Brave New World (roman): verschil tussen versies

{{Leeswaarschuwing}}▼

In het jaar 632 na Ford wordt een groep eerstejaarsstudenten door de directeur van de instelling rondgeleid in de Londense Broed- en kweekcentrale. Hij legt de werking uit van de machines die baby's produceren. Eitjes worden op pijnloze wijze onttrokken aan het vrouwelijk lichaam en bevrucht in flessen, waarin speciale voedingsstoffen zijn opgenomen voor elk van de sociale klassen, van alfa plus tot epsilon min. Dankzij de revolutionaire uitvinding van Bokanovsky is het mogelijk om uit een enkel eitje tot 96 identieke mensen te produceren, uitstekend geschikt voor de hun toegemeten standaardtaken in de maatschappij. De massaproductie, zoals die in gang was gezet door de grote Ford, verzekert het materiële welzijn van iedereen. Geestelijke noden worden effectief bestreden door middel van soma, een drug die vergetelheid brengt. Individualiteit is uitgebannen. ''Gemeenschappelijkheid, Gelijkvormigheid, Gelijkmatigheid'' is de norm.▼

De studenten zijn zeer onder de indruk van de heldere uiteenzetting van de directeur en de efficiëntie van de apparatuur en de medewerkers. Hun bewondering wordt nog groter als Mustapha Mond, een van de tien wereldbeheerders, zich bij hen voegt en hen confronteert met de walgelijke zeden en gebruiken in de oude wereld. Hij schuwt zelfs niet om [[taboe]]woorden als 'vader' en 'moeder' te gebruiken. Mond legt uit dat [[promiscuïteit]] een sociale noodzaak is, want ieder behoort aan ieder ander.▼

Bernard Marx is een van de mensen die zich niet erg gelukkig voelt. Hij vertoont trekken van de pre-Fordiaanse mens en is op een 'ouderwetse' manier verliefd op Lenina Crowne. Hij kan het dan ook niet hebben dat Lenina affaires heeft met verschillende andere mannen. Bernard wordt daardoor beschouwd als een buitenbeentje en niet erg serieus genomen. Niettemin weet hij Lenina zo ver te krijgen dat ze met hem meegaat op een vakantie naar een wildenreservaat in New Mexico, waar ten behoeve van de wetenschap een primitieve maatschappij in stand wordt gehouden. Onder de daar wonende [[indianen]] treffen zij de blanke John aan, die hen vertelt dat hij de zoon is van ene Tomakin die vele jaren geleden het [[indianenreservaat|reservaat]] bezocht had in het gezelschap van een meisje. Toen dit meisje per ongeluk [[zwanger]] was geworden, had Tomakin haar verlaten en was naar Londen teruggekeerd. De jonge John was opgegroeid in het primitieve leven van de indianen, maar had daar wel toegang tot een oude verzameling van de werken van Shakespeare, waaraan hij zijn ideeën en moraal ontleende.▼

Bernard raadde vrij snel dat Tomakin zijn baas, de directeur van het Broedwezen, moest zijn, die lang geleden met een meisje naar New Mexico was gegaan en alleen was teruggekeerd. Bernard bedenkt dat het een mooi experiment zou zijn om deze 'wilde' en zijn moeder Linda bloot te stellen aan de invloeden van de moderne maatschappij en nodigt hen dan ook uit met hem terug te reizen. Een andere reden is dat hij, als het nodig zou zijn, de directeur (met wie hij niet op goede voet verkeert) kan confronteren met zijn verleden en zijn vaderschap. John gaat graag op de uitnodiging in, enerzijds omdat hij benieuwd is naar die mooie nieuwe wereld, anderzijds omdat hij verliefd geworden is op Lenina.▼

Terug in Londen dreigt Bernard in ongenade te raken bij zijn baas vanwege zijn onorthodoxe gedrag, dat beschouwd wordt als misdadig. Bernard brengt hierop Linda en John in stelling. Zij begroeten de directeur als hun man en vader, wat de directeur in grote verlegenheid brengt. Hij ziet zich genoodzaakt zijn ambt neer te leggen en uit het openbare leven te verdwijnen.▼

Linda is blij terug te zijn in de heerlijke wereld en geeft zich volledig over aan de drug [[soma (drug)|soma]]. John wordt een gewilde attractie. Hij verafschuwt echter de wereld waarin hij terecht is gekomen en waarin hij niets herkent van de waarden waarmee hij via de werken van Shakespeare is opgegroeid en waarin hij gelooft. Hij is geschokt als Lenina hem onbeschaamd haar lichaam aanbiedt.▼

Linda overlijdt, in aanwezigheid van haar zoon, in het [[ziekenhuis]] aan een overdosis [[soma (drug)|soma]]. John is zo verontwaardigd over de ongevoelige behandeling van het ziekenhuispersoneel, dat geen enkel respect voor de dood schijnt te kennen, dat hij een opstand ontketent onder de lagere arbeiders die op het punt staan hun wekelijkse rantsoen aan soma te ontvangen. Hij wordt gearresteerd en voorgeleid bij Mustapha Mond. Bernard Marx en de enige vriend die hem schijnt te begrijpen, Helmholtz Watson, zijn aanwezig bij het gesprek tussen Mond en John, waarbij Mond uitlegt op welke principes de moderne maatschappij is gebaseerd. Stabiliteit is de steunpilaar van de maatschappij, en alle zaken die dat principe ondermijnen, zoals [[kunst]] en [[godsdienst]], zijn uitgebannen. Ook de wetenschappen moeten opereren binnen vastgestelde grenzen. Hoewel Mond een briljant betoog houdt, houdt John vast aan het recht van een mens om ongelukkig te zijn, en oud en ziek te worden en in onzekerheid te leven; kortom: het recht op [[vrijheid (sociologie)|vrijheid]]. Mustapha Mond kan alleen nog de schouders ophalen over zoveel naïviteit en laat John gaan.▼

John trekt zich terug op het platteland om weer een eigen leven volgens zijn eigen normen te leiden. Hij wordt echter niet met rust gelaten. Hij wordt beschouwd als een toeristische attractie, waardoor vele mensen een dagtochtje ondernemen om te zien wat deze rare man uitspookt. Hij wordt bestookt door [[journalist]]en en sensatiejagers.▼

John is nog steeds verliefd op Lenina, maar probeert zijn begeerte te verdrijven door zichzelf te geselen. Als Lenina hem ook komt bezoeken, wordt hij zo overmand door zijn passies dat hij haar geselt tot zij dood is. Als hij tot het besef komt van wat hij gedaan heeft, hangt hij zichzelf op.▼