Franciscus van Assisi ontvangt de stigmata (Van Eyck): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k typo |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 31:
[[File:Saint Francis of Assisi Receiving the Stigmata detail c.jpg|thumb|Uitvergroot detail van de miniatuurversie in Philadelphia]]
[[File:Saint Francis of Assisi Receiving the Stigmata detail a Turin.jpg|thumb|Het gezicht van Francisus, mogelijk een portret van [[Pieter II Adornes]]]]
[[File:Maestro de hoogstratenn-san francisco-prado.jpg|thumb|Repliek door de [[Meester van Hoogstraten]], ca. 1510]]
'''''Sint-Franciscus ontvangt de stigmata''''' is een schilderij toegeschreven aan [[Jan van Eyck]] dat bestaat in twee versies. Het zijn niet-gesigneerde en niet-gedateerde werken in olieverf. Beide composities zijn nagenoeg identiek, maar verschillend in grootte. Het kleinere, waarvan de creatie wordt gesitueerd in 1430-1432, is geschilderd op [[perkament]] en bevindt zich in het [[Philadelphia Museum of Art]]. Het grotere paneel, te zien in de Galleria Sabauda van [[Turijn (stad)|Turijn]], zou ook gemaakt zijn door Van Eyck of mogelijk een navolger.
Regel 46 ⟶ 47:
De schilderijen beelden een gebeurtenis uit het leven van de heilige [[Franciscus van Assisi]] uit. In 1224, twee jaar voor zijn dood, trok hij zich in eenzaamheid terug in La Verna in [[Casentino]] op de berg Penna, hij was toen al ziek. De plaats was in 1213 aan Franciscus geschonken door graaf Orlando Cattani van [[Chiusi della Verna]]. De [[franciscanen]] bouwden er een kleine [[kluizenarij|kluis]]. Tijdens een gebedsmeditatie van Franciscus verscheen hem een engel met zes vleugels, die gekruisigd was zoals Christus. Franciscus werd enorm bewogen door medelijden. Hij brak zich het hoofd over de mening van dit visioen en kreeg toen zelf de wonden van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Christus]] aan handen en voeten en in zijn zijde. Het is dit verhaal, naar de tekst van de [[hagiografie]] van [[Thomas van Celano]] (ca. 1200-1260), dat op beide werken wordt afgebeeld. Franciscus wordt op de schilderijen vergezeld door een van zijn vertrouwelingen, [[broeder Leo]].
Het thema kwam voor in Italië maar werd hier, volgens James Snyder, waarschijnlijk voor het eerst afgebeeld in de kunst van de [[noordelijke renaissance]]. De werken zouden geen prototype hebben gehad en waren een van de eerste Noord-Europese voorstellingen van het thema. De vernieuwende iconografie zou toe te wijzen zijn aan de genialiteit van Jan van Eyck.<ref>James Snyder, in: ''Jan van Eyck: Two paintings of Saint-Francis Receiving the Stigmata'', ed. Van Asperen de Boer e.a., Philadelphia: Philadelphia Museum of Art, 1997 p. 84.</ref> Deze stelling wordt evenwel niet gedeeld door alle onderzoekers. Sid Pubben stelt in zijn bachelorscriptie van 2018 deze stelling grotendeels in vraag.<ref>Sid Pubben, ''Geniale vernieuwingen of voortzetting van bestaande ideeën. De aansluiting van ‘De stigmatisatie van Sint Franciscus’ in Philadelphia en Turijn op de ontwikkelingen in de Franciscusiconografie'', bachelorscriptie Radboud universiteit, 2018, pp. 4-5, pp. 35-37.</ref> Van Eycks compositie was wel populair, zoals blijkt uit kopieën en ontleningen. Kunstenaars als [[Botticelli]], [[Verrocchio]] en [[Filippino Lippi|Lippi]] lijken in de jaren 1470 Van Eycks motieven te hebben overgenomen, in het bijzonder de rotspartij en de bergbron. Een Iberische versie door de Meester van Porciúncula wordt gedateerd rond 1470. Het [[Museo Nacional del Prado|Prado]] in [[Madrid (stad)|Madrid]] bezit een versie gemaakt rond
== Voorstelling ==
| |||