Slavernij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Ronn (overleg | bijdragen)
Versie 54743593 van 94.168.13.170 (overleg) ongedaan gemaakt - ongemotiveerd leeghalen
Label: Ongedaan maken
toevoeging van deel over eigenlijke slavernij en snoei in het deel over kolonisatie
Regel 103:
 
==== België ====
Vanuit de [[Habsburgse Nederlanden]] is in beperkte mate aan slavenhandel gedaan.<ref>John G. Everaert, [https://www.persee.fr/doc/outre_0300-9513_1975_num_62_226_1824 Commerce d'Afrique et traite négrière dans les Pays-Bas autrichiens], in: ''Revue française d'histoire d'Outre-Mer'', 1975, p. 177-185</ref> Eind 15e eeuw waren er enkele [[Brugge|Brugse]] huizen die op Afrika voeren en in 16e eeuw werd vanuit [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] gehandeld met de [[Golf van Guinea]]. Nog in 1613-1615 verscheepte het Antwerps-Portugese huis Ximenes in het kader van de [[Trans-Atlantische driehoekshandel]] Angolese slaven naar [[Pernambuco]], [[Carthagena]] en [[Buenos Aires (stad)|Buenos Aires]].<ref>Jan Denucé, ''Afrika in de XVIe eeuw en de handel van Antwerpen'', 1937, p. 35-42 en p. 50-56</ref> Brugse reders stuurden in 1687-88 de ''Pellicaen'' op slavenexpeditie, maar hij werd onderschept door de [[Brandenburgse Afrikaanse Compagnie]]. Andere private initatieven werden in 1718-1721 ondernomen vanuit [[Oostende]], maar de twee uitgestuurde [[fregat]]ten botsten op de [[West-Indische Compagnie]]. Met steun van de [[Hercule Louis Turinetti|markies van Prié]] probeerde de [[Oostendse Compagnie]] in 1726-28 een slaventrafiek op te zetten, waarbij het eiland [[Fernando de Noronha]] geschikt werd bevonden om [[plantage]]s aan te leggen. Door het voortijdige einde van de Compagnie kregen de plannen geen uitvoering. De Zuidelijke Nederlanden waren geen zeemacht en bleken niet opgewassen tegen de omringende staten, die hun lucratieve slavenhandel desnoods met harde hand afschermden. Daar kwam kortstondig verandering in door de [[Vierde Engels-Nederlandse Oorlog]], toen Oostende in de jaren 1781-1783 opbloeide als vrijhaven en de neutraliteit van de keizerlijk-Oostenrijkse vlag werd gerespecteerd.<ref>Pierre Verhaegen, "Le commerce des esclaves en Belgique à la fin du XVIIIe siècle", in: ''Annales de la Société d'Archéologie de Bruxelles'', 1901, p. 254-262</ref> Met name de in Brussel gebaseerde [[Friedrich von Romberg]] zette verschillende winstgevende campagnes op het getouw. Zijn slavenschepen opereerden vanuit Oostende maar ook vanuit [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]] en [[Le Havre]]. Eens de Fransen hun exclusiviteit op de West-Indiëvaart herstelden, doofde de Belgische handel snel weer uit. Toch bleef er tot omstreeks 1790 een trans-Atlantische trafiek bestaan vanuit Oostende, voornamelijk gericht op de [[Verenigde Staten van Amerika]].
Bij het ontstaan in [[1830]] van het huidige [[België (hoofdbetekenis)|België]] vonden sommige politici en vooral de koningen Leopold I en II, dat de nieuwe staat koloniën nodig had. In de periode [[1840]] tot [[1870]] werden diverse pogingen ondernomen. In [[Papoea-Nieuw-Guinea|Guinea]] en de [[Filipijnen]] faalden ze. Vanaf [[1876]] probeerde [[Leopold II van België|Leopold II]] als privéondernemer [[Kongo-Vrijstaat|Kongo]] te verwerven. In [[1884]] werd Kongo toegewezen aan de onderneming van Leopold op de [[Koloniale Conferentie van Berlijn]]. De onderneming van Leopold voerde in Kongo tot uitwassen die tot internationaal protest leidden. Het bewind kende dwangarbeid, [[ontvoering]]en, [[marteling]], [[verkrachting]]en, [[onthoofding]]en en afhakken van handen. Ook was er sprake van slavenhandel. Zo verkocht de gouverneur van Oost-Kongo, [[Tippo Tip]], in dienst van Leopold inwoners van zijn provincie als slaaf naar Zanzibar.<ref>[Abdul Sheriff, Slaves, Spices & Ivory in Zanzibar: Integration of an East African Commercial Empire into the World Economy, 1770-1873 (Athens: Ohio University Press), 1987.]</ref> De schattingen over het aantal slachtoffers van Kongo-Vrijstaat, vooral veroorzaakt door ziekten, variëren tussen de vijf en tien miljoen, of een kwart tot de helft van de bevolking.
 
Toen de Belgische gewesten in 1795 werden [[Franse tijd in België|ingelijfd bij Frankrijk]], was de slavernij in Franse kolonies het jaar voordien net opgeheven. Het decreet werd weliswaar niet consequent afgedwongen en werd in 1802 zelfs weer opgeheven, maar de onderdanen uit de [[verenigde departementen]] lijken zich nauwelijks met slavenhandel te hebben ingelaten. Tijdens het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] was de situatie enigszins gelijkaardig. Het jaar voordien, in 1814, was een principieel verbod ingesteld op trans-Atlantische slavenhandel, maar het ging pas in vanaf 1818 en verhinderde niet dat er nog clandestiene trafiek was en legale slavenhandel in de Caraïbische kolonies. Dit ging grotendeels voorbij aan de inwoners van de zuidelijke provincies.
In [[1908]] werd Kongo vervolgens door de Belgische staat overgenomen en [[Belgisch-Congo]] genoemd.<ref>Het was tussen 1908 en 1914 zelfs een modelkolonie</ref> Aan het eind van de [[1950-1959|jaren vijftig]] kwam de Congolese onafhankelijkheidsbeweging op onder leiding van onder meer [[Patrice Lumumba]] en in juni [[1960]] vond de soevereiniteitsoverdracht plaats.
 
Na de [[België (hoofdbetekenis)|Belgische]] onafhankelijkheid in 1830 zochten vooral de koningen Leopold I en II naar koloniën voor de nieuwe staat. Na gefaalde pogingen in onder meer [[Papoea-Nieuw-Guinea|Guinea]] en de [[Filipijnen]] slaagde [[Leopold II van België|Leopold II]] erin [[Kongo-Vrijstaat|Kongo]] te verwerven. In [[1884]] werd hij op de [[Koloniale Conferentie van Berlijn]] erkend als soeverein. Hij gebruikte de [[Arabische slavenhandel]] om financiële steun te krijgen voor de koloniale bezetting, die vooral in de beginjaren een machtsstrijd met de Arabo-Swahili vergde, zij het dat ook met hen werd samengewerkt als dat opportuun leek. Zo werd de machtige ivoor- en slavenhandelaar [[Tippo Tip]] gouverneur van Oost-Kongo en ging hij in dienst van Leopold verder met zijn handel op [[Zanzibar (stad)|Zanzibar]].<ref>Abdul Sheriff, ''Slaves, Spices & Ivory in Zanzibar: Integration of an East African Commercial Empire into the World Economy, 1770-1873'' (Athens: Ohio University Press), 1987</ref> In België zag de [[Société antiesclavagiste de Belgique]] het licht in 1888 en kwam twee jaar later de [[Conventie van Brussel (1890)|Conventie van Brussel]] tot stand, een internationaal verdrag tegen slavenhandel in Afrika. Het houden van slaven bleef echter nog lange tijd gedoogd. Ook kende het leopoldiaanse bewind [[dwangarbeid]], [[ontvoering]]en, [[marteling]], [[verkrachting]]en, [[onthoofding]]en en afhakken van handen. Na de Belgische overname van Kongo in 1908 kwam een einde aan de grootste wanpraktijken.
 
==== Brazilië ====