Dirk II (graaf): verschil tussen versies

[[Bestand:Evangeliarum van Egmond.jpg|thumb|Dirk II en zijn echtgenote bieden het Evangeliarum aan]]

'''Dirk II''' (of Diederik II) (ca. 932 - Egmond, [[6 mei]] [[988]]) was een [[Friese graaf]] ''(comes Fresonum)'', uit de [[10e eeuw]] die tussen [[965]] en [[988]] het feitelijke bewind voerde over het graafschap [[West-Frisia]], dat het gehele kustgebied besloeg tussen de Oosterschelde en het Vlie en bestond uit de gouwen: [[Masaland]], [[Kinhem]] en [[Texla]]. Het formele leenschap berustte bij de Utrechtse bisschop.

 

Nadat graaf Dirk in 939 gesneuveld was werd zoon Dirk II opgevoed onder de bescherming van zijn aanstaande schoonouders, vermoedelijk in de gemeenschap van de [[Sint-Pietersabdij (Gent)|Sint-Pietersabdij te Gent]]. Dirk maakte er de hervorming van de abdij mee in 941.

In 938 verloofde de toen nog zeer jonge Dirk II zich met [[Hildegard van Vlaanderen]], dochter van graaf [[Arnulf I van Vlaanderen]] en [[Aleidis van Vermandois]]. Op twaalfjarige leeftijd werd hij meerderjarig geacht. Het huwelijk volgde circa 950. Hildegard was toen twaalf jaar en Dirk ongeveer twintig. Uit de Rijmkroniek van Holland van [[Melis Stoke]]: ''Dese Dideric goed ende wert had een wijf, heet Hildegaert'' ('deze goede en brave Diederik had een vrouw die Hildegard heette').

 

Uit het huwelijk werden in ieder geval drie kinderen geboren:

* zoon [[Aarnout van Holland|Aarnout]] (Gent 951 - 993), ook wel Arnulf Gandensis genoemd, die zijn opvolger werd

* zoon [[Egbert van Trier]] (952 - 994), [[aartsbisschop]] van [[Trier]]

Na het overlijden van zijn schoonvader Arnulf op 27 maart 965 trad Dirk II enige tijd op als voogd voor de minderjarige opvolger [[Arnulf II]] van Vlaanderen.

 

Op 15 juni 950 schonk Dirk II aan [[Egmond]] ter ere van de bijzetting van [[Adelbert van Egmond|Sint Adelbert]] een stenen kloosterkerk. Deze verving het houten klooster dat Dirk I voor nonnen had gebouwd. De bouw werd in de jaren zestig begonnen en in 975 voltooid. Dirk liet de eerste monniken komen uit de hervormde Sint-Pietersabdij te Gent.<ref>De Boer, D.E.H. & Cordfunke, E.H.P. (2010), ''Graven van Holland'', Walburg Pers, Zutphen, p. 21 </ref> Waarschijnlijk ter gelegenheid van de wijding van deze kerk schonk hij het [[Evangeliarium van Egmond]], thans een van Nederlands belangrijkste cultuurhistorische voorwerpen uit de vroege middeleeuwen. Het negende-eeuwse handschrift werd circa 975 door hem verworven en bevat de tekst van de vier evangeliën. Dirk en Hildegard zijn afgebeeld op twee miniaturen, die Dirk voor de gelegenheid aan het boek liet toevoegen. Volgens sommige schrijvers zijn de miniaturen van de hand van hun zoon Egbert. De tekst bij een van de miniaturen luidt in vertaling: "Dit boek werd geschonken door Dirk en zijn geliefde vrouw Hildegard aan de genadige vader Adalbert, opdat hij hen rechtvaardig zal gedenken in alle eeuwigheid." Thans bevindt het evangeliarium zich in de collectie van de [[Koninklijke Bibliotheek (Nederland)|Koninklijke Bibliotheek]] in Den Haag.

 

Dirk II bestuurde de grafelijke burcht en het graafschap van [[Gent]] vanaf 965, toen zijn zwager [[Wichman IV]] deze functies opgaf. In 972 verwierf Dirk de landerijen rondom Rijnsburg, bij [[Leiden]], wat ten koste ging van de Utrechtse bisschop. Onder de bevolking ontstond verzet tegen deze heerschappij. Dit leidde tot het neerslaan van een opstand door Dirk II van de ''Friezen''. Op de plaats van de overwinning werd drie jaar later een kapel opgericht.<ref>Jan Veldernaer (15e eeuw), "''Chronyck van Hollandt, Zeelandt ende Westfrieslandt''", ed. Boxhorn</ref>

 

Dirk II overleed op 6 mei 988, ongeveer achtenvijftig jaar oud. Dirk II, Hildegard, Aarnout en Erlindis werden in de [[Abdij van Egmond]] begraven.

 

De plaatsnaam [[Hillegersberg]] is vernoemd naar Hildegard van Vlaanderen. Dirk II was eigenaar van het aldaar bestaande Bergan, wat versterkte plaats of gehucht betekent.

 

{{References}}