes en karikatuur Zwarte Piet uit het onderwijs werd verwijderd in de Bijlmer, en de jaarlijkse optocht in de Amsterdamse Poort werd aangepast. De jonge zwarte Amsterdammers hielden tussen 1994 en 1997 jaarlijks demonstraties in de Bijlmermeer. Na klachten van o.a. het actiecomité verzocht het schoolbestuur van Amsterdam Zuidoost de openbare scholen in 1997 om geen Zwarte Pieten meer uit te nodigen.<ref name="Parool-1997">{{Citeer nieuws |titel=Zonder Zwarte Piet is het geen sinterklaasfeest meer |auteur=Marieke Monden |datum=28 november 1997 |uitgever=[[Het Parool]] | pagina's=3 |url= |bezochtdatum=2020-09-18}}</ref><ref name="auto">{{Citeer boek |auteur=Scotty Gravenberch en Lulu Njemileh Helder |auteurink= |medeauteurs= |datum=1998 |titel=Sinterklaasje, kom maar binnen zonder knecht |hoofdstuk= |uitgever=[[EPO (uitgeverij)|EPO]] |plaats= |ISBN=9789064451034 |NUR= |pagina's=87 |taal= |URL=https://books.google.nl/books?id=AZaQAQAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |bezochtdatum=2020-09-18}}</ref> Ook werd een petitie overhandigd aan de Wethouder van Onderwijs, Drs. Burleson.<ref
In 1998 brachten Scotty Gravenberch en Lulu Njemileh Helder het boek ''Sinterklaasje, kom maar binnen zonder knecht'' uit, waarin zij de traditionele figuur van Zwarte Piet als een vorm van alledaags racisme aan de kaak stelden.<ref name="VK-Gravenberch">{{Citeer web |url=https://www.volkskrant.nl/mensen/scotty-gravenberch-1970-2020-de-man-die-al-in-1998-zwarte-piet-aanpakte~bb6a0d7f/ |titel=Scotty Gravenberch (1970-2020): De man die al in 1998 Zwarte Piet aanpakte |auteur=Peter de Waard |datum=9 september 2020 |uitgever=''[[De Volkskrant]]'' |bezochtdatum=2020-09-16}}</ref> Naast de auteurs zelf schreven diverse andere auteurs, wetenschappers en schrijvers een bijdrage voor het boek: Jan Nederveen Pieterse, [[Waldo Heilbron]], Guno Jones, [[Teun van Dijk]], Diana Fräser, Jo Vandecauter, [[Astrid Roemer]], [[Celestine Raalte]], Dawkins de Boer, Cosmo Wisselgeld en Kon Makandra. Ook bevat het boek interviews met [[Anil Ramdas]], [[Donald Jones]] en Helene Leisius.<ref>{{Citeer boek |auteur=Scotty Gravenberch en Lulu Njemileh Helder |auteurink= |medeauteurs= |datum=1998 |titel=Sinterklaasje, kom maar binnen zonder knecht |hoofdstuk= |uitgever=[[EPO (uitgeverij)|EPO]] |plaats= |ISBN=9789064451034 |NUR= |pagina's=5-6 87 |taal= |URL=https://books.google.nl/books?id=AZaQAQAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |bezochtdatum=2020-09-18}}</ref> Verschillende kranten in zowel Nederland als België besteedden aandacht aan het boek{{Bron?||2020|09|18}}, maar op radio en televisie werd het doodgezwegen,{{Bron?||2020|09|18}}, iets wat kenmerkend was voor de controverse rond het onderwerp.
Regel 52:
Tot 2016 was er geen onderzoek gedaan bij kinderen over hun houding ten opzichte van Zwarte Piet. Uit een onderzoek van de [[Universiteit Leiden]] in 2016 bleek dat jonge kinderen tussen de vijf en zeven jaar Zwarte Piet als een positief figuur zien met associaties als harde werker, belangrijk en moedig. 83% van de kinderen is zich bewust van zijn [[huidskleur]]. Kinderen blijken echter meer een associatie te leggen met een [[clown]]esk figuur dan met gekleurde mensen. De onderzoekers schetsen dat de kans klein is dat kinderen door de figuur Zwarte Piet negatieve stereotyperingen van mensen met een donkere huidskleur krijgen.<ref>Judi Mesman, Sofie Janssen, Lenny van Rosmalen, [https://web.archive.org/web/20171201081100/http://www.diversityinparenting.nl/images/Mesman_2016_Black_Pete.pdf Black Pete through the Eyes of Dutch Children], 20 juni 2016, PLoS ONE 11(6)</ref>
Er ontbreekt representatief wetenschappelijk onderzoek over de mate waarin kinderen gepest of gediscrimineerd worden met verwijzingen naar Zwarte Piet.<ref name="deKinderombudsman.nl">[https://www.deKinderombudsman.nl/ul/cms/fck-uploaded/20160930%20Standpunt%20over%20Zwarte%20Piet.pdf Kinderombudsman: Zwarte Piet vraagt om aanpassing], 29 september 2016, Kinderombudsman</ref> In 2016 hield de [[Kinderombudsman]] een onderzoek, naar later bleek in de vorm van vier kringgesprekken met kinderen in de leeftijd van 10 tot 16 jaar om hun ervaringen te horen.<ref>[https://blendle.com/i/nrc-next/onderzoek-piet-is-flut/bnl-nn-20161031-1_04_3 ''Onderzoek Piet is flut'' - De Telegraaf over de toetsing van een standpunt van de Kinderombudsman], NRC Next, 31 oktober 2016</ref> Op grond van de gehoorde ervaringen leek het de Kinderombudsman aannemelijk dat de traditionele figuur van Zwarte Piet kan bijdragen aan [[Pesten (gedrag)|pesten]], [[sociale uitsluiting]] of [[discriminatie]] en daardoor in strijd is met het [[Kinderrechtenverdrag]].<ref name="deKinderombudsman.nl" /><ref>
Losse, individuele ervaringen van kinderen die rond Sinterklaastijd gepest of gediscrimineerd werden met verwijzingen naar Zwarte Piet waren al langer bekend, bijvoorbeeld in de uitspraak die [[Gerda Havertong]] deed in 1987 in een uitzending van [[Sesamstraat]]: "Het is elk jaar weer hetzelfde liedje. Sinterklaas is nog geen eens in het land of zwarte mensen, grote mensen en kinderen, worden voor Zwarte Piet uitgescholden."<ref name="Sesamstraat-NOS">{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2311146-hey-zwarte-piet-of-waar-is-je-pietenpak-zo-kwetsend-zijn-die-grapjes.html |titel='Hey, Zwarte Piet' of 'waar is je pietenpak?', zo kwetsend zijn die 'grapjes' |datum=2019-11-19 |uitgever=[[Nederlandse Omroep Stichting]] (NOS) |bezochtdatum=2020-09-14}}</ref><ref name="Sesamstraat-YouTube">{{Citeer web |url=https://www.youtube.com/watch?v=VmfjuWXpG7k |titel=Gerda Havertong in 1987 over Zwarte Piet |datum=1987 |uitgever= [[Nederlands publiek omroepbestel|Nederlandse Publieke Omroep]] via [[YouTube]] |bezochtdatum=2020-09-14}}</ref>
Regel 82:
Uit protest hiertegen begonnen twee mannen uit [[Roosendaal]] in 2013 een 'Pietitie' op [[Facebook]]. De pagina groeide uit tot de snelst groeiende Facebookpagina in Nederland ooit.<ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/23/pietitie-heeft-een-miljoen-facebook-likes-snelstgroeiende-pagina-in-nederland 'Pietitie' voorbij één miljoen likes – snelstgroeiende pagina in Nederland], NRC, 23 oktober 2013</ref>
Opinieschrijver Karen Attiah van de ''Washington Post'' uitte in 2014 haar weerzin tegen Zwarte Piet naar aanleiding van het sinterklaasfeest dat zij in 2012 meemaakte in [[Curaçao]] waaraan 80% donkergekleurden deelnamen. Zij associeerde het met het slavernijverleden en met het in de [[Verenigde Staten]] bekende fenomeen ''[[blackface]]''.<ref>{{Citeer web|url=https://www.washingtonpost.com/blogs/post-partisan/wp/2014/12/05/the-dutch-blackface-holiday-tradition-has-no-place-in-the-21st-century/|titel=The Dutch blackface holiday tradition has no place in the 21st century|bezochtdatum=2017-12-01|auteur=https://www.facebook.com/karen.attiah|werk=Washington Post}}</ref> In de documentaire [[Zwart als roet|''Zwart als roet'']] uit 2014 liet [[Sunny Bergman]] mensen in [[Londen]] reageren op twee Zwarte Pieten. Veel bewoners vonden de blanke personen in traditioneel zwartepietenkostuum [[racistisch]], en een aantal reageerde [[agressief]].<ref>
In augustus 2015 adviseerde de [[Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie|VN-commissie voor de uitbanning van rassendiscriminatie]] de Nederlandse overheid om negatieve stereotypering aan te passen door de beeltenis van Zwarte Piet te wijzigen.<ref>
Op 11 augustus 2020 werden afbeeldingen van Zwarte Piet op Facebook en Instagram verboden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/tech/6070157/facebook-en-instagram-verbieden-afbeeldingen-van-zwarte-piet.html|titel=Facebook en Instagram verbieden afbeeldingen van Zwarte Piet|bezochtdatum=2020-08-12|datum=2020-08-11|werk=NU|taal=nl}}</ref>
Regel 92:
De [[Partij voor de Vrijheid]] stelde in 2014 voor de traditionele Zwarte Piet wettelijk te beschermen.<ref>[http://www.nu.nl/politiek/3877975/pvv-kondigt-zwarte-pieten-wet.html PVV kondigt 'Zwarte Pieten-wet' aan] NU.nl, 15 september 2014</ref> Een Zwarte Piet zou in het wetsvoorstel verplicht een egaal zwart of donkerbruin gezicht moeten hebben, rood geverfde lippen, zwart krulhaar en goudkleurige oorbellen, en diende gekleed te zijn in een fluweelachtig pak met pofbroek en een hoofddeksel met een gekleurde veer. In 2017 bracht de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]] een negatief advies uit over deze voorgestelde wet en wees erop dat het niet aan de overheid is om te bepalen hoe het gevolg van Sinterklaas eruit moet zien. Het voorstel bleek bovendien niet verenigbaar met de [[vrijheid van meningsuiting]], die beschermd wordt door de [[Grondwet]] en het [[Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens]]: "Vanouds vallen evenementen als Sinterklaas, [[carnaval]] of het [[bloemencorso]] niet onder dit grondrecht, maar door de 'Pietencontroverse' heeft de keus voor een Piet met een bepaalde kleur steeds meer de betekenis gekregen van een stellingname, een opinie. Afwijkende sinterklaasvieringen komen daarmee onder het bereik van de uitingsvrijheid".<ref>[https://www.raadvanstate.nl/adviezen/samenvattingen/tekst-samenvatting.html?id=366 Samenvatting advies initiatiefwetsvoorstel Zwarte Piet-wet], RaadvanState.nl. Adviesdatum: 5 december 2015, publicatiedatum: 26 januari 2016</ref>
Het wetsvoorstel voor de Zwarte Pietwet werd in 2017 door de [[Tweede Kamer]] verworpen.<ref>[https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/34078_initiatiefvoorstel_bosma_en Initiatiefvoorstel-Bosma en M. de Graaf Zwarte Piet-wet], Eerste Kamer (geraadpleegd op 20 april 2017)</ref> Alleen de [[Partij voor de Vrijheid|PVV]]-fractie stemde voor.<ref>[https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20170221/stemming_zwarte_pietwet/document3/f=/vkcwnjtisyyb.pdf Stemming Zwarte Pietwet] Eerste Kamer (geraadpleegd op 20 april 2017)</ref> Het [[kabinet-Rutte II|kabinet]] was er voorstander van dat het kinderfeest met zijn tijd mee zou gaan.<ref>
In november 2019 verklaarde PVV-Kamerlid [[Martin Bosma|Bosma]] in het debat over de cultuurbegroting in de Tweede Kamer met onderwijsminister [[Ingrid van Engelshoven|Van Engelshoven]] dat "de voortdurende Zwarte Piet-discussie in Nederland" zijns inziens voor "iets groters" zou staan: volgens hem zouden "de elites" het [[sociaal contract|sociale contract]] met "het volk" hebben verbroken.<ref>
In juni 2020, volgend op de wereldwijde verontwaardigde reacties op de [[Dood van George Floyd|dood van de Amerikaan George Floyd]] en daaropvolgende protesten tegen racisme, gaf [[Mark Rutte|premier Rutte]] te kennen dat hij in de afgelopen jaren "anders was gaan denken" over het uiterlijk van Zwarte Piet naar aanleiding van gesprekken met personen die daartegen bezwaren uitten. Hij vindt echter nog steeds dat het uiterlijk van Zwarte Piet niet vanuit de overheid moet worden aangepast, maar gaf aan dat het 'een volkscultuur [is] die verandert in de tijd onder druk van het maatschappelijk debat' en dat er 'over een aantal jaren bijna geen Pieten meer zwart [zullen] zijn.'<ref>{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/politiek/6055918/premier-rutte-ik-ben-ook-anders-gaan-denken-over-zwarte-piet.html|titel=Premier Rutte: Ik ben ook anders gaan denken over Zwarte Piet|bezochtdatum=2020-06-05|datum=2020-06-04|werk=NU|taal=nl}}</ref>
==Rechtszaken==
In 2013 werden in Amsterdam tegen de door burgemeester [[Eberhard van der Laan]] verstrekte evenementenvergunning voor de intocht van Sinterklaas bezwaarschriften ingediend vanwege het negatief stereotype van Zwarte Piet. De [[Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Nederland)|Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State]] oordeelde in november 2014 dat de vergunning terecht was afgegeven, aangezien een burgemeester een evenement alleen op orde en veiligheid en niet inhoudelijk mag beoordelen.<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3788600/2014/11/12/Intocht-Sint-met-Zwarte-Piet-in-Amsterdam-mocht.dhtml 'Intocht Sint mét Zwarte Piet in Amsterdam mocht'] Algemeen Dagblad, 12 november 2014. Bezocht op 12 november 2014</ref><ref>
In juni 2015 deden enkele belangengroepen (Stichting Nederland Wordt Beter, Zwarte Piet Niet en Stop Blackface) aangifte tegen organisaties die Zwarte Piet afbeeldden, zoals de [[NTR]] (als maker van het [[Sinterklaasjournaal]]), [[Albert Heijn (supermarkt)|AH]], [[Blokker (winkelketen)|Blokker]], [[HEMA]], [[De Bijenkorf (warenhuis)|Bijenkorf]], [[V&D]], en tegen het [[Sint en Pietengilde]].<ref>
In een andere procedure, voor de Algemene Bezwaarschriftencommissie van de [[gemeente Rotterdam]], oordeelde de commissie dat burgemeester [[Ahmed Aboutaleb]] in 2016 de demonstratie van anti-Zwarte Piet-activisten tijdens de intocht terecht had verboden.<ref>
In 2018 werd een rechtszaak gehouden tegen een man die mensen opruide om geweld tegen Sinterklaas te gebruiken.<ref>
In 2019 werd een rechtszaak aangespannen tegen de [[Apeldoorn (gemeente)|gemeente Apeldoorn]], omdat er alleen [[roetveegpiet]]en bij de landelijke intocht aanwezig zouden zijn.<ref>
== Protesten ==
Regel 117:
In [[Meppel]] protesteerde [[Sylvana Simons]] in 2015 tijdens de intocht samen met enkele anderen op sobere wijze vanwege de [[Aanslagen in Parijs van november 2015|aanslagen in Parijs]] van een dag eerder. De meeste pieten bleven traditioneel zwart.<ref>[http://nos.nl/artikel/2135261-hoe-zwarte-piet-veranderde-van-pageknecht-tot-roetstrepen.html Hoe Zwarte Piet veranderde, van pageknecht tot roetstrepen] NOS, 30 september 2016</ref>
Tegenstanders van Zwarte Piet wilden in 2016 demonstreren bij de [[landelijke intocht van Sinterklaas|landelijke intocht]]. Er werd ook een tegendemonstratie aangekondigd. Onder meer de [[Nederlandse Volksunie]] (NVU) kondigde een demonstratie aan, met als thema "Ik schaam mij niet voor Zwarte Piet! Stop de kinderfeest haters!".<ref>
Op 12 november 2016, de dag van de intocht was een [[noodverordening]] in [[Maassluis]] van kracht op grond van artikel 176 [[Gemeentewet]] en de artikelen 6 en 7 lid a en c van de [[Wet Openbare Manifestaties]]. Deze verordening was bedoeld als juridisch handvat om eventuele ongeregeldheden te voorkomen of in de kiem te kunnen smoren.<ref>
De [[Kinderombudsman]] en Ineke Strouken, de directeur van het [[Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland]], kregen vele honderden [[haatmail]]s nadat zij voorstelden Zwarte Piet aan te passen.<ref>
In 2017 wilde de actiegroep '[[Kick Out Zwarte Piet]]' actievoeren in [[Dokkum]], maar zij bereikten de plaats niet. In [[Dordrecht]] werden door anti-Zwarte Piet-demonstranten vernielingen aangebracht aan het Sinterklaashuis.<ref>
In november 2019 kwamen honderden mensen bijeen in [[Scheveningen]] om te protesteren tegen het aantasten van de Zwarte Piet-traditie.<ref>
==='Blokkeerfriezen'===
In 2017 werden enkele bussen met demonstranten tegen Zwarte Piet door actievoerders klemgereden op de snelweg, zodat ze [[Dokkum]], waar de [[landelijke intocht van Sinterklaas|landelijke intocht]] plaatsvond, niet konden bereiken.<ref>[https://www.telegraaf.nl/nieuws/1266117/zelden-werd-kloof-tussen-randstad-en-provincie-zo-zichtbaar-als-in-slag-om-dokkum 'Zelden werd de kloof tussen Randstad en provincie zo zichtbaar als in de slag om Dokkum'], www.telegraaf.nl</ref> De demonstratie werd daarna alsnog verboden, uit vrees voor ernstige wanordelijkheden.<ref>[https://www.nu.nl/sinterklaas/5013011/politie-verbood-demonstraties-dokkum-vermoedens-meer-blokkades-.html?redirect=1#sinterklaas-komt-aan-in-dokkum-7 Politie verbood demonstraties Dokkum om vermoedens meer blokkades], www.nu.nl</ref> De bussen met demonstranten waren ook in [[Weesp]] niet welkom. Daar werd door de burgemeester een [[noodbevel]] uitgevaardigd toen vernomen werd dat de demonstranten naar deze plaats wilden komen.<ref>[https://www.metronieuws.nl/nieuws/binnenland/2017/11/demonstranten-tegen-zwarte-piet-ook-weesp-niet-in Demonstranten tegen Zwarte Piet ook Weesp niet in], www.metronieuws.nl</ref> In oktober 2018 kregen 34 snelwegblokkeerders door de rechtbank [[taakstraf]]fen opgelegd. De hoogste straf was weggelegd voor initiatiefneemster [[Jenny Douwes]] die 240 uur taakstraf kreeg en een maand voorwaardelijke celstraf wegens [[opruiing]]. In de media werd rondom de rechtszaak veelvuldig van 'blokkeerfriezen' gesproken, en 'blokkeerfries' werd in 2018 tot '[[woord van het jaar]]' verkozen.<ref>[https://www.lc.nl/friesland/Blokkeerfries-met-overmacht-verkozen-tot-woord-van-het-jaar-23962273.html 'Blokkeerfries' (met overmacht) verkozen tot woord van het jaar] Leeuwarder Courant, 18 december 2018</ref>
In oktober 2019 werden in hoger beroep de straffen door het [[Gerechtshof (Nederland)|gerechtshof]] verlaagd. Vijftien 'blokkeerfriezen' kregen allen een taakstraf van 90 uur opgelegd, aanzienlijk minder dan aanvankelijk was geëist. Ook 'boegbeeld' Jenny Douwes kreeg 90 uur taakstraf opgelegd, terwijl tegen haar de maximale taakstraf van 240 uur en tevens een [[voorwaardelijke celstraf]] van drie maanden was geëist. De door de verdediging bepleite vrijspraak zat er niet: volgens het hof was het blokkeren van de [[Rijksweg 7|A7]] bij [[Joure]] op 18 november 2017 door 34 'blokkeerfriezen' een collectieve actie. 'Alle deelnemers hadden hetzelfde doel,' aldus het hof. De straf werd gematigd omdat er geen ernstige ongelukken waren gebeurd en het een incident betrof. De verdachten hadden een vermeend recht in eigen hand genomen en voor [[Eigenrichting|eigen rechter]] gespeeld. Een dergelijke ondermijning van een beslissing van het bestuur en het aan anderen de mogelijkheid ontnemen te [[betoging|demonstreren]], achtte het hof zeer ernstig en ontoelaatbaar. Juist impopulaire meningen behoren in een democratische samenleving door een demonstratie geuit te kunnen worden. Het reguleren van betogingen en het handhaven van de [[openbare orde]] en veiligheid zijn bij uitstek taken van de overheid en niet van (groepen van) individuele burgers. Het was niet aan de verdachten ter bepaling waar en wanneer er mocht worden gedemonstreerd en evenmin om zelf strafbare feiten te plegen om gevreesde ongeregeldheden te willen voorkomen. Van een [[overmacht]]ssituatie was geen sprake en het handelen van de verdachten kon als [[eigenrichting]] worden aangemerkt. Dat kan volgens het hof niet worden getolereerd omdat dit ernstig afbreuk doet aan de democratische [[rechtstaat]].<ref>
==Winkeliers==
Diverse winkels kondigden in 2014 aan Zwarte Piet uit hun winkelbeeld te verwijderen.<ref>[https://web.archive.org/web/20141209134925/http://www.distrifood.nl/Formules/Algemeen/2014/10/AH-haalt-Zwarte-Piet-uit-winkelbeeld-1616325W/ Herman te Pas, 'AH haalt Zwarte Piet uit winkelbeeld', ''Distrifood'', 8 oktober 2014 (geactualiseerd 6 mei 2015)]</ref><ref>[http://www.parool.nl/parool/nl/4/AMSTERDAM/article/detail/3725018/2014/08/26/De-Hema-doet-Zwarte-Piet-in-de-ban.dhtml Rob Rombouts, 'HEMA doet Zwarte Piet in de ban', ''Het Parool'', 26 augustus 2014]</ref><ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/3754462/2014/09/24/HEMA-moet-steviger-positie-kiezen-in-pietendiscussie.dhtml Bas Baas, 'HEMA moet steviger positie kiezen in pietendiscussie', ''Trouw'', 24 september 2014]</ref><ref>
Verschillende [[retailer]]s namen in 2015 initiatieven om alternatieven naast Zwarte Piet te zetten.<ref>[http://www.parool.nl/parool/nl/4/AMSTERDAM/article/detail/4117153/2015/08/10/Bekende-klimpieten-bij-De-Bijenkorf-zijn-dit-jaar-goud.dhtml Bekende klimpieten bij De Bijenkorf zijn dit jaar goud, ''Het Parool''], 10 augustus 2015</ref><ref>
[[Jumbo Supermarkten]] haalde in 2016 beeltenissen van Sinterklaas en Zwarte Piet van het [[Huismerk (product)|huismerk]]. Het bedrijf zou symbolen als de [[mijter]] van Sinterklaas en de pet van Zwarte Piet afbeelden.<ref>
<gallery>
Zwarte Piet Sinterklaas supermarkt Hellevoetsluis.JPG|Sinterklaaswaren in een supermarkt in 2013; een roet-Zwarte Piet met dikke rode lippen
Regel 144:
==Televisie==
[[RTL Nederland]] zag in 2015 nog geen reden om het uiterlijk van Zwarte Piet te wijzigen.<ref>
In de programma's van de [[NTR]] wordt de naam Zwarte Piet sinds 2006 niet meer gebruikt, evenals oorringen en rode lippen.<ref>[https://www.metronieuws.nl/nieuws/binnenland/2017/10/opnieuw-andere-kleur-pieten-in-sinterklaasjournaal Piet is al langer aan het veranderen], 5 oktober 2017, MetroNieuws</ref> Het populaire [[Sinterklaasjournaal]] gebruikte in 2016 zowel zwarte als blanke niet-geschminkte pieten, maar naast de klassieke Zwarte Pieten ook kleurige pieten en [[roetpiet]]en.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nrc.nl/nieuws/2016/12/04/sinterklaasjournaal-dag-3-pietje-paniek-wordt-node-gemist-a1531026|titel=Sinterklaasjournaal, de ontknoping|bezochtdatum=2017-11-14|werk=NRC|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.hartvannederland.nl/top-nieuws/2016/sinterklaasjournaal-met-zwarte-en-witte-piet/|titel=Sinterklaasjournaal met zwarte en witte piet|bezochtdatum=2017114|auteur=|datum=9 november 2016|uitgever=|taal=}}</ref> Begin oktober 2017 meldde de [[NTR]] de bontgekleurde pieten vanaf dan niet langer te zullen gebruiken, aangezien het niet binnen de [[traditie]] past. De NTR meldde het uiterlijk niet te laten afhangen van de mening van de sterk uitgesproken voor- of tegenstanders:<ref>
[[Paul de Leeuw]] maakte tot 2014 gebruik van Zwarte Pieten in zijn verschillende programma's van het format ''[[Sint & De Leeuw]]''. Sindsdien werden de Zwarte Pieten vervangen door andere hulpjes. In 2015 besloot De Leeuw Sinterklaas te laten komen met vrouwen met blote gekleurde borsten en noemde hen 'Gekleurde Tieten'.<ref>{{Citeer web|url=https://www.parool.nl/kunst-en-media/bij-sint-en-de-leeuw-hadden-ze-gekozen-voor-gekleurde-tieten~a4203066/|titel=Bij Sint en De Leeuw hadden ze gekozen voor Gekleurde Tieten|bezochtdatum=26 september 2018|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=7 december 2015|uitgever=Parool.nl|taal=}}</ref> Het jaar daarna in 2016 kwam Sinterklaas met kanariepieten en in 2017 met gespierde mannen in [[speedo]]'s genaamd 'Cadeau-kanjers', deze laatstgenoemde was een parodie op de koffermeisjes van [[Miljoenenjacht (Nederland)|Miljoenenjacht]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.televizier.nl/amusement/paul-de-leeuw-kiest-voor-kanariepieten|titel=Paul de Leeuw kiest voor kanariepieten|bezochtdatum=26 september 2018|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=2 december 2016|uitgever=Televizier.nl|taal=}}</ref> Het jaar daarop, in 2018, werden de vervangende hulpjes ook afgeschaft en kwam Sinterklaas alleen.
[[Nickelodeon Nederland|Nickelodeon]] toont sinds 2015 ongeschminkte pieten.<ref>
In het voorjaar van 2018 stond in het eerste seizoen van de televisieserie ''[[De Luizenmoeder]]'' het zwartepietendebat één aflevering centraal. In de aflevering werden alle typische voor- en tegenargumenten over Zwarte Piet door de acteurs aangedikt.
==Scholen==
Uit een onderzoek in 2017 onder 400 schooldirecteuren van het [[basisonderwijs]] bleek een duidelijk verschil tussen scholen van de drie grote steden [[Amsterdam]], [[Rotterdam]] en [[Den Haag]] en de overige gemeenten. Van de grote steden zet 17% van de scholen Zwarte Pieten in en 84% [[roetveegpiet]]en. Op basisscholen in [[Utrecht (stad)|Utrecht]] werd in 2017 gebruikgemaakt van roetveegpieten.<ref>[https://www.ad.nl/utrecht/roetveegpieten-rukken-verder-op-in-utrecht~ae95fbb2/ Roetveegpieten rukken verder op in Utrecht], www.ad.nl</ref> In de rest van het land worden bij 89% van de scholen Zwarte Pieten ingezet en 22% (ook of alleen) roetveegpieten.<ref>
==Lokale intochten==
Regel 163:
Bij de landelijke intocht in 2014, dat jaar in [[Gouda]], waren ook pieten in andere kleuren dan zwart aanwezig.<ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/zeker-negentig-aanhoudingen-bij-intocht-rutte-noemt-het-heel-triest~a3791152/ 'Zeker negentig aanhoudingen bij intocht, Rutte noemt het 'heel triest''], ''de Volkskrant'', 15 november 2014</ref> Bij de [[intocht van Sinterklaas in Amsterdam]] had een kwart van de Zwarte Pieten roetvegen op het gezicht. In de meeste Nederlandse gemeenten veranderde er echter weinig.<ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/in-de-meeste-gemeenten-blijft-zwarte-piet-gewoon-zwart~a3780224/ In de meeste gemeenten blijft Zwarte Piet gewoon zwart], ''de Volkskrant'', 31 oktober 2014</ref>
In 2015 bracht [[Meppel]] voor de landelijke intocht aanpassingen aan.<ref>
Naast Amsterdam (waar 75% van de pieten niet geheel zwart waren<ref>
De gemeente Rotterdam besloot in 2017 de Zwarte Piet in drie jaar uit te faseren.<ref>[https://www.erasmusmagazine.nl/2017/11/16/zwarte-piet-verdwijnt-langzaam-bij-sinterklaasintocht-van-rsc/ Zwarte Piet verdwijnt langzaam bij Rotterdamse Sinterklaasintocht] in Erasmus Magazine, 16 november 2017</ref> In [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]] zou vanaf dit jaar geen enkele traditionele Zwarte Piet tijdens de intocht te zien zijn.<ref>
Buiten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht was in 2017 vrijwel enkel de traditionele Zwarte Piet te zien bij Sinterklaasintochten.<ref>[https://www.ad.nl/binnenland/meeste-gemeenten-houden-piet-bij-intocht-zwart-of-bruin~aaef7531/ Meeste gemeenten houden Piet bij intocht zwart of bruin], www.ad.nl</ref> In 2018 maakte [[Leiden]] bekend dat er in 2019 alleen schoorsteenpieten zouden zijn; voor 2018 zelf beloofde men dat slechts 50% van de pieten nog zwart zouden zijn.<ref>
In 2019 waren er 46 plaatsen waar roetveegpieten werden ingezet. In andere plaatsen werden als alternatief op het Sinterklaasjournaal van de NTR andere sinterklaasshows met traditionele zwarte pieten via [[YouTube]] opgezet. Tevens werd bekend dat steeds meer vrijwilligers stopten omdat ze geen schoorsteenpiet of andere moderne variant van dit karakter wilden spelen.<ref>
Op 13 mei 2020 heeft de gemeente [[Groningen (gemeente)|Groningen]] in een versneld proces besloten om Zwarte Piet niet meer toe te staan tijdens de intocht. In [[Haren (Groningen)|Haren]] en [[Ten Boer]] wordt stapsgewijs toegewerkt naar een intocht met alleen naturel, roetveeg of anders geschminkte pieten. Over een aantal jaren moet dat het geval zijn.<ref>{{Citeer web|url=https://groningerkrant.nl/groningen/zwarte-piet-niet-meer-welkom-bij-intocht-in-groningen/|titel=Zwarte Piet niet meer welkom bij intocht in Groningen|bezochtdatum=2020-05-18|datum=2020-05-13|werk=Groninger Krant|taal=nl}}</ref> In juni 2020 vonden er grootschalige [[protesten na de dood van George Floyd]] plaats tegen racisme en politiegeweld; in Nederland werden deze gecombineerd met protesten tegen Zwarte Piet. Naar aanleiding daarvan besloten de gemeenteraden van onder meer [[Nijmegen]] en [[Arnhem]] om geen zwarte pieten meer toe te staan bij de sinterklaasintochten, alleen nog roetveegpieten of gekleurde pieten.<ref>{{Cite news |url=https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5149371/nijmegen-arnhem-zwarte-piet-ban-racisme-demonstraties |title=Ook Nijmegen en Arnhem doen Zwarte Piet in de ban |work=RTL Nieuws |date=11 juni 2020 |accessdate=21 augustus 2020}}</ref>
Regel 178:
=== Vlaanderen ===
[[Bestand:20081122 Gent (0046).jpg|thumb|De aankomst van Sinterklaas en Zwarte Piet in [[Gent]], [[België]]; 2008.]]
In [[Vlaanderen]] leeft de discussie over Zwarte Piet minder.<ref>
In 2015 werd de Vlaamse sinterklaasfilm ''[[Ay Ramon!]]'' opgenomen, waarin het uiterlijk van Zwarte Piet aangepast was. Hij had geen kroeshaar, gekleurde lippen en oorbellen meer en zijn gezicht had zwarte vegen in plaats van dat hij volledig zwart was geschminkt.<ref>
In 2016 werd door verschillende Vlaamse zenders voor kinderen, speelgoedwinkels, theaterorganisaties en onderwijsinstanties een Pietenpact ondertekend; vanaf 2017 worden er geen volledig zwart geschminkte pieten gebruikt.<ref>
In grote steden zoals Antwerpen en Gent trad in 2017 de roetveegpiet op, terwijl op het platteland de traditionele Zwarte Piet zichtbaar bleef.<ref>{{Citeer web|url=https://www.demorgen.be/binnenland/waarom-de-stad-kiest-voor-roetpiet-en-rest-voor-zwarte-piet-bf1653ba/|titel=Waarom de stad kiest voor Roetpiet en rest voor Zwarte Piet|bezochtdatum=2017-11-14|auteur=Sara Vandekerckhove|werk=De Morgen|taal=nl}}</ref>
Regel 189:
=== Curaçao ===
Op het Antilliaanse eiland [[Curaçao]] bestaat sinds 2012 de gewoonte dat de pieten alle kleuren van de [[Regenboog (optica)|regenboog]] hebben. Dit werd gedaan om tegemoet te komen aan de bezwaren van een kleine minderheid op het eiland. Er zijn naast deze gekleurde pieten ook vele pieten zwart geschminkt en ''Sanikolas'' ([[Sinterklaas]]) wordt wit geschminkt. Ook lopen [[De Smurfen|smurfen]] en andere fantasiewezens mee in de optocht van Sanikolas.<ref>[https://web.archive.org/web/20141117225851/http://nos.nl/artikel/721888-piet-blijft-zwart-buiten-gouda.html Piet blijft zwart buiten Gouda], www.nos.nl; 15 november 2014</ref><ref>[http://www.parool.nl/parool/nl/4/AMSTERDAM/article/detail/3791163/2014/11/16/Sinterklaasintocht-in-Amsterdam-nat-en-gemoedelijk-verlopen.dhtml Sinterklaasintocht in Amsterdam nat en gemoedelijk verlopen], www.parool.nl; 16 november 2014.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20141119012715/http://nos.nl/artikel/722058-sint-in-adam-staakt-uw-wild-geraas.html Sint in Amsterdam staakt uw wild geraas], www.nos.nl; 16 november 2014.</ref><ref>
=== Aruba ===
Op [[Aruba]] wordt de discussie wel gevoerd. In 2013 bleven de pieten zwart.<ref>
=== Bonaire ===
Op [[Bonaire]] wordt Zwarte Piet niet als [[racistisch]] gezien, de discussie speelt hier niet en het is een traditie die men wil houden.<ref>
=== Canada ===
|