Odin (god): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 8:
[[Bestand:Odin oder Wodan (1832) from Die Helden und Götter des Nordens, oder Das Buch der sagen.jpg|thumb|Odin of [[Wodan]], [[1832]]]]
{{Zie ook|Wodan}}
'''Odin''' ([[Oudnoords]]: '''Óðinn''', [[Zweeds]] en [[Deens]]: '''Oden''') wordt gezien als de [[oppergod]] in de [[Noordse mythologie]]. West-GermaanseDeze namenvormen vanzijn Odinafgeleid zijnvan [[Oergermaans|Proto-Germaans]] '''Weda*''Wōdanaz''''', waaruit tevens (Oud-[[Oudfries|FriesOudsaksisch]]), '''WodenWōdan,''' ([[Oudengels|Angelsaksisch]] en'''Wōden''', [[OudsaksischOudnederlands]]), '''[[Wodan]]Wuodan''' (Oud-[[Frankisch]])of '''*Wuotan''', Oudfries '''Wuodan*Wēda''', ([[Alemannen|AlemannischOudhoogduits]]), '''[[Wotan (mythologie)|Wotan]]Wōtan''' of '''WothanWōdan''' (en [[Germaanse talen|GermaansLombardisch]]{{Bron?||2014|02|18}}) en '''Guodan.''' ([[Lombardisch]]).
 
Odin is de god van kennis, wijsheid, strijd, oorlog, het hiernamaals, magie, geneeskunst en het (runen)schrift.
 
De beschrijving van Odin stamt vooral uit de ''[[Gylfaginning]]'', een vertelling van de IJslander [[Snorri Sturluson]] uit de 13e eeuw, waarin het Christelijke perspectief overheerst. Oudere bronnen zoals de [[Poëtische Edda|''Poëtische Edda'']] geven een minder eenduidig beeld.
Odin woont in [[Gladsheimr]] maar verblijft ook regelmatig in [[Valaskjálf]] (Asgard) waar zijn zetel [[Hlidskjalf]] ruim uitzicht over de werelden biedt. Hij heeft daar nog een speciale hal [[Walhalla (mythologie)|Walhalla]], met vele poorten en bedekt met schilden, waar hij alle gesneuvelde en uitverkoren strijders ontvangt.
 
NaastVolgens Snorri woont in [[Gladsheimr]] maar verblijft ook regelmatig in [[Valaskjálf]] (Asgard) waar zijn zetel [[Hlidskjalf]] ruim uitzicht over de werelden biedt. Hij heeft daar nog een speciale hal [[Walhalla (mythologie)|Walhalla]], met vele poorten en bedekt met schilden, waar hij alle gesneuvelde en uitverkoren strijders ontvangt.

Behalve bij [[Frigg (godin)|Frigg]], zijn echtgenote, bemindeverwekte Odin veleook kinderen bij andere vrouwen. Tot zijn zonen behoorden [[Thor|Donar]], [[Baldr]], de blinde [[Hodr]] (ook wel Hod of Hodur) en [[Sigi]], de voorvader van het [[Völsung]] geslacht, waartoe ook [[Sigmund (Völsung)|Sigmund]] en diens zoon [[Siegfried (sage)|Siegfried]] behoorden. In de Proloog van de [[Proza-Edda]] worden nog Veggdegg, Saeming en Yngvi ([[Freyr (god)|Freyr]]) als zijn zonen genoemd. Met [[Fjorgyn]] (Aarde) heeft hij een zoon [[Thor]] en met een reuzin een zoon [[Vidar]] (God van de wraak), die hem in de eindstrijd zal wreken. Met [[Rindr]] (winterse bevroren aarde) heeft hij de zoon [[Vali]].
 
Recente studies, met name van de Engelse taalkundige Richard North, vermoeden dat de cultus van Odin / Wodan pas geruime tijd na de [[Grote Volksverhuizing|Volksverhuizingen]] is ontstaan. De god Odin zou dan de eigenschappen van eerdere goden, met name van de vruchtbaarheidsgod Ynvgi, maar ook van de [[God (christendom)|christelijke God]], hebben overgenomen. Later zou hij door christelijke auteurs met terugwerkende kracht als een negatief of [[Heidendom|heidens]] spiegelbeeld van de christelijke god worden afgeschilderd. Met name Odins ophanging aan de levensboom spiegelt zowel de dood van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Christus]] aan het kruis als de dood van de verrader [[Judas Iskariot|Judas]], die net als Odin hangend aan een boom werd afgebeeld.
 
== De naam Odin ==
De naam ''Wodan'' voor een vroegmiddeleeuwse oppergod was algemeen in Noordwest-Europa: hij werd in Noord-Europa als Odin weergeven. Wodan wordt doorgaans gelijkgesteld met de god Mercurius, zoals beschreven door Tacitus in zijn [[Interpretatio Romana|weergave van de inheemse goden]]. Vermoedelijk was de godheid Wodan in de Romeinse tijd echter nog niet bekend.
 
De naam is afgeleid van Protogermaans ''*wōdaz'', in de betekenis van 'woede', 'boosheid' of 'extase'. De naam Odin is nauw verwant met die van een andere Noorse god, [[Óðr]]. Het Oudnoorse woord ''óðr'' duidt op 'woede' of 'razernij', maar ook op 'extase', 'dichtkunst' of zelfs 'universele wijsheid', verwant aan Oudengels ''wōð'' 'lied, gedicht' ''.'' Ten grondslag hieraan ligt vermoedelijk een [[Indoeuropees]] woord ''*wāt<sup>h</sup>-'' dat verwijst naar 'emotionele opwinding', 'extase' en 'dichterlijke inspiratie'. Daarvan afgeleid zijn woorden als Latijn ''uātēs'' 'profeet, dichter', [[Oudiers]] ''fáith'' (idem) en ''fáth'' 'voorspelling', [[Welsh (taal)|Welsh]] ''gwawd'' 'gedicht', maar ook 'wrok'.<ref>{{Citeer boek|titel=Indo-European and the Indo-Europeans: A Reconstruction and Historical Analysis of a Proto-Language and Proto-Culture|auteurlink=|auteur=Thomas V. Gamkrelidze, Vjaceslav V. Ivanov|medeauteurs=|taal=Engels|url=https://books.google.nl/books?id=M2aqp2n2mKkC&pg=PA734|uitgever=Mouton de Gruyter|datum=1995|pagina's=734|ISBN=}}</ref> Odin wordt zodoende zowel met [[Wijsheid (deugd)|wijsheid]] (kennis, wijsheid, profetie, poëzie en literatuur) als met kracht (energie, strijd en oorlog) in verband gebracht.
De naam is verwant met Oudnoords [[óðr]], in de betekenis van "''geestdrift''", "''excitatie''," "''furie''", "''universele wijsheid''" of "''poëzie''", en kan verbonden worden met [[Welsh (taal)|Welsh]] gwawd "''gedicht''" en [[Oudiers]] fáth "''voorspelling''". Odin wordt aldus in verband gebracht met zowel [[Wijsheid (deugd)|wijsheid]] ([[kennis (wetenschap)|kennis]], wijsheid, [[poëzie]] en [[literatuur]]) als kracht (energie, strijd en [[oorlog]]).
 
In het [[Nederlands]] leeft de naam van de god voort in naam van de weekdag ''[[woensdag]],'' Fries in het''woandsei'', [[Engels (hoofdbetekenis)|Engels]] als ''Wednesday'' (van Oudengels ''wōdnesdæġ),'' inSkandinavisch het''onsdag'' Oudhoogduits(van alsOudnoors ''óðinsdagr'')''.'' Het Oudhoogduitse''*Wotanstag,wotanstag werd'' later onder invloed van kerkelijke zuiveringsbewegingen omgedoopt tot ''Mittwoch'' (Midweek).
 
== Opperste kennis en wijsheid ==