Feit: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
k WP:BTNI |
||
Regel 5:
Een feit moet met objectieve waarnemingen vastgesteld en getoetst kunnen worden (zie het artikel [[wetenschappelijke methode]]). Echter, het doen van de waarneming is subjectief en afhankelijk van persoonsgebonden factoren, zoals perspectief, voorkeur, nauwkeurigheid, tijdigheid, compleetheid en omstandigheden.
De beperkingen van de waarneming en de relativiteit van het begrip werkelijkheid bij het vaststellen van een feit zijn belangrijke onderwerpen in de [[filosofie]]. Vanuit [[Plato]]'s [[ideeënleer]] gezien bestaat de werkelijkheid alleen in een [[Idee (filosofie)|idee]] van de geest en nemen we alleen een schaduw van die werkelijkheid om ons heen waar. Volgens [[Immanuel Kant|Kant]] wordt de voorstelling van de werkelijkheid beperkt door ons kenvermogen, maar bestaat er de mogelijkheid de dingen zowel ''[[a priori]]'' door het verstand te kennen, als ''a posteriori'' door middel van de ervaring ([[empirisch resultaat|empirisch]]). Volgens [[Edmund Husserl|Husserl]]s [[fenomenologie]] nemen we van de werkelijkheid alleen de verschijningsvormen ([[fenomeen|fenomenen]]) waar. Ludwig Wittgenstein in zijn
Niet alleen bepaalt een feit de waarneming, ook kan een feit door de waarneming beïnvloed worden. [[Differentiefilosofie]] gaat ervan uit dat het denken de werkelijkheid onvermijdelijk vervalst, wanneer het daarop begrippen toepast. Beperkingen in de waarneming, maar ook de fysieke betrokkenheid van een waarnemer of meetapparaat kan een vertekend beeld opleveren. Onder bepaalde omstandigheden kunnen daarbij ook de eigenschappen van het waargenomen feit veranderen. Deze kennis is belangrijk bij het vaststellen van [[Strafbaar feit|strafbare feiten]], het onderkennen van [[Selffulfilling prophecy|
Feiten staan aan de basis van [[Kennis (wetenschap)|kennis]] en kunnen door het verstand worden geordend tot een inzicht. Het begrip [[waarheid]] staat met deze zaken in nauw verband. Met ''hyperkritisch denken'' wordt elke waarheid in twijfel getrokken door te tornen aan enkele willekeurige, al of niet essentiële onderliggende feiten. Waar het volgen van deze denkmethode wordt ingegeven door [[politiek]]e overwegingen kan dit ontaarden in [[negationisme]].
Een feit is aanvaard omdat men ziet dat die zaak zus of zo is, of omdat dit bleek, bijvoorbeeld uit onderzoek of omdat het algemeen aanvaard is. In het alledaags taalgebruik is een feit “zeker” en kan het geobserveerd of gedetecteerd worden. Als het feit een tijd bestaat, is dit een situatie of een structuur. Als het om een verandering van structuur gaat, is dit een proces [industrialisatie, emancipatie]. Een kortstondig proces is een gebeurtenis. Dit in tegenstelling tot een mening.
| |||