Nasionale Party: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Categorie:Conservatieve partij verwijderd (HotCat.js) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Meebezig}}
{{Infobox politieke partij
| naam = Nationale Partij <br /> (Nasionale Party / National Party)
Regel 13 ⟶ 14:
}}
De '''Nasionale Party
De partij speelde een sleutelrol in de invoering van de [[apartheid]]. Zij werd opgericht door de Afrikaner [[James Barry Munnik Hertzog]]. De NP gold als tegenwicht voor de [[Suid-Afrikaanse Party]] van generaal [[Jan Christian Smuts]] die toen samenwerkte met het [[Britse Rijk|Britse imperium]] en verzoening tussen Boer en Brit nastreefde.
== Oprichting ==
Vóór de oprichting van de Nasionale Party was de aankomende leider James Barry Munnik Hertzog minister van Justitie in de nationale eenheidsregering van premier [[Louis Botha]] van de South African Party (SAP). Dit was de eerste regering van de in 1910 ontstane [[Unie van Zuid-Afrika]]. Hertzog wilde dat Zuid-Afrika onafhankelijk zou worden van het [[Britse Rijk]]. Door zijn nationalistische en anti-Britse houding kwam hij in conflict met zijn collega-ministers en in 1912 werd hij uit de regering verwijderd.
Toen het partijcongres van de SAP in november 1913 zich in meerderheid uitsprak tegen terugkeer van de dissidente Hertzog in de regering stapte deze uit de partij. In januari 1914 werd de eerste afdeling van de Nasionale Party in [[Oranje Vrijstaat (provincie)|Oranje Vrijstaat]] opgericht om mee te doen aan de verkiezingen van oktober 1915. [[Transvaal (provincie)|Transvaal]] en de [[Kaapprovincie]] volgden later.<ref name=national_party_saho>[https://web.archive.org/web/20200508083820/https://www.sahistory.org.za/article/national-party-np ''National Party (NP)'']. SOHA, 27 aug 2019 (archief)</ref> Bij de [[Zuid-Afrikaanse parlementsverkiezingen 1915|verkiezingen van 1915]] kreeg de NP met 30% van de stemmen echter slechts 27 van de 130 zetels in de [[Volksraad]].
De naam van de partij verwees naar het streven naar volledige onafhankelijkheid van Zuid-Afrika. Ook moest het Nederlands als taal gelijkwaardig worden aan het Engels.
== Vanaf 1924 ==
In [[1924]] vormde Hertzog een kabinet met de (overwegend Britse) Labour Party. In [[1934]] fuseerde de NP van Hertzog met de SAP van Smuts tot de [[Verenigde Party]]. Een groep radicale [[Afrikaner|Afrikaners]] (onder wie [[Daniel François Malan]]) binnen de NP ging niet mee met de fusie en richtte de ''"Gesuiwerde" Nasionale Party'' ("Gezuiverde" Nationale Partij) op. Deze GNP verzette zich tegen de samenwerking van Smuts en Hertzog met de Britten. In [[1939]] brak Hertzog met Smuts omdat de laatste een voorstander was van een oorlogsverklaring aan de asmogendheden, terwijl Hertzog neutraal wilde blijven.
| |||