Panarabisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Geen bewerkingssamenvatting
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Regel 1:
[[Bestand:Arab world.png|thumb|Een van de interpretaties van wat tot de [[Arabische wereld]] gerekend kan worden.]]
Het '''panarabisme''' (of '''Qawmiya''') is een beweging die ijvert voor het verenigen van de [[Arabië|Arabische]] volkeren en naties van het [[Midden-Oosten]] en [[Noord-Afrika]]. Panarabisme wordt meestal omschreven als [[secularisme|seculier]], [[socialisme|socialistisch]], [[nationalisme|nationalistisch]] en [[antiwesters]]. Als uiting van het [[nationalisme]] van het Arabische [[volk]] wordt het als variant op het meestal als Westers getypeerde [[volksnationalisme]] ook wel ''Arabisch nationalisme'' genoemd. Bekende aanhangers van het panarabisme waren onder andere [[Gamal Abdel Nasser]] van [[Egypte (land)|Egypte]], [[Moammar al-Qadhafi]] van [[Libië]], [[Saddam Hoessein]] van [[Irak]] en [[Hafiz Al-Assad]] van [[Syrië]].
 
==Geschiedenis==
[[Bestand:Union of Arab Republics 1972.png|200px|thumb|De voorgestelde Unie van Arabische Republieken (rood) uit 1972 was een nieuwe versie van de mislukte Verenigde Arabische Republiek uit 1963.]]
[[Bestand:UAR and Arab Federation 1958.png|200px|thumb|Midden-Oosten in 1958: Verenigde Arabische Republiek (rood), Verenigde Arabische Staten (rood en lichtrood), Arabische Federatie (groen), Brits Koeweit (grasgroen), andere Britse protectoraten in de Arabische Golf (lichtgroen).]]
Het panarabisme werd voor het eerst verdedigd door [[Hoessein ibn Ali]], de [[Sjarif van Mekka]], die streefde naar onafhankelijkheid van het [[Ottomaanse Rijk]] en de oprichting van een Arabische staat. Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] kreeg hij steun van de [[Entente]] (met name de [[Verenigd Koninkrijk|Britten]]), die Arabië maar al te graag wilden losmaken van het Ottomaanse Rijk, dat met de [[Centralen]] meevocht. Al in 1916 hadden zij in het geheim het [[Sykes-Picotverdrag]] gesloten, krachtens hetwelk de meeste Arabische gebieden onder hen en de [[Frankrijk|Fransen]] verdeeld zouden worden. Het beloofde Arabië, het latere [[Saoedi-Arabië]], werd [[eenwording van Saoedi-Arabië|gecreëerd]] in het meer zuidelijk gelegen woestijngebied. De [[Balfour-verklaring]] werd door Groot-Brittannië gebruikt om hun inpalming van [[Mandaatgebied Palestina|Palestina]] als Brits [[mandaatgebied]] te rechtvaardigen. De idealen van het panarabisme werden na de Eerste Wereldoorlog nog lang niet gerealiseerd, en het gebied begon zelfs aan een lange periode van Britse en Franse bezetting.
 
Een meer formele panarabische ideologie werd geformuleerd door [[Michel Aflaq]], een stichter van de [[Ba'ath Partij]], rond [[1940]] in [[Syrië]]. De Ba'ath partij combineerde socialisme met [[Italië|Italiaans]] [[fascisme]]. Het panarabisme inspireerde verschillende unificatiepogingen, met als meest in het oog springende voorbeeld in 1958 de [[Verenigde Arabische Republiek]], een unie van [[Egypte (land)|Egypte]] en Syrië en de confederatie van deze VAR met [[Mutawakkilitisch Koninkrijk Jemen|Noord-Jemen]], genaamde de [[Verenigde Arabische Staten]]. Beiden hielden het maar drie jaar vol.