HetOp ITGinitiatief van koning [[Leopold II van België|Leopold II]] werd het ITG in [[1906]] in [[Brussel (stad)|Brussel]] opgericht als een school voor tropische geneeskunde. In dezelfde periode werden in verschillende andere Europese steden, meestal havensteden, gelijkaardige instellingen opgericht. Het ontstaan van de Belgische school moet gezien worden in het licht van de [[Kongo-Vrijstaat]]. Sinds twintig jaar bezat koning [[Leopold II van België|Leopold II]] dit gebied als een persoonlijke koloniekoning-soeverein. Om de geplande overdracht van het gebied aan de Belgische staat ingang te doen vinden bij de publieke opinie werden allerlei promotiekanalen opgericht. De stichting van een school voor tropische geneeskunde was er een van.{{bron|In 1906 had Leopold de afstand allerminst geaccepteerd}} In [[1933]] verhuisde het instituut onder impuls van o.a. de toenmalige kroonprins, de latere koning [[Leopold III van België|Leopold III]], naar het centrum van Antwerpen, waar het nog steeds gevestigd is in een sober [[art deco]]gebouw. Daarbij werd het instituut naar hem vernoemd.
Na de dekolonisatie in 1960 breidde het ITG zijn werking uit naar de tropische ziekten en hun verwekkers op alle continenten, naar de tropische ziekten bij vee (die vaak verwant zijn aan de menselijke ziekten, of naar mensen kunnen overspringen) en naar de organisatie van gezondheidszorg in landen met laag en midden-inkomen.
