IJzeren long: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
rv - een foto als eerste illustratie bij een artikel heeft de voorkeur boven een filmpje. Filmpje kan evt. later in het artikel
Label: Ongedaan maken
Enigszins gestroomlijnd, minus doublure.
Regel 1:
[[File:Iron Lung (PSF).png|thumb|Grafische weergave van een mens in een ijzeren long]]
[[Bestand:Iron lung.jpg|thumb|Een etalagepop in een ijzeren long (niet afgesloten); opstelling in het National Museum in [[Australië (land)|Australië]]]]
De '''ijzeren long''', (formeel: de '''negatieve-drukrespirator'''), is een mensgroot apparaat dat dient ter ondersteuning van de [[Ademhalingsstelsel (mens)|ademhaling]] bij personen die niet in staat zijn zelf adem te halen – bijvoorbeeld door [[verlamming]] of een andere medische aandoening die de [[spier (anatomie)|borstspieren]] en het [[middenrif]] verzwakt. Het apparaat werkt zonder het inbrengen van apparatuur in het menselijk lichaam, en verleent dus een niet-invasieve behandelingsmethode.
 
Het gebruik van een ijzeren long kwam veel voor in de eerste helft van de 20e eeuw als gevolg van [[Poliomyelitis|polio]]-infecties.
==Werking==
 
== Beschrijving ==
De werking van de ijzeren long is gebaseerd op het mechanische inzicht in de menselijke [[Ademhalingsstelsel (mens)|ademhaling]] van [[John Mayow]] uit [[1670]]. Hij vermoedde dat de mens adem haalt door met spierkracht de borstholte te vergroten. Aantrekken van het middenrif en borstspieren veroorzaakt vergroting van de borstholte, waardoor onderdruk ontstaat in die holte ten opzichte van de atmosfeer buiten het lichaam. En omdat de borstholte via de [[keel (anatomie)|keel]], [[Mond (orgaan)|mond]] en [[neus]] in verbinding staat met de buitenlucht, stroomt er in geval van onderdruk lucht in de longen totdat de druk binnen en buiten gelijk is.
 
Mayow toonde dit aan door middel van een proefopstelling met een [[blaasbalg|balg]] waarin een varkensblaas bevestigd was. Een moderne variant van deze opstelling is een glazen stolp, van onderen afgedekt met een ballon, van boven doorsneden met een buisje en binnen de stolp, bevestigd aan het buisje, nog een ballon.
 
==IJzeren long==
De eerste praktisch bruikbare ijzeren long stamt uit 1927. Deze werd ontwikkeld door een medisch onderzoeker van [[Harvard-universiteit|Harvard]], [[Philip Drinker]], en zijn assistent, [[Louis Agassiz Shaw]]. Zij bouwden een apparaat vrijwel naar het model van de balgopstelling van Mayow, maar dan groot genoeg om een mens te bevatten.
 
[[File:HOE WERKT EEN IJZEREN LONG-PGM4011588.webm|thumb|left|Het plaatsen van een kind in een ijzeren long. Een film uit 1939.]]
Hun uiteindelijkedoorontwikkelde ontwerp was dat van de bekendeveelgebruikte grote stalen buis. In deze buis ligt de patiënt, met enkel het hoofd naar buiten voor contact met de buitenlucht. De buis is verder luchtdicht en door middel van een isolatie-ring rond de nek van de patiënt is het apparaat ook luchtdicht afgesloten. Een [[pomp (machine)|tweewegpomp]] regelt de luchtdruk in de buis en neemt zo de werking van het middenrif over. Door de buis [[vacuüm]] te zuigen, dus door het vormen van een negatief drukverschil met de omgeving buiten de buis, expandeert de borstholte. Via de mond van de patiënt volgt dan "gewone" ademhalinginademhaling. En uitademen geschiedt door de druk in de buis te verhogen.
 
Het inademen geschiedt door het leegpompen van de buis, dus door het vormen van een negatief drukverschil met de buitenwereld van de buis. Om deze reden heet ''de long'' officieel een ''negatieve-druk-respirator''.
Het pompmechanisme van moderne ijzeren longen is zeer verfijnd, verbeterd qua efficiëntie, en verkleind; het pompmechanisme van Drinker bestond uit twee [[stofzuiger]]s.{{Bron?||2011|09|21}}
 
== Toepassing ==
=== Tot 1955 ===
[[Bestand:Iron Lung ward-Rancho Los Amigos Hospital.gif|thumb|De ijzerenlongafdeling voor de behandeling van poliopatiënten; [[ziekenhuis]] Rancho Los Amigos, ca. 1953]]
Bij haar introductie in 1927 was de ijzeren long een uitkomst voor slachtoffers van het [[Poliomyelitis|polio]]-[[virus (biologie)|virus]], die vaak verlamd raakten (ook in hun middenrif) en stikten doordat ze niet konden ademen.
Regel 22 ⟶ 21:
De long raakte grotendeels in onbruik na 1955, toen dr. [[Jonas Salk]] een [[vaccin]] ontwikkelde tegen polio en bewezen werd dat een [[beademing]] met overdruk net zo effectief was.
 
=== Tegenwoordig ===
Sindsdien is de ijzeren long een marginaal onderdeel van het arsenaal van de longspecialist geworden. De meeste patiënten die beademd moeten worden, worden ondersteund door gebruik van positieve-druk-respiratoren die lucht in de longen persen, niet via de negatieve-drukrespirator. Het voordeel van positieve-druk-beademingsapparatuur is dat het pompmechanisme goed miniaturiseerbaar is en er verder geen grote apparatuur nodig is – in tegenstelling tot de ijzeren long, die groot genoeg moet zijn om een mens te bevatten. Het voordeel voor de patiënt is dat hij met een positieve-druk-respirator mobiel kan blijven.
 
Toch zijn er nog kleine groepen patiënten waarvoor behandeling door een ijzeren long de aangewezen methode is. Het betreft hier dan patiënten waarbij het niet mogelijk is om een slang in de luchtwegen in te brengen.
 
== Zie ook ==
* [[Beademingsapparaat]]
* [[Kunstlong]]