Oudemannenhuis (Haarlem): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
naar ander artikel
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Regel 28:
| lon_dir = E
}}
Het '''Oudemannenhuis''' in [[Haarlem]] was een [[oudemannenhuis]] waarin tegenwoordig het [[Frans Hals Museum]] gevestigd is. Het gebouw stamt uit de [[17e eeuw]]: de typisch Hollandse [[trapgevel]]s herinneren aan die periode. Het gebouw ligtlag rondom een binnentuin, die in 17e-eeuwse stijl is aangelegd. Op deze plek is tegenwoordig het [[Frans Hals Museum]] gevestigd.
 
Een oudemannenhuis was een bejaardenhuis voor mannen. Wie voor het gebouw staat, ziet meteen dat het oudemannenhuis geen armlastige instelling was. De toegangspoort is fraai versierd met [[pilaster]]s, een cartouche met [[Wapen (heraldiek)|wapenschild]]en en bovenop een beeld van een oude man. Het Oudemannenhuis werd destijds zo mooi gevonden dat men schreef: het ‘Oldemannenhuys schijnt veel eerder een Paleis van een Prince’.
Regel 42:
 
Vanaf 1810 werd het ''Gereformeerd- of Burgerweeshuis'' in het gebouw gevestigd dat eerder was opgericht door [[Coenraad Cuser]]<ref>https://www.gbwhaarlem.nl/geschiedenis/</ref>. De huisjes aan weerszijden werden hiervoor afgebroken, het hoofdgebouw en de poort bleven behouden. 127 wezen werden er ondergebracht. In 1854 werd het weeshuis eigendom van de [[Nederlandse Hervormde Kerk]]. Er werd ook nieuw personeel aangenomen, naast de binnenvader en de binnenmoeder. Er kwamen – in de geest van de [[Verlichting (stroming)|Verlichting]] - nu ook een naaimoeder, een schoolmeester en een kinderjuffrouw in dienst. In 1858 werd het gebouw uitgebreid met twee klaslokalen. Ook stadskinderen konden er terecht voor onderwijs. De schrijver [[Jacobus van Looy]] was een van de wezen die daar heeft geleefd en er zijn autobiografische cyclus ''Jaapje-Jaap-Jakob'' over heeft geschreven<ref>tekst [http://www.dbnl.org/tekst/looy001jaap01_01/ Jaapje], van Looy, 1917</ref>. Het gebouw werd begin 20e eeuw te klein en te duur in onderhoud. De wezen verhuisden naar een nieuw weeshuis, het Coen Cuser Huis, in de Olieslagerslaan.
 
[[File:Het Frans Halsmuseum in aanbouw.jpg|thumb|Het Frans Halsmuseum in aanbouw]]
De gemeente kocht het pand weer terug van de kerk om er de stedelijke kunstcollectie onder te brengen die voorheen tentoongesteld werd in het stadhuis. De vleugels van het gebouw werden gesloopt en in neorenaissancestijl weer opgebouwd naar een ontwerp van stadsarchitect [[Lucas Christiaan Dumont|L.C Dumont]]<ref name="ReferenceA"/>. De oorspronkelijke plattegrond, de toegangspoort en het hoofdgebouw met de oude eetzaal, de regentenkamers en de ziekenzaal van de oude mannen blijven gehandhaafd. Op 14 mei 1913 werd het als museum geopend. Het werd genoemd naar Haarlems beroemdste kunstenaar: Frans Hals.
<gallery>
Frans Hals - De regenten van het oudemannenhuis.jpg|De regenten van het oudemannenhuis geschilderd door Frans Hals