Smoorspoel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Magnetischekernloze smoerspoel toegevoegd
k hoofdletters eruit
Regel 5:
 
hierin is
:''U<sub>ind</sub>'' de opgewekte [[elektrische spanning]] in [[Volt (eenheid)|Voltvolt]]
:''I'' de [[elektrische stroom]] in [[Ampère (eenheid)|ampère]]
:''L'' de [[zelfinductie]] van de spoel in [[Henry (inductie)|Henry]].
:het minteken wijst op het tegenwerken van de spoel (inductie)
 
Deze formule heet de [[wet van Lenz]], opgesteld in 1833 (of '341834) door de Baltische natuurkundige [[Heinrich Lenz]], als uitbreiding van de [[inductiewet van Faraday|wet van Faraday]]. De beginletter ''L'' van zijn naam wordt gebruikt als symbool voor zelfinductie.
 
Een smoorspoel is een spoel met een grote zelfinductie L en een beperkte ohmse weerstand. Dit soort spoelen wordt vaak ingezet als voorschakelimpedantie bij tl-lampen. Bij een smoorspoel bevat de spoel een [[Ferromagnetisme|ferromagnetische kern]]. Door de magnetische kern neemt de [[magnetische inductie|inductie]] toe. De voornaamste toepassing is de [[Fluorescentielamp|tl-lamp]].
Regel 20:
Een klassieke tl-buis kan niet zonder meer op het [[lichtnet]] aangesloten worden, maar vereist een aantal extra componenten in de vorm van een [[tl-starter|starter]] bestaande uit een neonbuis met twee [[bimetaal]]elektroden en een smoorspoel ofwel [[voorschakelapparaat]]. Beide zijn doorgaans verwerkt in de [[armatuur]] waarin de tl-buis geplaatst moet worden.
 
Als er spanning op een met [[tl-starter|starter]] en smoorspoel geschakelde tl-buis gezet wordt, komt er voldoende spanning over het [[Neon (element)|neon]]buisje met bimetaal te staan om het te laten ontsteken. Door het gloeiende gas worden de bimetaalelektroden warm en trekken tegen elkaar aan, waarmee het neonlampje kortgesloten (en dus gedoofd) wordt. Nu gaat er een hoge stroom door de gloeidraden in de tl-lamp lopen. De gloeidraden van de tl-lamp warmen op. Het [[Neon (element)|neon]]lampje in de starter koelt af en de kortsluiting wordt weer verbroken. Ten gevolge van de [[zelfinductie]] van de '''smoorspoel''' in het voorschakelapparaat ontstaat er op dat moment van uitschakelen een spanningspiek van ongeveer 1000  V die de tl-lamp doet doorslaan of ontbranden of ioniseren. Eenmaal ontstoken blijft de tl-lamp branden, daar de elektroden door het ionenbombardement van de gasontlading en de stroom die door de elektroden loopt op temperatuur blijven. De spanning over de starter is nu terug zoveel lager dat die niet meer opnieuw reageert. Ontsteekt de tl-buis niet, dan wordt het proces herhaald.
 
Tegenwoordig worden er vaak elektronische [[voorschakelapparaat|voorschakelapparaten]] toegepast. Deze zijn lichter en geven een beter rendement en flikkervrije ontsteking. Zo’n voorschakelapparaat zorgt zowel voor de start van de lamp als voor de stroombegrenzing van de werkende lamp.