Kruiwagen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Graag ene bron die zekerheid geeft
Label: Ongedaan maken
red. en aanvulling
Regel 1:
[[Bestand:Wheelbarrow.jpg|thumb|Kruiwagen]]
[[FileBestand:0089-Steenkruister Minca Bosch Reitz-Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898.tif|thumb|Een steenkruister, door [[Minca Bosch Reitz]], [[Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898]]]]
[[Bestand:De Schoolmeester turf kruiwagen.jpg|thumb|Houten kruiwagen met turf]]
[[Bestand:Kruiwagens_door_Hans_Mes_Stadskanaal.jpg|thumb|De kruiwagen vereeuwigd in een kunstwerk van [[Hans Mes]] (2012)]]
 
Een '''kruiwagen''' (stootwagen) is een [[vervoermiddel]] met ééneen of twee [[wiel (voortbeweging)|wielen]], dat wordt opgetild en voortgeduwd aan twee [[handvat]]ten.
 
Het wordt onder meer gebruikt als [[tuingereedschap]] ofen in de [[bouw]]. Het gebruiksgemak van een kruiwagen berust op het principe van een [[hefboom]]. Het [[Oplegging|steunpunt]] ligt aan het einde (waar het wiel zit). De lading ligt op korte afstand van dat steunpunt. Op grote afstand van het steunpunt is daarom een geringe kracht voldoende om de lading te tillen.
 
==Geschiedenis==
[[File:0089-Steenkruister Minca Bosch Reitz-Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898.tif|thumb|Een steenkruister, door [[Minca Bosch Reitz]], [[Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid 1898]]]]
Kruiwagens bestaan al honderden jaren en bestaan in verschillende types. Zo werden kruiwagens reeds in de Middeleeuwen gebruikt om zware voorwerpen te verplaatsen. Deze kruiwagen werd van hout gemaakt. Een voorbeeld van een kruiwagen die in 1260 gebruikt werd is de lattenkruiwagen. De eerste bakkruiwagen zoals we hem nu kennen werd gebruikt in het jaar 1680.<ref>[http://www.matadorbv.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=76&Itemid=253 Geschiedenis van de Kruiwagen, Matador]{{Dode link|datum=mei 2019 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> Tegenwoordig is het hoofdzakelijk een tuingereedschap, dat wordt gebruikt voor het verplaatsen van voorwerpen die moeilijk te dragen zijn, zoals mest, zand, grote hoeveelheden onkruid of water.
 
AanvankelijkEeuwenlang werden kruiwagens van hout gemaakt, waarbij om het houten wiel vaak een metalen stripband bevestigd zat voor stevigheid en om slijtage en beschadigingen tegen te gaan. Tegenwoordig hebbenModerne kruiwagens meestalbestaan uit een [[Staal (legering)|stalen]] [[frame (constructie)|frame]] en een wiel met [[luchtband]] of een massieve band van [[polyurethaan]]. Ze kunnen voorzien zijn van een gelakte, verzinkte, of kunststoffen bak.
 
Een lange, platte kruiwagen wordt 'ramenwagen' of 'uiverwagen' genoemd.<ref>[http://www.lwkoppenol.nl/honselersdijk.htm# Hij loopt harder dan de Uiver], Lwkoppenol.nl, Honselersdijk</ref>
 
== Figuurlijke betekenissen ==