Humanisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{Zie artikel|Zie voor humanisme als hedendaagse levensbeschouwing [[Humanisme (levensbeschouwing)]]. Zie voor de gelijknamige stroming van de zestiende eeuw [[Renaissancerenaissance-humanisme]]}}
'''Humanisme''' is een filosofische en ethische houding die de waarde van mensen benadrukt en in het algemeen de voorkeur geeft aan [[kritisch denken]] en [[Wetenschappelijk bewijs|bewijs]] ([[rationalisme]] en [[empirisme]]) boven acceptatie van [[Dogma (algemeen)|dogma]] of [[bijgeloof]]. De betekenis ervan fluctueert volgens de opeenvolgende intellectuele bewegingen die zich ermee hebben geïdentificeerd.<ref>{{aut|Richard Norman|Norman, R.}} (2004): ''On Humanism'', Routledge</ref> De term werd bedacht in het begin van de negentiende eeuw om te verwijzen naar een onderwijssysteem gebaseerd op de studie van klassieke literatuur ([[klassiek humanisme]]). In het algemeen verwijst humanisme echter naar een perspectief dat menselijke vrijheid en vooruitgang benadrukt. Het beschouwt mensen als enige verantwoordelijk voor de ontwikkeling van individuen en benadrukt een zorg voor de mens in relatie tot de wereld. <ref>{{aut|Domenic Marbaniang|Marbaniang, D.}} (2009): [https://www.researchgate.net/publication/330514449_Developing_the_spirit_of_patriotism_and_humanism_in_children_for_peace_and_harmony 'Developing the Spirit of Patriotism and Humanism in Children for Peace and Harmony'] in {{aut|Jesudason Jeyaraj|Jeyaraj, J.}} (ed.) ''Children At Risk. Issues and Challenges'', Christian Forum for Child Development, p. 474</ref> In de moderne tijd zijn humanistische bewegingen typisch niet-religieuze bewegingen in overeenstemming met [[secularisme]], en tegenwoordig kan humanisme verwijzen naar een niet-theïstische levenshouding gericht op menselijke keuzevrijheid die zich richt op wetenschap in plaats van openbaring van een bovennatuurlijke bron om de wereld te begrijpen.<ref>[http://iheu.org/humanism/the-amsterdam-declaration Verklaring van Amsterdam 2002], International Humanist and Ethical Union</ref><ref>[https://humanism.org.uk/humanism 'Definition of Humanism'], [[Humanists UK]]</ref>
 
Regel 19:
 
== Overzicht ==
* [[Renaissancerenaissance-humanisme]]: een moderne benaming voor een intellectuele stroming in de tijd van de Renaissancerenaissance, die voor het eerst door Francesco Petrarca op gang werd gebracht en belichaamd
* [[Weimar-humanisme]], een in de achttiende eeuw ontstane vorm van humanistisch denken die het belang van een brede persoonlijke vorming (''[[Bildung]]'') benadrukte, met [[Wilhelm von Humboldt]], [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] en [[Friedrich von Schiller|Schiller]] als belangrijkste exponenten
* [[Modernmodern humanisme]]: een georganiseerde levensbeschouwing die de mens centraal stelt en uitgaat van de waarde van de mens
* [[Religieusreligieus humanisme]]: een integratie van ethische humanistische filosofie met religieuze rituelen en overtuigingen die zich richten op de menselijke behoeften, interesses en vermogens
* [[Seculierseculier humanisme]]: een humanistische stroming die uitgaat van rede, ethiek en rechtvaardigheid
 
===Verwante stromingen===
Ook de volgende bewegingen en stromingen gebruiken de term humanisme, de mate van verwantschap met het klassieke humanisme varieert.varieertː
* [[Humanistischehumanistische psychologie]], een school binnen de psychologie met als bekendste vertegenwoordigers Carl Rogers en Abraham Maslow
* [[Nieuwnieuw Humanismehumanisme]]: een door de Argentijn Mario Rodríguez Cobos ontwikkelde spirituele syncretistische levensbeschouwing
* [[Posthumanismeposthumanisme]]: de studie, het geloof en de promotie van het idee dat de tegenwoordige menselijke vorm gelimiteerd is
* [[Transhumanismetranshumanisme]]: een recente vorm van speculatieve filosofie die probeert om de door de natuur gestelde grenzen van het menselijke bestaan te doorbreken. Hierbij moet vooral door technisch-biologische hulpmiddelen, zo gauw deze beschikbaar komen door de technische vooruitgang, het menselijke lichaam verbeterd en/of veranderd worden door [[genetica|genetische]] en [[cybernetica|cybernetische]] uitbreidingen
* [[Neohumanisme (filosofie)|Neohumanismeneohumanisme]], filosofie van de twintigste-eeuwse Indiase denker Prabhat Rainjan Sarkar
 
{{Appendix|2=