Gloster Meteor: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
51edb (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 22:
[[Bestand:Overdracht_aan_Nederland_en_België_van_de_Nederlandse_Gloster_Meteor_straaljagers_op_Schiphol-512498.ogv|thumb|Polygoonjournaal uit 1950. De Fokker-vliegtuigfabrieken zullen in licentie 300 Gloster Meteor straaljagers gaan bouwen. Van dit Engelse toestel zijn er 150 bedoeld voor de Belgische luchtmacht en 150 voor de Nederlandse.]]
[[Bestand:Vliegdemonstraties-PGM4012047.webm|start=0:43|end=0:53|thumbtime=0:49|thumb|[[Polygoonjournaal|Bioscoopjournaal]] uit 1949. Gloster Meteor straaljagers tijdens [[Vliegshow|vliegdemonstraties]] boven het [[Twente Airport|vliegveld Twente]].]]
De '''Gloster Meteor''' was de eerste operationele Britse [[straaljager]]. Het prototype, ontwikkeld door [[Frank Whittle]] vloog in 1943. Demaar de eerste inexemplaren serievan gebouwdede exemplarenF3 jagerversie werden pas op 2712 juli 1944 bij het 616 Squadron[[squadron]] van de [[Royal Air Force]] ingezetoperationeel. DeZij Meteorwerden wasaan tussenhet [[1948]]eind envan de [[19592e wereldoorlog]] inop gebruikbeperkte bijschaal deingezet. NederlandseDe [[KoninklijkeGloster Luchtmacht]],Meteor enwas ookin de [[Luchtcomponentjaren van1950 Defensie|Belgischebij luchtmacht]]vele beschikteluchtmachten, tijdenswaaronder de [[Koude OorlogBelgische]] overen dit[[Nederlandse]], toestelin gebruik.
 
== Geschiedenis ==
De Meteor was de Britse tijdgenoot en tegenhanger van de Duitse [[Messerschmitt Me-262]], die in de zomer van [[1944]] door de [[Luftwaffe (Tweede Wereldoorlog)|Luftwaffe]] in gebruik was genomen. De eerste proefvluchten vonden al plaats in [[1943]]. Het was een zuivere [[Jachtvliegtuig|onderscheppingsjager]]. Waar de Duitse Me-262 uitgerust was met twee co-axiale [[turbine]]s, had de Meteor twee centrifugale turbines. De eerste Meteors werden geleverd aan 616 squadron, dat op het vliegveld van [[Kent International Airport|Manston]] gestationeerd was. De toestellen werden ingezet tegen de onbemande [[V1 (wapen)|V1 vliegende bommen]]. De Britten vermeden ze in te zetten boven Duitsland om te voorkomen dat een exemplaar in vijandelijke handen zou vallen. Om dezelfde reden was de Me-262 uitsluitend boven Duitsland actief.
 
Zodra de eerste toestellen van het F3 type operationeel werden volgde hun inzet als onderscheppingsjager boven [[Engeland]] en de [[Noordzee]] tegen inkomende [[V-1]] projectielen. Deze inzet was niet alleen gebaseerd op het, vergeleken met de tot dat moment gebruikte [[propeller]] aangedreven toestellen, veel grotere brandstofverbruik van beide straalmotoren die de actieradius beperkten. De RAF wilde ook voorkomen dat een toestel, met de nieuwe straalmotor technologie, toevallig in [[Duitse]] handen zou vallen. Pas vanaf januari 1945 werden ze vanaf de vliegvelden [[Melsbroek]] en later vanaf [[Gilze-Rijen]] en [[Eindhoven]] boven het vasteland actief als gecombineerde gewapende verkenning ter ondersteuning van geallieerde grondtroepen.
De Meteor werd na de Tweede Wereldoorlog door Groot-Brittannië geëxporteerd. Hij werd behalve bij de Royal Air force ook het standaard-jachtvliegtuig van de Australische, de Belgische en de Nederlandse luchtmacht en kwam ook in gebruik bij de [[Israëlische luchtmacht]].
 
Na de 2e wereldoorlog werd de Gloster Meteor grootschalig geëxporteerd. Dit gebeurde ondermeer naar [[Argentinië]] (100 stuks F4 vanaf 1947), [[Australië]] (113 stuks F4 en F8 vanaf 1946), gevolgd door [[Frankrijk]], [[Egypte]], [[Israel]] en [[Syrie]]. Later sloten zich vele andere landen hierbij aan.
De Nederlandse en de Belgische toestellen werden onder [[licentie]] in Nederland gebouwd door [[Fokker (bedrijf)|Fokker]]: 150 voor de KLu en 150 voor de BLu. Tussen 1948 en 1954 had de Belgische luchtmacht negen [[squadron]]s van 16 toestellen, aanvankelijk van de versie Meteor F4, daarna van de nieuwere versie F8. Er was ook een nachtjagerversie: de tweezits Meteor NF11 die met [[radar]] was uitgerust.
 
Australische (RAAF) Meteors kwamen gedurende de [[Koreaanse oorlog]] in actie en ook Argentinië, Egypte en Israel gebruikten ze daadwerkelijk in latere regionale conflicten.
In Nederland gebeurden met de Meteor heel wat ongelukken en ging ongeveer 50% van de toestellen verloren door crashes. De KLu-vlieger [[Piet Schmidt Crans]] moest tot drie keer toe zijn toestel verlaten wegens mankementen: bij [[Volendam]], boven [[Leeuwarden (stad)|Leeuwarden]] en nabij [[Soest (Nederland)|Soest]]. Daar stortte zijn Meteor in een [[Dobbe|brandvijver]].
Ongeveer 600 KLu-piloten hebben met de Gloster Meteor gevlogen, onder andere vanaf [[Vliegbasis Woensdrecht]].
 
De Gloster Meteor was vanaf 1948 in Nederland in gebruik bij de [[Koninklijke Luchtmacht]] bij 322, 323, 324, 325, 326, 327 en 328 squadron respectievelijk in de versies
Van de Meteor had de Nederlandse luchtmacht circa 260 exemplaren in dienst. De eerste generatie had nog geen [[schietstoel]], vanaf de versie Meteor F8 werd een [[Martin-Baker]] [[schietstoel]] ingebouwd. Bij Fokker aan de Papaverweg in [[Amsterdam-Noord]] en [[Aviolanda]] in [[Papendrecht]] werden in totaal 330 Meteors gebouwd, de eerste naoorlogse bouwopdracht voor de Nederlandse luchtvaartindustrie.
*F4 de 1 persoons export jachtversie met [[Rolls-Royce]] [[Derwent]] 5 motoren en een versterkt landingsgestel (40 stuks 1948-1957)
*T7 de 2 zits trainerversie (20 stuks 1950-1957)
*F8 een verbeterde F4 met een langere romp, grotere brandstof capaciteit, een aangepaste staart en een standaard ingebouwde ''Martin Baker'' [[schietstoel]] (160 stuks van 1950-1959)
 
Ook de [[Belgische luchtmacht]] vloog met dit toestel in 9 jachtsquadrons met de versies
Na 1950 werd de Meteor qua technologie voorbijgestreefd door nieuw ontworpen toestellen. Zo was hij geen partij voor de nieuwe [[MiG-15]]'s van de Sovjets of de [[North American F-86 Sabre]] van de Amerikanen die de [[Geluidsbarrière|geluidsbarrière]] konden doorbreken. Pas met de komst van de [[Hawker Hunter]] in 1954 zouden de RAF en de BLu en de KLu over [[Supersonische snelheid|supersone]] vliegtuigen beschikken.
*F4 (40 stuks)
*T7 (43 stuks)
*F8 (240 stuks)
*NF11 (12 stuks 2 zits nachtjager met een hiervoor ontwikkelde ''Armstrong Whitworth'' onderscheppingsradar
 
Alle Nederlandse en de Belgische toestellen werden onder [[licentie]] in Nederland door de firma [[Fokker]] [[Aviolanda]] gebouwd in de eerste grote naoorlogse bouwopdracht voor de Nederlandse luchtvaartindustrie.
Er werden tussen 1942 en 1954 in totaal 3.947 Meteors gebouwd van verschillende versies. Het talrijkst waren die van de versie Meteor F8. Bij de RAF gingen 890 toestellen door ongelukken verloren, 450 piloten vonden daarbij de dood.
 
In de jaren 1950 was de militaire luchtvaart na de oorlog nog in opbouw. Deze periode werd gekenmerkt door een veelvoud aan mankementen en vliegongevallen. Hierbij werd ca 50% van de toestellen afgeschreven. De luchtmacht vlieger [[Schmidt Crans]] moest tot 3 keer toe zijn toestel wegens technische oorzaken tijdens vluchten boven [[Volendam]], [[Leeuwarden]] en [[Soest]] verlaten. Medio jaren 1950 werd de Gloster Meteor technologisch ingehaald door nieuw ontworpen toestellen en bleken zijn prestaties ondergeschikt aan die van de [[Russische]] [[MiG-15]] en de [[Amerikaanse]] [[North American F-86 Sabre]] die beiden de [[geluidsbarrière]] konden doorbreken.
== Kenmerken ==
De Meteor was uitgerust met twee [[Rolls-Royce Limited|Rolls Royce]] Derwent-motoren. Wegens het hoge brandstofverbruik werden de toestellen alleen als onderscheppingsjagers gebruikt. De Derwent-motoren verbruikten per uur ongeveer 1800 liter [[kerosine]].
 
Er werden tussen 19421943 en 1954 inmeer totaalddan 34.947000 Gloster Meteors gebouwd vanin verschillende versies gebouwd. Het talrijkst waren die vanwas de versie Meteor F8. Bij de RAF gingen 890 toestellen door ongelukken verloren,; 450 pilotenvliegers vondenkwamen daarbij de doodom.
De prestaties van de Meteor waren in 1944 uitzonderlijk. Het toestel haalde een maximumsnelheid van 960 km per uur, terwijl [[Propeller|schroefvliegtuig]]en snelheden van hooguit 750 km per uur konden behalen. Het klom tot een hoogte van 10.000 meter in zeven minuten. De Meteor was ontworpen als onderscheppingsjager en werd ook uitsluitend in die rol aangewend.
 
== Kenmerken ==
De prestatiesGloster vanMeteor dewas Meteoruitgerust met twee [[Rolls-Royce Limited|Rolls Royce]] Derwent-motoren. Deze hadden een hoog brandstofverbruik maar hun prestaties waren (in 1944) uitzonderlijk. Het toestel haalde een maximumsnelheid van 960 km per uur, terwijl [[Propeller|schroefvliegtuig]]en snelheden van hooguitmaximum 750 km per uur konden behalen. HetDe klommotoren gaven het toestel een klimvermogen tot een hoogte van 10.000 meter in zeven7 minuten. De Meteor was ontworpen als onderscheppingsjager en werd ook uitsluitend in die rol aangewend.
 
Na de oorlog werden verschillende records gevestigd met het vliegtuig. Group Captain Wilson haalde op 7 november 1945 een uursnelheid van 975 km boven [[Herne Bay (Kent)|Herne Bay]] in [[Kent (graafschap)|Kent]]. In 1946 haalde Group Captain Donaldson in een Meteor F4 een snelheid van 991 km per uur. Testpiloot Roland Beaumont haalde in 1946 de absolute topsnelheid van 1.017 km per uur.