Het Latijnse woord ''servus'' voor "slaaf" ging "horige" betekenen en voor de "volle slaven" ging men het woord ''sclavus'' gebruiken (Duits: ''Sklave''). Dit woord is afgeleid van het [[Byzantijns Grieks]]e Σκλάβος (''Sklábos''), wat mogelijk is afgeleid van het werkwoord σκυλεύω (''skuleúō'', “de [[oorlogsbuit]] meenemen”). Het is niet bekend of deze woorden toevallig op elkaar zijn gaan lijken of dat de Byzantijnen zo vaak [[krijgsgevangene]]n maakten onder Slavische stammen dat hun woord voor krijgsgevangenen (een soort 'oorlogsbuit') en de naam die de Slaven zichzelf gaven naar verloop van tijd op elkaar zijn afgestemd. Voordat de Slavische volkeren de belangrijkste bron werden voor slaven, was ''brit'' in de vroege middeleeuwen een ander woord voor slaaf.<ref name="Onderscheids105">Blockmans & Hoppenbrouwers, ''Eeuwen des Onderscheids'' (2004) 105.</ref>
== Typen ==
Slavernij bestaat in verschillende vormen en gradaties, waarin het [[zelfbeschikkingsrecht]] in meer of mindere mate beperkt werd. Wanneer men onvrijwillig slaaf is gemaakt, is er sprake van mensenroof. Het verkopen van slaven, eventueel op een slavenmarkt, aan andere eigenaren wordt [[slavenhandel]] genoemd. Slavenjacht verwijst naar het tot slaaf maken van [[krijgsgevangene]]n en burgers van overwonnen volkeren voor eigen gebruik of verkoop.
* [[Schuldslavernij]] ontstaat veelal nadat een [[Schuld (debet)|schuld]] is opgebouwd die niet tijdig afbetaald kan worden. Hierbij hield men in enige mate een zelfbeschikkingsrecht en herkreeg men normaal gesproken na enige tijd de vrijheid. Soms gold dit echter voor het leven, waarbij eventuele overgebleven schulden door volgende generaties worden geërfd, die daardoor ook slaaf worden. Dit kwam door de geschiedenis vooral voor onder landbouwvolkeren.<ref name="Encartaintro" /> Ook misdadigers of andersgelovigen konden bij wijze van boetedoening tot slaaf gemaakt worden.<ref name="Encarta2" />
* [[Bezitsslavernij]] (''chattel slavery'') is een vorm waarbij de mens als [[Eigendom|bezit]] wordt gezien en waarbij de eigenaar een vrijwel onbeperkte macht heeft. Dit gaat veelal gepaard met een sterke mate van [[ontmenselijking]].
* [[Seksuele slavernij]] verwijst naar de situatie dat mensen, vooral [[vrouw]]en, [[seksualiteit|seksueel]] worden uitgebuit voor het persoonlijk genot of het financieel gewin van de eigenaren. Deze vorm van slavernij komt vaak voort uit [[mensenhandel]] (niet te verwarren met [[mensensmokkel]], hoewel dit kan uitdraaien op mensenhandel) en wordt ook wel gedwongen prostitutie genoemd (niet te verwarren met vrijwillige [[prostitutie]], hoewel dit kan uitdraaien op gedwongen prostitutie).
Naargelang de omstandigheden en cultuurhistorische context kon/kan slavernij voor individuen of groepen worden beëindigd doordat hun eigenaar hen (al dan niet tegen betaling) vrijlaat ([[manumissie]]), maar ook doordat zij er succesvol aan ontsnappen, ertegen in opstand komen of ervan worden bevrijd door een derde partij, bijvoorbeeld de [[wetgevende macht]].
