Fjodor III van Rusland: verschil tussen versies

'''Fjodor III Aleksejevitsj''' ([[Russisch]]: Фёдор III Алексеевич; ''Fjodor III Aleksejevitsj'') ([[Moskou]], [[9 juni]] [[1661]] –— aldaar, [[7 mei]] [[1682]]) was van [[1676]] tot [[1682]] [[tsaar]] van [[Tsaardom Rusland|Rusland]]. Tijdens zijn korte heerschappij was er sprake van grote [[Polen|Poolse]] culturele invloed in het [[Kremlin van Moskou|Kremlin]].

Fjodor werd geboren in Moskou als de derde zoon van tsaar [[Alexis I van Rusland|Alexis I]] en zijndiens eerste vrouw [[Maria Miloslavskaja]]. Door het vroegtijdig overlijden van zijn oudere broers werd hij de [[tsarevitsj]] en op 15-jarige leeftijd volgde hij zijn vader, die stierf op 8 februari 1676, op als tsaar. Fjodor bezat een verfijnde geest. Hij kreeg onderwijs van de westelijke kerkleider [[Simeon van Polotsk]], de meest geleerde Slavische monnik uit die tijd. Hij leerde naast de gewone zaken die een tsarevitsj moest leren ook [[Pools]] en zelfs [[Latijn]], wat ongewoon was voor Russische tsaren in die tijd. Simeon bracht hem ook allerlei gebruiken uit het westen bij. Fjodor interesseerde zich voor wetenschap, kunst en muziek.

Op [[28 juli]] [[1680]] trouwde hij met de [[Oekraïners|Oekraïense]] bojaarse [[Agafia GroezjetskajaGroesjetskaja]] in een huwelijksceremonie die was georganiseerd door Jazykov en Lichatsjov.

Tijdens zijn regering liet hij vele hervormingen doorvoeren, al konden de meeste daarvan vanwege zijn korte machtsperiode lang niet allemaal worden doorgevoerd. De belangrijkste hervorming tijdens zijn regeerperiode was, op advies van staatsman [[Vasili Golytsin]], de afschaffing van de [[mestnitsjestvo]] :; een rangplaatssysteem onder de [[bojaren]] op basis van de oudste adellijke afkomst. Deze zorgde namelijk voor grote excessen binnen het bestuursysteembestuurssysteem van [[Grootvorstendom Moskou|Moskovië]] en Rusland. Voortaan werden bestuursposten alleen verstrekt door de tsaar op basis van verdienstelijkheid en de wil van de tsaar en de adellijke geslachtsregisterboeken moesten worden vernietigd. Ook versterkte hij de centralisering van het staatsapparaat en drong de invloed van de [[patriarch]] op de staatsbedrijven terug. Verder verminderde hij de strengheid van de strafwetten. De Fjodoriaanse hervormingen verschilden van de latere hervormingen door Peter de Grote in de zin dat de eerste in de eerste plaats dienden voor de meerdere glorie van de kerkKerk, terwijl de tweede meer gericht waren op een versterking van de positie van de staatStaat.

Zijn vrouw Agafia steunde zijn vooruitstrevende zienswijze en was -volgens Poolse bronnen- de eerste die het scheren van baarden en het knippen van het haar promootte, naast de introductie van Poolse gebruiken en Pools en Latijn. Ze raakte in verwachting van Ivan en op 11 juli 1681 werd tsarevitsj Ilja geboren. Het pasgetrouwde stel kon echter niet lang genieten:; op 14 juli, drie dagen na Ilja's geboorte, stierf Agafia in het kraambed. Ilja stierf een paar dagen later op 20 of 21 juli. De tsaar was ontroostbaar. Hij vond echter een nieuwe liefde en op 5 februari 1682 trouwde hij met [[Marfa Apraksina]].

Fjodor stichtte de [[Slavisch-Grieks Latijnse Academie]] in het [[Zaikonospasski-klooster]] binnen de [[Kitaj-gorod (wijk)|Kitaj-gorod]], het eerste Slavische instituut voor hoger onderwijs, waar door deskundige docenten alles kon worden onderwezen dat niet in strijd was met de [[Russisch-orthodoxeOrthodoxe Kerk|orthodoxe Kerk]] waaronder [[Kerkslavisch|Slavisch]], [[Grieks]], [[Latijn]] en [[Pools]].

Zijn dood en de daaropvolgende twist over zijn opvolging tussen de familieleden van de twee vrouwen van zijn vader Aleksej leidde samen met ongenoegen onder het Moskouse volk tot de [[Moskou-opstand van 1682]]. Deze zorgde er uiteindelijk voor dat [[Sofia Aleksejevna van Rusland|Sofia]] op de troon kwam als [[regent (bestuurder)|regentes]] voor de [[mentaleVerstandelijke retardatiebeperking|geestelijk gehandicapte]] [[Ivan V van Rusland|Ivan V]] en de nog jonge [[Peter I van Rusland|Peter I]].